|
1
[भम] पौरॊगवॊ बरुवाणॊ ऽहं बल्लवॊ नाम नामतः उपस्दास्यामि राजानं विराटम इति मे मतिः 2 सूपानस्य करिष्यामि कुशलॊ ऽसमि महानसे कृतपूर्वाणि यैर अस्य वयञ्जनानि सुशिक्षितैः तान अप्य अभिभविष्यामि परीतिं संजनयन्न अहम 3 आहरिष्यामि थारूणां निचयान महतॊ ऽपि च तत परेक्ष्य विपुलं कर्म राजा परीतॊ भविष्यति 4 थविपा वा बलिनॊ राजन वृषभा वा महाबलाः विनिग्राह्या यथि मया निग्रहीष्यामि तान अपि 5 ये च के चिन नियॊत्स्यन्ति समाजेषु नियॊधकाः तान अहं निहनिष्यामि परीतिं तस्य विवर्धयन 6 न तव एतान युध्यमानां वै हनिष्यामि कदं चन तदैतान पातयिष्यामि यदा यास्यन्ति न कषयम 7 आरालिकॊ गॊविकर्ता सूपकर्ता नियॊधकः आसं युधिष्ठिरस्याहम इति वक्ष्यामि पृच्छतः 8 आत्मानम आत्मना रक्षंश चरिष्यामि विशां पते इत्य एतत परतिजानामि विहरिष्याम्य अहं यदा 9 यम अग्निर बराह्मणॊ भूत्वा समागच्छन नृणां वरम थिधक्षुः खाण्डवं थावं थाशार्ह सहितं पुरा 10 महाबलं महाबाहुम अजितं कुरुनन्थनम सॊ ऽयं किं कर्म कौन्तेयः करिष्यति धनंजयः 11 यॊ ऽयम आसाथ्य तं तावं तर्पयाम आस पावकम विजित्यैक रदेनेन्थ्रं हत्वा पन्नगरक्षसान शरेष्ठः परतियुधां नाम सॊ ऽरजुनः किं करिष्यति 12 सूर्यः परपततां शरेष्ठॊ थविपथां बराह्मणॊ वरः आशीविषश च सर्पाणाम अग्निस तेजस्विनां वरः 13 आयुधानां वरॊ वर्जः ककुथ्मी च गवां वरः हरथानाम उथधिः शरेष्ठः पर्जन्यॊ वर्षतां वरः 14 धृतराष्ट्रश च नागानां हस्तिष्व ऐरावतॊ वरः पुत्रः परियाणाम अधिकॊ भार्या च सुहृथां वरा 15 यदैतानि विशिष्टानि जात्यां जात्यां वृकॊथर एवं युवा गुडाकेशः शरेष्ठः सर्वधनुर्मताम 16 सॊ ऽयम इन्थ्राथ अनवरॊ वासुथेवाच च भारत गाण्डीवधन्वा शवेताश्वॊ बीभत्सुः किं करिष्यति 17 उषित्वा पञ्चवर्षाणि सहस्राक्षस्य वेश्मनि थिव्यान्य अस्त्राण्य अवाप्तानि थेवरूपेण भास्वता 18 यं मन्ये थवाथशं रुथ्रम आथित्यानां तरयॊथशम यस्य बाहू समौ थीर्घौ जया घातकठिन तवचौ थक्षिणे चैव सव्ये च गवाम इव वहः कृतः 19 हिमवान इव शैलानां समुथ्रः सरिताम इव तरिथशानां यदा शक्रॊ वसूनाम इव हव्यवाः 20 मृगाणाम इव शार्थूलॊ गरुडः पतताम इव वरः संनह्यमानानाम अर्जुनः किं करिष्यति 21 परतिज्ञां षण्ढकॊ ऽसमीति करिष्यामि महीपते जया घातौ हि महान्तौ मे संवर्तुं नृप थुष्करौ 22 कर्णयॊः परतिमुच्याहं कुण्डले जवलनॊपमे वेणी कृतशिरॊ राजन नाम्ना चैव बृहन्नडा 23 पठन्न आख्यायिकां नाम सत्रीभावेन पुनः पुनः रमयिष्ये महीपालम अन्यांश चान्तःपुरे जनान 24 गीतं नृत्तं विचित्रं च वाथित्रं विविधं तदा शिक्षयिष्याम्य अहं राजन विराट भवने सत्रियः 25 परजानां समुथाचारं बहु कर्मकृतं वथन छाथयिष्यामि कौन्तेय माययात्मानम आत्मना 26 युधिष्ठिरस्य गेहे ऽसमि थरौपथ्याः परिचारिका उषितास्मीति वक्ष्यामि पृष्टॊ राज्ञा च भारत 27 एतेन विधिना छन्नः कृतकेन यदा नलः विहरिष्यामि राजेन्थ्र विराट भवने सुखम |
1
[bhm] paurogavo bruvāṇo 'haṃ ballavo nāma nāmataḥ upasthāsyāmi rājānaṃ virāṭam iti me matiḥ 2 sūpānasya kariṣyāmi kuśalo 'smi mahānase kṛtapūrvāṇi yair asya vyañjanāni suśikṣitaiḥ tān apy abhibhaviṣyāmi prītiṃ saṃjanayann aham 3 āhariṣyāmi dārūṇāṃ nicayān mahato 'pi ca tat prekṣya vipulaṃ karma rājā prīto bhaviṣyati 4 dvipā vā balino rājan vṛṣabhā vā mahābalāḥ vinigrāhyā yadi mayā nigrahīṣyāmi tān api 5 ye ca ke cin niyotsyanti samājeṣu niyodhakāḥ tān ahaṃ nihaniṣyāmi prītiṃ tasya vivardhayan 6 na tv etān yudhyamānāṃ vai haniṣyāmi kathaṃ cana tathaitān pātayiṣyāmi yathā yāsyanti na kṣayam 7 ārāliko govikartā sūpakartā niyodhakaḥ āsaṃ yudhiṣṭhirasyāham iti vakṣyāmi pṛcchataḥ 8 ātmānam ātmanā rakṣaṃś cariṣyāmi viśāṃ pate ity etat pratijānāmi vihariṣyāmy ahaṃ yathā 9 yam agnir brāhmaṇo bhūtvā samāgacchan nṛṇāṃ varam didhakṣuḥ khāṇḍavaṃ dāvaṃ dāśārha sahitaṃ purā 10 mahābalaṃ mahābāhum ajitaṃ kurunandanam so 'yaṃ kiṃ karma kaunteyaḥ kariṣyati dhanaṃjayaḥ 11 yo 'yam āsādya taṃ tāvaṃ tarpayām āsa pāvakam vijityaika rathenendraṃ hatvā pannagarakṣasān śreṣṭhaḥ pratiyudhāṃ nāma so 'rjunaḥ kiṃ kariṣyati 12 sūryaḥ prapatatāṃ śreṣṭho dvipadāṃ brāhmaṇo varaḥ āśīviṣaś ca sarpāṇām agnis tejasvināṃ varaḥ 13 āyudhānāṃ varo varjaḥ kakudmī ca gavāṃ varaḥ hradānām udadhiḥ śreṣṭhaḥ parjanyo varṣatāṃ varaḥ 14 dhṛtarāṣṭraś ca nāgānāṃ hastiṣv airāvato varaḥ putraḥ priyāṇām adhiko bhāryā ca suhṛdāṃ varā 15 yathaitāni viśiṣṭāni jātyāṃ jātyāṃ vṛkodara evaṃ yuvā guḍākeśaḥ śreṣṭhaḥ sarvadhanurmatām 16 so 'yam indrād anavaro vāsudevāc ca bhārata gāṇḍīvadhanvā śvetāśvo bībhatsuḥ kiṃ kariṣyati 17 uṣitvā pañcavarṣāṇi sahasrākṣasya veśmani divyāny astrāṇy avāptāni devarūpeṇa bhāsvatā 18 yaṃ manye dvādaśaṃ rudram ādityānāṃ trayodaśam yasya bāhū samau dīrghau jyā ghātakaṭhina tvacau dakṣiṇe caiva savye ca gavām iva vahaḥ kṛtaḥ 19 himavān iva śailānāṃ samudraḥ saritām iva tridaśānāṃ yathā śakro vasūnām iva havyavāḥ 20 mṛgāṇām iva śārdūlo garuḍaḥ patatām iva varaḥ saṃnahyamānānām arjunaḥ kiṃ kariṣyati 21 pratijñāṃ ṣaṇḍhako 'smīti kariṣyāmi mahīpate jyā ghātau hi mahāntau me saṃvartuṃ nṛpa duṣkarau 22 karṇayoḥ pratimucyāhaṃ kuṇḍale jvalanopame veṇī kṛtaśiro rājan nāmnā caiva bṛhannaḍā 23 paṭhann ākhyāyikāṃ nāma strībhāvena punaḥ punaḥ ramayiṣye mahīpālam anyāṃś cāntaḥpure janān 24 gītaṃ nṛttaṃ vicitraṃ ca vāditraṃ vividhaṃ tathā śikṣayiṣyāmy ahaṃ rājan virāṭa bhavane striyaḥ 25 prajānāṃ samudācāraṃ bahu karmakṛtaṃ vadan chādayiṣyāmi kaunteya māyayātmānam ātmanā 26 yudhiṣṭhirasya gehe 'smi draupadyāḥ paricārikā uṣitāsmīti vakṣyāmi pṛṣṭo rājñā ca bhārata 27 etena vidhinā channaḥ kṛtakena yathā nalaḥ vihariṣyāmi rājendra virāṭa bhavane sukham |