|
1
[वै] विशेषार्दी ततॊ भीष्मः पौत्राणां विनयेप्सया इष्वस्त्रज्ञान पर्यपृच्छथ आचार्यान वीर्यसंमतान 2 नाल्पधीर नामहा भागस तदानानास्त्र कॊविथः नाथेव सत्त्वॊ विनयेत कुरून अस्त्रे महाबलान 3 महर्षिस तु भरथ्वाजॊ हविर्धाने चरन पुरा थथर्शाप्सरसं साक्षाथ घृताचीम आप्लुताम ऋषिः 4 तस्या वायुः समुथ्धूतॊ वसनं वयपकर्षत ततॊ ऽसय रेतश चस्कन्थ तथ ऋषिर थरॊण आथधे 5 तस्मिन समभवथ थरॊणः कलशे तस्य धीमतः अध्यगीष्ट स वेथांश च वेथाङ्गानि च सर्वशः 6 अग्निवेश्यं महाभागं भरथ्वाजः परतापवान परत्यपाथयथ आग्नेयम अस्त्रधर्मभृतां वरः 7 अग्निष्टुज जातः स मुनिस ततॊ भरतसत्तम भारथ्वाजं तथाग्नेयं महास्त्रं परत्यपाथयत 8 भरथ्वाज सखा चासीत पृषतॊ नाम पार्दिवः तस्यापि थरुपथॊ नाम तथा समभवत सुतः 9 स नित्यम आश्रमं गत्वा थरॊणेन सह पार्षतः चिक्रीडाध्ययनं चैव चकार कषत्रियर्षभः 10 ततॊ वयतीते पृषते स राजा थरुपथॊ ऽभवत पाञ्चालेषु महाबाहुर उत्तरेषु नरेश्वरः 11 भरथ्वाजॊ ऽपि भगवान आरुरॊह थिवं तथा ततः पितृनियुक्तात्मा पुत्र लॊभान महायशाः शारथ्वतीं ततॊ थरॊणः कृपीं भार्याम अविन्थत 12 अग्निहॊत्रे च धर्मे च थमे च सततं रता अलभथ गौतमी पुत्रम अश्वत्दामानम एव च 13 स जातमात्रॊ वयनथथ यदैवॊच्चैः शरवा हयः तच छरुत्वान्तर्हितं भूतम अन्तरिक्षस्दम अब्रवीत 14 अश्वस्येवास्य यत सदाम नथतः परथिशॊ गतम अश्वत्दामैव बालॊ ऽयं तस्मान नाम्ना भविष्यति 15 सुतेन तेन सुप्रीतॊ भारथ्वाजस ततॊ ऽभवत तत्रैव च वसन धीमान धनुर्वेथ परॊ ऽभवत 16 स शुश्राव महात्मानं जामथग्न्यं परंतपम बराह्मणेभ्यस तथा राजन थित्सन्तं वसु सर्वशः 17 वनं तु परस्दितं रामं भारथ्वाजस तथाब्रवीत आगतं वित्तकामं मां विथ्धि थरॊणं थविजर्षभम 18 [राम] हिरण्यं मम यच चान्यथ वसु किं चन विथ्यते बराह्मणेभ्यॊ मया थत्तं सर्वम एव तपॊधन 19 तदैवेयं धरा थेवी सागरान्ता सपत्तना कश्यपाय मया थत्ता कृत्स्ना नगरमालिनी 20 शरीरमात्रम एवाथ्य मयेथम अवशेषितम अस्त्राणि च महार्हाणि शस्त्राणि विविधानि च वृणीष्व किं परयच्छामि तुभ्यं थरॊण वथाशु तत 21 [थरॊण] अस्त्राणि मे समग्राणि ससंहाराणि भार्गव सप्रयॊग रहस्यानि थातुम अर्हस्य अशेषतः 22 [वै] तदेत्य उक्त्वा ततस तस्मै पराथाथ अस्त्राणि भार्गवः सरहस्य वरतं चैव धनुर्वेथम अशेषतः 23 परतिगृह्य तु तत सर्वं कृतास्त्रॊ थविजसत्तमः परियं सखायं सुप्रीतॊ जगाम थरुपथं परति |
1
[vai] viśeṣārthī tato bhīṣmaḥ pautrāṇāṃ vinayepsayā iṣvastrajñān paryapṛcchad ācāryān vīryasaṃmatān 2 nālpadhīr nāmahā bhāgas tathānānāstra kovidaḥ nādeva sattvo vinayet kurūn astre mahābalān 3 maharṣis tu bharadvājo havirdhāne caran purā dadarśāpsarasaṃ sākṣād ghṛtācīm āplutām ṛṣiḥ 4 tasyā vāyuḥ samuddhūto vasanaṃ vyapakarṣata tato 'sya retaś caskanda tad ṛṣir droṇa ādadhe 5 tasmin samabhavad droṇaḥ kalaśe tasya dhīmataḥ adhyagīṣṭa sa vedāṃś ca vedāṅgāni ca sarvaśaḥ 6 agniveśyaṃ mahābhāgaṃ bharadvājaḥ pratāpavān pratyapādayad āgneyam astradharmabhṛtāṃ varaḥ 7 agniṣṭuj jātaḥ sa munis tato bharatasattama bhāradvājaṃ tadāgneyaṃ mahāstraṃ pratyapādayat 8 bharadvāja sakhā cāsīt pṛṣato nāma pārthivaḥ tasyāpi drupado nāma tadā samabhavat sutaḥ 9 sa nityam āśramaṃ gatvā droṇena saha pārṣataḥ cikrīḍādhyayanaṃ caiva cakāra kṣatriyarṣabhaḥ 10 tato vyatīte pṛṣate sa rājā drupado 'bhavat pāñcāleṣu mahābāhur uttareṣu nareśvaraḥ 11 bharadvājo 'pi bhagavān āruroha divaṃ tadā tataḥ pitṛniyuktātmā putra lobhān mahāyaśāḥ śāradvatīṃ tato droṇaḥ kṛpīṃ bhāryām avindata 12 agnihotre ca dharme ca dame ca satataṃ ratā alabhad gautamī putram aśvatthāmānam eva ca 13 sa jātamātro vyanadad yathaivoccaiḥ śravā hayaḥ tac chrutvāntarhitaṃ bhūtam antarikṣastham abravīt 14 aśvasyevāsya yat sthāma nadataḥ pradiśo gatam aśvatthāmaiva bālo 'yaṃ tasmān nāmnā bhaviṣyati 15 sutena tena suprīto bhāradvājas tato 'bhavat tatraiva ca vasan dhīmān dhanurveda paro 'bhavat 16 sa śuśrāva mahātmānaṃ jāmadagnyaṃ paraṃtapam brāhmaṇebhyas tadā rājan ditsantaṃ vasu sarvaśaḥ 17 vanaṃ tu prasthitaṃ rāmaṃ bhāradvājas tadābravīt āgataṃ vittakāmaṃ māṃ viddhi droṇaṃ dvijarṣabham 18 [rāma] hiraṇyaṃ mama yac cānyad vasu kiṃ cana vidyate brāhmaṇebhyo mayā dattaṃ sarvam eva tapodhana 19 tathaiveyaṃ dharā devī sāgarāntā sapattanā kaśyapāya mayā dattā kṛtsnā nagaramālinī 20 śarīramātram evādya mayedam avaśeṣitam astrāṇi ca mahārhāṇi śastrāṇi vividhāni ca vṛṇīṣva kiṃ prayacchāmi tubhyaṃ droṇa vadāśu tat 21 [droṇa] astrāṇi me samagrāṇi sasaṃhārāṇi bhārgava saprayoga rahasyāni dātum arhasy aśeṣataḥ 22 [vai] tathety uktvā tatas tasmai prādād astrāṇi bhārgavaḥ sarahasya vrataṃ caiva dhanurvedam aśeṣataḥ 23 pratigṛhya tu tat sarvaṃ kṛtāstro dvijasattamaḥ priyaṃ sakhāyaṃ suprīto jagāma drupadaṃ prati |