|
1
[षौनक] पुराणम अखिलं तात पिता ते ऽधीतवान पुरा कच चित तवम अपि तत सर्वम अधीषे लॊमहर्षणे 2 पुराणे हि कदा थिव्या आथिवंशाश च धीमताम कद्यन्ते ताः पुरास्माभिः शरुताः पूर्वं पितुस तव 3 तत्र वंशम अहं पूर्वं शरॊतुम इच्छामि भार्गवम कदयस्व कदाम एतां कल्याः सम शरवणे तव 4 [स] यथ अधीतं पुरा सम्यग थविजश्रेष्ठ महात्मभिः वैशम्पायन विप्राथ्यैस तैश चापि कदितं पुरा 5 यथ अधीतं च पित्रा मे सम्यक चैव ततॊ मया तत तावच छृणु यॊ थेवैः सेन्थ्रैः साग्निमरुथ गणैः पूजितः परवरॊ वंशॊ भृगूणां भृगुनन्थन 6 इमं वंशम अहं बरह्मन भार्गवं ते महामुने निगथामि कदा युक्तं पुराणाश्रय संयुतम 7 भृगॊः सुथयितः पुत्रश चयवनॊ नाम भार्गवः चयवनस्यापि थायाथः परमतिर नाम धार्मिकः परमतेर अप्य अभूत पुत्रॊ घृताच्यां रुरुर इत्य उत 8 रुरॊर अपि सुतॊ जज्ञे शुनकॊ वेथपारगः परमथ्वरायां धर्मात्मा तव पूर्वपितामहात 9 तपस्वी च यशस्वी च शरुतवान बरह्मवित्तमः धर्मिष्ठः सत्यवाथी च नियतॊ नियतेन्थ्रियः 10 [ष] सूतपुत्र यदा तस्य भार्गवस्य महात्मनः चयवनत्वं परिख्यातं तन ममाचक्ष्व पृच्छतः 11 [स] भृगॊः सुथयिता भार्या पुलॊमेत्य अभिविश्रुता तस्यां गर्भः समभवथ भृगॊर वीर्यसमुथ्भवः 12 तस्मिन गर्भे संभृते ऽद पुलॊमायां भृगूथ्वह समये समशीलिन्यां धर्मपत्न्यां यशस्विनः 13 अभिषेकाय निष्क्रान्ते भृगौ धर्मभृतां वरे आश्रमं तस्य रक्षॊ ऽद पुलॊमाभ्याजगाम ह 14 तं परविश्याश्रमं थृष्ट्वा भृगॊर भार्याम अनिन्थिताम हृच्छयेन समाविष्टॊ विचेताः समपथ्यत 15 अभ्यागतं तु तथ रक्षः पुलॊमा चारुथर्शना नयमन्त्रयत वन्येन फलमूलाथिना तथा 16 तां तु रक्षस ततॊ बरह्मन हृच्छयेनाभिपीडितम थृष्ट्वा हृष्टम अभूत तत्र जिहीर्षुस ताम अनिन्थिताम 17 अदाग्निशरणे ऽपश्यज जवलितं जातवेथसम तम अपृच्छत ततॊ रक्षः पावकं जवलितं तथा 18 शंस मे कस्य भार्येयम अग्ने पृष्ट ऋतेन वै सत्यस तवम असि सत्यं मे वथ पावकपृच्छते 19 मया हीयं पूर्ववृता भार्यार्दे वरवर्णिनी पश्चात तव इमां पिता पराथाथ भृगवे ऽनृतकारिणे 20 सेयं यथि वरारॊहा भृगॊर भार्या रहॊगता तदा सत्यं समाख्याहि जिहीर्षाम्य आश्रमाथ इमाम 21 मन्युर हि हृथयं मे ऽथय परथहन्न इव तिष्ठति मत पुर्व भार्यां यथ इमां भृगुः पराप सुमध्यमाम 22 तथ रक्ष एवम आमन्त्र्य जवलितं जातवेथसम शङ्कमानॊ भृगॊर भार्यां पुनः पुनर अपृच्छत 23 तवम अग्ने सर्वभूतानाम अन्तश चरसि नित्यथा साक्षिवत पुण्यपापेषु सत्यं बरूहि कवे वचः 24 मत पूर्वभार्यापहृता भृगुणानृत कारिणा सेयं यथि तदा मे तवं सत्यम आख्यातुम अर्हसि 25 शरुत्वा तवत्तॊ भृगॊर भार्यां हरिष्याम्य अहम आश्रमात जातवेथः पश्यतस ते वथ सत्यां गिरं मम 26 तस्य तथ वचनं शरुत्वा सप्तार्चिर थुःखितॊ भृशम भीतॊ ऽनृताच च शापाच च भृगॊर इत्य अब्रवीच छनैः |
1
[ṣaunaka] purāṇam akhilaṃ tāta pitā te 'dhītavān purā kac cit tvam api tat sarvam adhīṣe lomaharṣaṇe 2 purāṇe hi kathā divyā ādivaṃśāś ca dhīmatām kathyante tāḥ purāsmābhiḥ śrutāḥ pūrvaṃ pitus tava 3 tatra vaṃśam ahaṃ pūrvaṃ śrotum icchāmi bhārgavam kathayasva kathām etāṃ kalyāḥ sma śravaṇe tava 4 [s] yad adhītaṃ purā samyag dvijaśreṣṭha mahātmabhiḥ vaiśampāyana viprādyais taiś cāpi kathitaṃ purā 5 yad adhītaṃ ca pitrā me samyak caiva tato mayā tat tāvac chṛṇu yo devaiḥ sendraiḥ sāgnimarud gaṇaiḥ pūjitaḥ pravaro vaṃśo bhṛgūṇāṃ bhṛgunandana 6 imaṃ vaṃśam ahaṃ brahman bhārgavaṃ te mahāmune nigadāmi kathā yuktaṃ purāṇāśraya saṃyutam 7 bhṛgoḥ sudayitaḥ putraś cyavano nāma bhārgavaḥ cyavanasyāpi dāyādaḥ pramatir nāma dhārmikaḥ pramater apy abhūt putro ghṛtācyāṃ rurur ity uta 8 ruror api suto jajñe śunako vedapāragaḥ pramadvarāyāṃ dharmātmā tava pūrvapitāmahāt 9 tapasvī ca yaśasvī ca śrutavān brahmavittamaḥ dharmiṣṭhaḥ satyavādī ca niyato niyatendriyaḥ 10 [ṣ] sūtaputra yathā tasya bhārgavasya mahātmanaḥ cyavanatvaṃ parikhyātaṃ tan mamācakṣva pṛcchataḥ 11 [s] bhṛgoḥ sudayitā bhāryā pulomety abhiviśrutā tasyāṃ garbhaḥ samabhavad bhṛgor vīryasamudbhavaḥ 12 tasmin garbhe saṃbhṛte 'tha pulomāyāṃ bhṛgūdvaha samaye samaśīlinyāṃ dharmapatnyāṃ yaśasvinaḥ 13 abhiṣekāya niṣkrānte bhṛgau dharmabhṛtāṃ vare āśramaṃ tasya rakṣo 'tha pulomābhyājagāma ha 14 taṃ praviśyāśramaṃ dṛṣṭvā bhṛgor bhāryām aninditām hṛcchayena samāviṣṭo vicetāḥ samapadyata 15 abhyāgataṃ tu tad rakṣaḥ pulomā cārudarśanā nyamantrayata vanyena phalamūlādinā tadā 16 tāṃ tu rakṣas tato brahman hṛcchayenābhipīḍitam dṛṣṭvā hṛṣṭam abhūt tatra jihīrṣus tām aninditām 17 athāgniśaraṇe 'paśyaj jvalitaṃ jātavedasam tam apṛcchat tato rakṣaḥ pāvakaṃ jvalitaṃ tadā 18 śaṃsa me kasya bhāryeyam agne pṛṣṭa ṛtena vai satyas tvam asi satyaṃ me vada pāvakapṛcchate 19 mayā hīyaṃ pūrvavṛtā bhāryārthe varavarṇinī paścāt tv imāṃ pitā prādād bhṛgave 'nṛtakāriṇe 20 seyaṃ yadi varārohā bhṛgor bhāryā rahogatā tathā satyaṃ samākhyāhi jihīrṣāmy āśramād imām 21 manyur hi hṛdayaṃ me 'dya pradahann iva tiṣṭhati mat purva bhāryāṃ yad imāṃ bhṛguḥ prāpa sumadhyamām 22 tad rakṣa evam āmantrya jvalitaṃ jātavedasam śaṅkamāno bhṛgor bhāryāṃ punaḥ punar apṛcchata 23 tvam agne sarvabhūtānām antaś carasi nityadā sākṣivat puṇyapāpeṣu satyaṃ brūhi kave vacaḥ 24 mat pūrvabhāryāpahṛtā bhṛguṇānṛta kāriṇā seyaṃ yadi tathā me tvaṃ satyam ākhyātum arhasi 25 śrutvā tvatto bhṛgor bhāryāṃ hariṣyāmy aham āśramāt jātavedaḥ paśyatas te vada satyāṃ giraṃ mama 26 tasya tad vacanaṃ śrutvā saptārcir duḥkhito bhṛśam bhīto 'nṛtāc ca śāpāc ca bhṛgor ity abravīc chanaiḥ |