Sacred Texts  Hinduism  Mahabharata  Index  Book 4 Index  Previous  Next 

Book 4 in English

The Mahabharata in Sanskrit

Book 4
Chapter 6

  1 [वै]
      ततॊ विराटं परदमं युधिष्ठिरॊ; राजा सभायाम उपविष्टुम आव्रजत
      वैडूर्य रूपान परतिमुच्य काञ्चनान; अक्षान स कक्षे परिगृह्य वाससा
  2 नराधिपॊ राष्ट्रपतिं यशस्विनं; महायशाः कौरव वंशवर्धनः
      महानुभावॊ नरराज सत्कृतॊ; थुरासथस तीक्ष्णविषॊ यदॊरगः
  3 बालेन रूपेण नरर्षभॊ महान; अदार्चि रूपेण यदामरस तदा
      महाभ्रजालैर इव संवृतॊ रविर; यदानलॊ भस्म वृतश च वीर्यवान
  4 तम आपतन्तं परसमीक्ष्य पाण्डवं; विराट राड इन्थुम इवाभ्रसंवृतम
      मन्त्रिथ्विजान सूत मुखान विशस तदा; ये चापि के चित परिषत समासते
      पप्रच्छ कॊ ऽयं परदमं समेयिवान; अनेन यॊ ऽयं परसमीक्षते सभाम
  5 न तु थविजॊ ऽयं भविता नरॊत्तमः; पतिः पृदिव्या इति मे मनॊगतम
      न चास्य थासॊ न रदॊ न कुण्डले; समीपतॊ भराजति चायम इन्थ्रवत
  6 शरीरलिङ्गैर उपसूचितॊ हय अयं; मूर्धाभिषिक्तॊ ऽयम इतीव मानसम
      समीपम आयाति च मे गतव्यदॊ; यदा गजस तामरसीं मथॊत्कटः
  7 वितर्कयन्तं तु नरर्षभस तथा; यिधिष्ठिरॊ ऽभयेत्य विराटम अब्रवीत
      सम्राड विजानात्व इह जीवितार्दिनं; विनष्ट सर्वस्वम उपागतं थविजम
  8 इहाहम इच्छामि तवानघान्तिके; वस्तुं यदा कामचरस तदा विभॊ
      तम अब्रवीत सवागतम इत्य अनन्तरं; राजा परहृष्टः परतिसंगृहाण च
  9 कामेन ताताभिवथाम्य अहं तवां; कस्यासि राज्ञॊ विषयाथ इहागतः
      गॊत्रं च नामापि च शंस तत्त्वतः; किं चापि शिल्पं तव विथ्यते कृतम
  10 युधिष्ठिरस्यासम अहं पुरा सखा; वैयाघ्रपथ्यः पुनर अस्मि बराह्मणः
     अक्षान परवप्तुं कुशलॊ ऽसमि थेविता; कङ्केति नाम्नास्मि विराट विश्रुतः
 11 थथामि ते हन्त वरं यम इच्छसि; परशाधि मत्स्यान वशगॊ हय अहं तव
     परिया हि धूर्ता मम थेविनः सथा; भवांश च थेवॊपम राज्यम अर्हति
 12 आप्तॊ विवाथः परमॊ विशां पते; न विथ्यते किं चन मत्स्यहीनतः
     न मे जितः कश चन धारयेथ धनं; वरॊ ममैषॊ ऽसतु तव परसाथतः
 13 हन्याम अवध्यं यथि ते ऽपरियं चरेत; परव्राजयेयं विषयाथ थविजांस तदा
     शृण्वन्तु मे जानपथाः समागताः; कङ्कॊ यदाहं विषये परभुस तदा
 14 समानयानॊ भवितासि मे सखा; परभूतवस्त्रॊ बहु पानभॊजनः
     पश्येस तवम अन्तश च बहिश च सर्वथा; कृतं च ते थवारम अपावृतं मया
 15 ये तवानुवाथेयुर अवृत्ति कर्शिता; बरूयाश च तेषां वचनेन मे सथा
     थास्यामि सर्वं तथ अहं न संशयॊ; न ते भयं विथ्यति संनिधौ मम
 16 एवं स लब्ध्वा तु वरं समागमं; विराट राजेन नरर्षभस तथा
     उवास वीरः परमार्चितः सुखी; न चापि कश चिच चरितं बुबॊध तत
  1 [vai]
      tato virāṭaṃ prathamaṃ yudhiṣṭhiro; rājā sabhāyām upaviṣṭum āvrajat
      vaiḍūrya rūpān pratimucya kāñcanān; akṣān sa kakṣe parigṛhya vāsasā
  2 narādhipo rāṣṭrapatiṃ yaśasvinaṃ; mahāyaśāḥ kaurava vaṃśavardhanaḥ
      mahānubhāvo nararāja satkṛto; durāsadas tīkṣṇaviṣo yathoragaḥ
  3 bālena rūpeṇa nararṣabho mahān; athārci rūpeṇa yathāmaras tathā
      mahābhrajālair iva saṃvṛto ravir; yathānalo bhasma vṛtaś ca vīryavān
  4 tam āpatantaṃ prasamīkṣya pāṇḍavaṃ; virāṭa rāḍ indum ivābhrasaṃvṛtam
      mantridvijān sūta mukhān viśas tathā; ye cāpi ke cit pariṣat samāsate
      papraccha ko 'yaṃ prathamaṃ sameyivān; anena yo 'yaṃ prasamīkṣate sabhām
  5 na tu dvijo 'yaṃ bhavitā narottamaḥ; patiḥ pṛthivyā iti me manogatam
      na cāsya dāso na ratho na kuṇḍale; samīpato bhrājati cāyam indravat
  6 śarīraliṅgair upasūcito hy ayaṃ; mūrdhābhiṣikto 'yam itīva mānasam
      samīpam āyāti ca me gatavyatho; yathā gajas tāmarasīṃ madotkaṭaḥ
  7 vitarkayantaṃ tu nararṣabhas tadā; yidhiṣṭhiro 'bhyetya virāṭam abravīt
      samrāḍ vijānātv iha jīvitārthinaṃ; vinaṣṭa sarvasvam upāgataṃ dvijam
  8 ihāham icchāmi tavānaghāntike; vastuṃ yathā kāmacaras tathā vibho
      tam abravīt svāgatam ity anantaraṃ; rājā prahṛṣṭaḥ pratisaṃgṛhāṇa ca
  9 kāmena tātābhivadāmy ahaṃ tvāṃ; kasyāsi rājño viṣayād ihāgataḥ
      gotraṃ ca nāmāpi ca śaṃsa tattvataḥ; kiṃ cāpi śilpaṃ tava vidyate kṛtam
  10 yudhiṣṭhirasyāsam ahaṃ purā sakhā; vaiyāghrapadyaḥ punar asmi brāhmaṇaḥ
     akṣān pravaptuṃ kuśalo 'smi devitā; kaṅketi nāmnāsmi virāṭa viśrutaḥ
 11 dadāmi te hanta varaṃ yam icchasi; praśādhi matsyān vaśago hy ahaṃ tava
     priyā hi dhūrtā mama devinaḥ sadā; bhavāṃś ca devopama rājyam arhati
 12 āpto vivādaḥ paramo viśāṃ pate; na vidyate kiṃ cana matsyahīnataḥ
     na me jitaḥ kaś cana dhārayed dhanaṃ; varo mamaiṣo 'stu tava prasādataḥ
 13 hanyām avadhyaṃ yadi te 'priyaṃ caret; pravrājayeyaṃ viṣayād dvijāṃs tathā
     śṛṇvantu me jānapadāḥ samāgatāḥ; kaṅko yathāhaṃ viṣaye prabhus tathā
 14 samānayāno bhavitāsi me sakhā; prabhūtavastro bahu pānabhojanaḥ
     paśyes tvam antaś ca bahiś ca sarvadā; kṛtaṃ ca te dvāram apāvṛtaṃ mayā
 15 ye tvānuvādeyur avṛtti karśitā; brūyāś ca teṣāṃ vacanena me sadā
     dāsyāmi sarvaṃ tad ahaṃ na saṃśayo; na te bhayaṃ vidyati saṃnidhau mama
 16 evaṃ sa labdhvā tu varaṃ samāgamaṃ; virāṭa rājena nararṣabhas tadā
     uvāsa vīraḥ paramārcitaḥ sukhī; na cāpi kaś cic caritaṃ bubodha tat


Next: Chapter 7