|
1
[वय] धृतराष्ट्र महाप्राज्ञ निबॊध वचनं मम वक्ष्यामि तवा कौरवाणां सर्वेषां हितम उत्तमम 2 न मे परियं महाबाहॊ यथ गताः पाण्डवा वनम निकृत्या निर्जिताश चैव थुर्यॊधन वशानुगैः 3 ते समरन्तः परिक्लेशान वर्षे पूर्णे तरयॊथशे विमॊक्ष्यन्ति विषं करुथ्धाः करवेयेषु भारत 4 तथ अयं किं नु पापात्मा तव पुत्रः सुमन्थधीः पाण्डवान नित्यसंक्रुथ्धॊ राज्यहेतॊर जिघांसति 5 वार्यतां साध्व अयं मूढः शमं गच्छतु ते सुतः वनस्दांस तान अयं हन्तुम इच्छन पराणैर विमॊक्ष्यते 6 यदाह विथुरः पराज्ञॊ यदा भीष्मॊ यदा वयम यदा कृपश च थरॊणश च तदा साधु विधीयताम 7 विग्रहॊ हि महाप्राज्ञ सवजनेन विगर्हितः अधार्म्यम अयशस्यं च मा राजन परतिपथ्यदाः 8 समीक्षा याथृशी हय अस्य पाण्डवान परति भारत उपेक्ष्यमाणा सा राजन हमान्तम अनयं सपृशेत 9 अद वायं सुमन्थात्मा वनं गच्छतु ते सुतः पाण्डवैः सहितॊ राजन्न एक एवासहाय वान 10 ततः संसर्गजः सनेहः पुत्रस्य तव पाण्डवैः यथि सयात कृतकार्यॊ ऽथय भवेस तवं मनुजेश्वर 11 अद वा जायमानस्य यच छीलम अनुजायते शरूयते तन महाराज नामृतस्य अपसर्पति 12 कदं वा मन्यते भीष्मॊ थरॊणॊ वा विथुरॊ ऽपि वा भवान वात्र कषमं कार्यं पुरा चार्दॊ ऽतिवर्तते |
1
[vy] dhṛtarāṣṭra mahāprājña nibodha vacanaṃ mama vakṣyāmi tvā kauravāṇāṃ sarveṣāṃ hitam uttamam 2 na me priyaṃ mahābāho yad gatāḥ pāṇḍavā vanam nikṛtyā nirjitāś caiva duryodhana vaśānugaiḥ 3 te smarantaḥ parikleśān varṣe pūrṇe trayodaśe vimokṣyanti viṣaṃ kruddhāḥ karaveyeṣu bhārata 4 tad ayaṃ kiṃ nu pāpātmā tava putraḥ sumandadhīḥ pāṇḍavān nityasaṃkruddho rājyahetor jighāṃsati 5 vāryatāṃ sādhv ayaṃ mūḍhaḥ śamaṃ gacchatu te sutaḥ vanasthāṃs tān ayaṃ hantum icchan prāṇair vimokṣyate 6 yathāha viduraḥ prājño yathā bhīṣmo yathā vayam yathā kṛpaś ca droṇaś ca tathā sādhu vidhīyatām 7 vigraho hi mahāprājña svajanena vigarhitaḥ adhārmyam ayaśasyaṃ ca mā rājan pratipadyathāḥ 8 samīkṣā yādṛśī hy asya pāṇḍavān prati bhārata upekṣyamāṇā sā rājan hamāntam anayaṃ spṛśet 9 atha vāyaṃ sumandātmā vanaṃ gacchatu te sutaḥ pāṇḍavaiḥ sahito rājann eka evāsahāya vān 10 tataḥ saṃsargajaḥ snehaḥ putrasya tava pāṇḍavaiḥ yadi syāt kṛtakāryo 'dya bhaves tvaṃ manujeśvara 11 atha vā jāyamānasya yac chīlam anujāyate śrūyate tan mahārāja nāmṛtasy apasarpati 12 kathaṃ vā manyate bhīṣmo droṇo vā viduro 'pi vā bhavān vātra kṣamaṃ kāryaṃ purā cārtho 'tivartate |