|
1
[थरुपथ] एवम एतन महाबाहॊ भविष्यति न संशयः न हि थुर्यॊधनॊ राज्यं मधुरेण परथास्यति 2 अनुवर्त्स्यति तं चापि धृतराष्ट्रः सुतप्रियः भीष्मथ्रॊणौ च कार्पण्यान मौर्ख्याथ राधेय सौबलौ 3 बलथेवस्य वाक्यं तु मम जञाने न युज्यते एतथ धि पुरुषेणाग्रे कार्यं सुनयम इच्छता 4 न तु वाच्यॊ मृथु वचॊ धार्तराष्ट्रः कदं चन न हि मार्थवसाध्यॊ ऽसौ पापबुथ्धिर मतॊ मम 5 गर्थभे मार्थवं कुर्याथ गॊषु तीक्ष्णं समाचरेत मृथु थुर्यॊधने वाक्यं यॊ बरूयात पापचेतसि 6 मृथु वै मन्यते पापॊ भाष्य माणम अशक्तिजम जितम अर्दं विजानीयाथ अबुधॊ मार्थवे सति 7 एतच चैव करिष्यामॊ यत्नश च करियताम इह परस्दापयाम मित्रेभ्यॊ बलान्य उथ्यॊजयन्तु नः 8 शल्यस्य धृष्टकेतॊश च जयत्सेनस्य चाभिभॊः केकयानां च सर्वेषां थूता गच्छन्तु शीघ्रगाः 9 स तु थुर्यॊधनॊ नूनं परेषयिष्यति सर्वशः पूर्वाभिपन्नाः सन्तश च भजन्ते पूर्वचॊथकम 10 तत तवरध्वं नरेन्थ्राणां पूर्वम एव परचॊथने महथ धि कार्यं वॊढव्यम इति मे वर्तते मतिः 11 शल्यस्य परेष्यतां शीघ्रं ये च तस्यानुगा नृपाः भगथत्ताय राज्ञे च पूर्वसागरवासिने 12 अमितौजसे तदॊग्राय हार्थिक्यायाहुकाय च थीर्घप्रज्ञाय मल्लाय रॊचमानाय चाभिभॊ 13 आनीयतां बृहन्तश च सेना बिन्थुश च पार्दिवः पापजित परतिविन्ध्यश च चित्रवर्मा सुवास्तुकः 14 बाह्लीकॊ मुञ्ज केशश च चैथ्याधिपतिर एव च सुपार्श्वश च सुबाहुश च पौरवश च महारदः 15 शकानां पह्लवानां च थरथानां च ये नृपाः काम्बॊजा ऋषिका ये च पश्चिमानूपकाश च ये 16 जयसेनश च काश्यश च तदा पञ्चनथा नृपाः कराद पुत्रश च थुर्धर्षः पार्वतीयाश च ये नृपाः 17 जानकिश च सुशर्मा च मणिमान पौतिमत्स्यकः पांसुराष्ट्राधिपश चैव धृष्टकेतुश च वीर्यवान 18 औड्रश च थण्डधारश च बृहत्सेनश च वीर्यवान अपराजितॊ निषाथश च शरेणिमान वसुमान अपि 19 बृहथ्बलॊ महौजाश च बाहुः परपुरंजयः समुथ्रसेनॊ राजा च सह पुत्रेण वीर्यवान 20 अथारिश च नथीजश च कर्ण वृष्टश च पार्दिवः समर्दश च सुवीरश च मार्जारः कन्यकस तदा 21 महावीरश च कथ्रुश च निकरस तुमुलः करदः नीलश च वीरधर्मा च भूमिपालश च वीर्यवान 22 थुर्जयॊ थन्तवक्त्रश च रुक्मी च जनमेजयः आषाढॊ वायुवेगश च पूर्वपाली च पार्दिवः 23 भूरि तेजा थेवकश च एकलव्यस्य चात्मजः कारूषकाश च राजानः कषेमधूर्तिश च वीर्यवान 24 उथ्भवः कषेमकश चैव वाटधानश च पार्दिवः शरुतायुश च थृढायुश च शाल्व पुत्रश च वीर्यवान 25 कुमारश च कलिङ्गानाम ईश्वरॊ युथ्धथुर्मथः एतेषां परेष्यतां शीघ्रम एतथ धि मम रॊचते 26 अयं च बराह्मणः शीघ्रं मम राजन पुरॊहितः परेष्यतां धृतराष्ट्राय वाक्यम अस्मिन समर्प्यताम 27 यदा थुर्यॊधनॊ वाच्यॊ यदा शांतनवॊ नृपः धृतराष्ट्रॊ यदा वाच्यॊ थरॊणश च विथुषां वरः |
1
[drupada] evam etan mahābāho bhaviṣyati na saṃśayaḥ na hi duryodhano rājyaṃ madhureṇa pradāsyati 2 anuvartsyati taṃ cāpi dhṛtarāṣṭraḥ sutapriyaḥ bhīṣmadroṇau ca kārpaṇyān maurkhyād rādheya saubalau 3 baladevasya vākyaṃ tu mama jñāne na yujyate etad dhi puruṣeṇāgre kāryaṃ sunayam icchatā 4 na tu vācyo mṛdu vaco dhārtarāṣṭraḥ kathaṃ cana na hi mārdavasādhyo 'sau pāpabuddhir mato mama 5 gardabhe mārdavaṃ kuryād goṣu tīkṣṇaṃ samācaret mṛdu duryodhane vākyaṃ yo brūyāt pāpacetasi 6 mṛdu vai manyate pāpo bhāṣya māṇam aśaktijam jitam arthaṃ vijānīyād abudho mārdave sati 7 etac caiva kariṣyāmo yatnaś ca kriyatām iha prasthāpayāma mitrebhyo balāny udyojayantu naḥ 8 śalyasya dhṛṣṭaketoś ca jayatsenasya cābhibhoḥ kekayānāṃ ca sarveṣāṃ dūtā gacchantu śīghragāḥ 9 sa tu duryodhano nūnaṃ preṣayiṣyati sarvaśaḥ pūrvābhipannāḥ santaś ca bhajante pūrvacodakam 10 tat tvaradhvaṃ narendrāṇāṃ pūrvam eva pracodane mahad dhi kāryaṃ voḍhavyam iti me vartate matiḥ 11 śalyasya preṣyatāṃ śīghraṃ ye ca tasyānugā nṛpāḥ bhagadattāya rājñe ca pūrvasāgaravāsine 12 amitaujase tathogrāya hārdikyāyāhukāya ca dīrghaprajñāya mallāya rocamānāya cābhibho 13 ānīyatāṃ bṛhantaś ca senā binduś ca pārthivaḥ pāpajit prativindhyaś ca citravarmā suvāstukaḥ 14 bāhlīko muñja keśaś ca caidyādhipatir eva ca supārśvaś ca subāhuś ca pauravaś ca mahārathaḥ 15 śakānāṃ pahlavānāṃ ca daradānāṃ ca ye nṛpāḥ kāmbojā ṛṣikā ye ca paścimānūpakāś ca ye 16 jayasenaś ca kāśyaś ca tathā pañcanadā nṛpāḥ krātha putraś ca durdharṣaḥ pārvatīyāś ca ye nṛpāḥ 17 jānakiś ca suśarmā ca maṇimān pautimatsyakaḥ pāṃsurāṣṭrādhipaś caiva dhṛṣṭaketuś ca vīryavān 18 auḍraś ca daṇḍadhāraś ca bṛhatsenaś ca vīryavān aparājito niṣādaś ca śreṇimān vasumān api 19 bṛhadbalo mahaujāś ca bāhuḥ parapuraṃjayaḥ samudraseno rājā ca saha putreṇa vīryavān 20 adāriś ca nadījaś ca karṇa vṛṣṭaś ca pārthivaḥ samarthaś ca suvīraś ca mārjāraḥ kanyakas tathā 21 mahāvīraś ca kadruś ca nikaras tumulaḥ krathaḥ nīlaś ca vīradharmā ca bhūmipālaś ca vīryavān 22 durjayo dantavaktraś ca rukmī ca janamejayaḥ āṣāḍho vāyuvegaś ca pūrvapālī ca pārthivaḥ 23 bhūri tejā devakaś ca ekalavyasya cātmajaḥ kārūṣakāś ca rājānaḥ kṣemadhūrtiś ca vīryavān 24 udbhavaḥ kṣemakaś caiva vāṭadhānaś ca pārthivaḥ śrutāyuś ca dṛḍhāyuś ca śālva putraś ca vīryavān 25 kumāraś ca kaliṅgānām īśvaro yuddhadurmadaḥ eteṣāṃ preṣyatāṃ śīghram etad dhi mama rocate 26 ayaṃ ca brāhmaṇaḥ śīghraṃ mama rājan purohitaḥ preṣyatāṃ dhṛtarāṣṭrāya vākyam asmin samarpyatām 27 yathā duryodhano vācyo yathā śāṃtanavo nṛpaḥ dhṛtarāṣṭro yathā vācyo droṇaś ca viduṣāṃ varaḥ |