|
1
[य] समागताः पाण्डवाः सृञ्जयाश च; जनार्थनॊ युयुधानॊ विराटः यत ते वाक्यं धृतराष्ट्रानुशिष्टं; गावल्गणे बरूहि तत सूतपुत्र 2 अजत शत्रुं च वृकॊथरं च; धनंजयं माथ्रवतीसुतौ च आमन्त्रये वासुथेवं च शौरिं; युयुधानं चेकितानं विराटम 3 पाञ्चालानाम अधिपं चैव वृथ्धं; धृष्टथ्युम्नं पार्षतं याज्ञसेनिम सर्वे वाचं शृणुतेमां मथीयां; वक्ष्यामि यां भूतिम इच्छन कुरूणाम 4 शमं राजा धृतराष्ट्रॊ ऽभिनन्थन्न; अयॊजयत तवरमाणॊ रदं मे स भरातृपुत्र सवजनस्य राज्ञस; तथ रॊचतां पाण्डवानां शमॊ ऽसतु 5 सर्वैर धर्मैः समुपेताः सद पार्दाः; परस्दानेन मार्थवेनार्जवेन जाताः कुले अनृशंसा वथान्या; हरीनिषेधाः कर्मणां निश्चयज्ञाः 6 न युज्यते कर्म युष्मसु हीनं; सत्त्वं हि वस ताथृशं भीमसेनाः उथ्भासते हय अञ्जन बिन्थुवत तच; छुक्ले वस्त्रे यथ भवेत किल्बिषं वः 7 सर्वक्षयॊ थृश्यते यत्र कृत्स्नः; पापॊथयॊ निरयॊ ऽभाव संस्दः कस तत कुर्याज जतु कर्म परजानन; पराजयॊ यत्र समॊ जयश च 8 ते वै धन्य यैः कृतं जञातिकार्यं; ये वः पुत्राः सुहृथॊ बान्धवाश च उपक्रुष्टं जीवितं संत्यजेयुस; ततः कुरूणां नियतॊ वै भवः सयात 9 ते चेत कुरून अनुशास्य सद पार्दा; निनीय सर्वान थविषतॊ निगृह्य समं वस तज जीवितं मृत्युना सयाथ; यज जीवध्वं जञातिवधे न साधु 10 कॊ हय एव युस्मान सह केशवेन; स चेकितानान पार्षत बाहुगुप्तान स सात्यकीन विषहेत परजेतुं; लब्ध्वापि थेवान सचिवान सहेन्थ्रान 11 कॊ वा कुरून थरॊण भीष्माभिगुप्तान; अश्वत्दाम्ना शल्य कृपाथिभिश च रणे परसॊढुं विषहेत राजन; राधेय गुप्तान सह भूमिपालैः 12 महथ बलं धार्तराष्ट्रस्य राज्ञः; कॊ वै शक्तॊ हन्तुम अक्षीयमाणः सॊ ऽहं जये चैव पराजये च; निःश्रेयसं नाधिगच्छामि किं चित 13 कदं हि नीचा इव थौष्कुलेया; निर्धर्मार्दं कर्म कुर्युश च पार्दाः सॊ ऽहं परसाथ्य परणतॊ वासुथेवं; पाञ्चालानाम अधिपं चैव वृथ्धम 14 कृताञ्जलिः शरणं वः परपथ्ये; कदं सवस्ति सत्यात कुरुसृञ्जयानाम न हय एव ते वचनं वासुथेवॊ; धनंजयॊ वा जातु किं चिन न कुर्यात 15 पराणान आथौ याच्यमानः कुतॊ ऽनयथ; एतथ विथ्वन साधनार्दं बरवीमि एतथ राज्ञॊ भीष्म पुरॊगमस्य; मतं यथ वः शान्तिर इहॊत्तमा सयात |
1
[y] samāgatāḥ pāṇḍavāḥ sṛñjayāś ca; janārdano yuyudhāno virāṭaḥ yat te vākyaṃ dhṛtarāṣṭrānuśiṣṭaṃ; gāvalgaṇe brūhi tat sūtaputra 2 ajata śatruṃ ca vṛkodaraṃ ca; dhanaṃjayaṃ mādravatīsutau ca āmantraye vāsudevaṃ ca śauriṃ; yuyudhānaṃ cekitānaṃ virāṭam 3 pāñcālānām adhipaṃ caiva vṛddhaṃ; dhṛṣṭadyumnaṃ pārṣataṃ yājñasenim sarve vācaṃ śṛṇutemāṃ madīyāṃ; vakṣyāmi yāṃ bhūtim icchan kurūṇām 4 śamaṃ rājā dhṛtarāṣṭro 'bhinandann; ayojayat tvaramāṇo rathaṃ me sa bhrātṛputra svajanasya rājñas; tad rocatāṃ pāṇḍavānāṃ śamo 'stu 5 sarvair dharmaiḥ samupetāḥ stha pārthāḥ; prasthānena mārdavenārjavena jātāḥ kule anṛśaṃsā vadānyā; hrīniṣedhāḥ karmaṇāṃ niścayajñāḥ 6 na yujyate karma yuṣmasu hīnaṃ; sattvaṃ hi vas tādṛśaṃ bhīmasenāḥ udbhāsate hy añjana binduvat tac; chukle vastre yad bhavet kilbiṣaṃ vaḥ 7 sarvakṣayo dṛśyate yatra kṛtsnaḥ; pāpodayo nirayo 'bhāva saṃsthaḥ kas tat kuryāj jatu karma prajānan; parājayo yatra samo jayaś ca 8 te vai dhanya yaiḥ kṛtaṃ jñātikāryaṃ; ye vaḥ putrāḥ suhṛdo bāndhavāś ca upakruṣṭaṃ jīvitaṃ saṃtyajeyus; tataḥ kurūṇāṃ niyato vai bhavaḥ syāt 9 te cet kurūn anuśāsya stha pārthā; ninīya sarvān dviṣato nigṛhya samaṃ vas taj jīvitaṃ mṛtyunā syād; yaj jīvadhvaṃ jñātivadhe na sādhu 10 ko hy eva yusmān saha keśavena; sa cekitānān pārṣata bāhuguptān sa sātyakīn viṣaheta prajetuṃ; labdhvāpi devān sacivān sahendrān 11 ko vā kurūn droṇa bhīṣmābhiguptān; aśvatthāmnā śalya kṛpādibhiś ca raṇe prasoḍhuṃ viṣaheta rājan; rādheya guptān saha bhūmipālaiḥ 12 mahad balaṃ dhārtarāṣṭrasya rājñaḥ; ko vai śakto hantum akṣīyamāṇaḥ so 'haṃ jaye caiva parājaye ca; niḥśreyasaṃ nādhigacchāmi kiṃ cit 13 kathaṃ hi nīcā iva dauṣkuleyā; nirdharmārthaṃ karma kuryuś ca pārthāḥ so 'haṃ prasādya praṇato vāsudevaṃ; pāñcālānām adhipaṃ caiva vṛddham 14 kṛtāñjaliḥ śaraṇaṃ vaḥ prapadye; kathaṃ svasti styāt kurusṛñjayānām na hy eva te vacanaṃ vāsudevo; dhanaṃjayo vā jātu kiṃ cin na kuryāt 15 prāṇān ādau yācyamānaḥ kuto 'nyad; etad vidvan sādhanārthaṃ bravīmi etad rājño bhīṣma purogamasya; mataṃ yad vaḥ śāntir ihottamā syāt |