|
1
[व] सवर्गतः स तु राजेन्थ्रॊ निवसन थेव सथ्मनि पूजितस तरिथशैः साध्यैर मरुथ्भिर वसुभिस तदा 2 थेवलॊकाथ बरह्मलॊकं संचरन पुण्यकृथ वशी अवसत पृदिवीपालॊ थीर्घकालम इति शरुतिः 3 स कथा चिन नृपश्रेष्ठॊ ययातिः शक्रम आगमत कदान्ते तत्र शक्रेण पृष्टः स पृदिवीपतिः 4 [षक्र] यथा स पूरुस तव रूपेण राजञ; जरां गृहीत्वा परचचार भूमौ तथा राज्यं संप्रथायैव तस्मै; तवया किम उक्तः कदयेह सत्यम 5 [य] गङ्गायमुनयॊर मध्ये कृत्स्नॊ ऽयं विषयस तव मध्ये पृदिव्यास तवं राजा भरातरॊ ऽनत्याधिपास तव 6 अक्रॊधनः करॊधनेभ्यॊ विशिष्टस; तदा तितिक्षुर अतितिक्षॊर विशिष्टः अमानुषेभ्यॊ मानुषाश च परधाना; विथ्वांस तदैवाविथुषः परधानः 7 आक्रुश्यमानॊ नाक्रॊशेन मन्युर एव तितिक्षतः आक्रॊष्टारं निर्थहति सुकृतं चास्य विन्थति 8 नारुं तुथः सयान न नृशंसवाथी; न हीनतः परम अभ्याथथीत ययास्य वाचा पर उथ्विजेत; न तां वथेथ रुशतीं पापलॊक्यम 9 अरुं तुथं पुरुषं रूक्षवाचं; वाक कण्टकैर वितुथन्तं मनुष्यान विथ्याथ अलक्ष्मीकतमं जनानां; मुखे निबथ्धां निरृतिं वहन्तम 10 सथ्भिः पुरस्ताथ अभिपूजितः सयात; सथ्भिस तदा पृष्ठतॊ रक्षितः सयात सथासताम अतिवाथांस तितिक्षेत; सतां वृत्तं चाथथीतार्य वृत्तः 11 वाक सायका वथनान निष्पतन्ति; यैर आहतः शॊचति रार्त्य अहानि परस्य वा मर्मसु ये पतन्ति; तान पण्डितॊ नावसृजेत परेषु 12 न हीथृशं संवननं तरिषु लॊकेषु विथ्यते यदा मैत्री च भूतेषु थानं च मधुरा च वाक 13 तस्मात सान्त्वं सथा वाच्यं न वाच्यं परुषं कव चित पूज्यान संपूजयेथ थथ्यान न च याचेत कथा चन |
1
[v] svargataḥ sa tu rājendro nivasan deva sadmani pūjitas tridaśaiḥ sādhyair marudbhir vasubhis tathā 2 devalokād brahmalokaṃ saṃcaran puṇyakṛd vaśī avasat pṛthivīpālo dīrghakālam iti śrutiḥ 3 sa kadā cin nṛpaśreṣṭho yayātiḥ śakram āgamat kathānte tatra śakreṇa pṛṣṭaḥ sa pṛthivīpatiḥ 4 [ṣakra] yadā sa pūrus tava rūpeṇa rājañ; jarāṃ gṛhītvā pracacāra bhūmau tadā rājyaṃ saṃpradāyaiva tasmai; tvayā kim uktaḥ kathayeha satyam 5 [y] gaṅgāyamunayor madhye kṛtsno 'yaṃ viṣayas tava madhye pṛthivyās tvaṃ rājā bhrātaro 'ntyādhipās tava 6 akrodhanaḥ krodhanebhyo viśiṣṭas; tathā titikṣur atitikṣor viśiṣṭaḥ amānuṣebhyo mānuṣāś ca pradhānā; vidvāṃs tathaivāviduṣaḥ pradhānaḥ 7 ākruśyamāno nākrośen manyur eva titikṣataḥ ākroṣṭāraṃ nirdahati sukṛtaṃ cāsya vindati 8 nāruṃ tudaḥ syān na nṛśaṃsavādī; na hīnataḥ param abhyādadīta yayāsya vācā para udvijeta; na tāṃ vaded ruśatīṃ pāpalokyam 9 aruṃ tudaṃ puruṣaṃ rūkṣavācaṃ; vāk kaṇṭakair vitudantaṃ manuṣyān vidyād alakṣmīkatamaṃ janānāṃ; mukhe nibaddhāṃ nirṛtiṃ vahantam 10 sadbhiḥ purastād abhipūjitaḥ syāt; sadbhis tathā pṛṣṭhato rakṣitaḥ syāt sadāsatām ativādāṃs titikṣet; satāṃ vṛttaṃ cādadītārya vṛttaḥ 11 vāk sāyakā vadanān niṣpatanti; yair āhataḥ śocati rārty ahāni parasya vā marmasu ye patanti; tān paṇḍito nāvasṛjet pareṣu 12 na hīdṛśaṃ saṃvananaṃ triṣu lokeṣu vidyate yathā maitrī ca bhūteṣu dānaṃ ca madhurā ca vāk 13 tasmāt sāntvaṃ sadā vācyaṃ na vācyaṃ paruṣaṃ kva cit pūjyān saṃpūjayed dadyān na ca yācet kadā cana |