|
1
[थुर] सथृशानां मनुष्येषु सर्वेषां तुल्यजन्मनाम कदम एकान्ततस तेषां पार्दानां मन्यसे जयम 2 सर्वे सम समजातीयाः सर्वे मानुषयॊनयः पितामह विजानीषे पार्देषु विजयं कदम 3 नाहं भवति न थरॊणे न कृपे न च बाह्लिके अन्येषु च नरेन्थ्रेषु पराक्रम्य समारभे 4 अहं वैकर्तनः कर्णॊ भराता थुःशासनश च मे पाण्डवान समरे पञ्च हनिष्यामः शितैः शरैः 5 ततॊ राजन महायज्ञैर विविधैर भूरिथक्षिणैः बराह्मणांस तर्पयिष्यामि गॊभिर अश्वैर धनेन च 6 शकुनीनाम इहार्दाय पाशं भूमाव अयॊजयत कश चिच छाकुनिकस ताद पूर्वेषाम इति शुश्रुम 7 तस्मिन थवौ शकुनौ बथ्धौ युगपत समपौरुषौ ताव उपाथाय तं पाशं जग्मतुः खचराव उभौ 8 तौ विहायसम आक्रान्तौ थृष्ट्वा शाकुनिकस तथा अन्वधावथ अनिर्विण्णॊ येन येन सम गच्छतः 9 तदा तम अनुधावन्तं मृगयुं शकुनार्दिनम आश्रमस्दॊ मुनिः कश चिथ थथर्शाद कृताह्निकः 10 ताव अन्तरिक्षगौ शीघ्रम अनुयान्तं मही चरम शलॊकेनानेन कौरव्य पप्रच्छ स मुनिस तथा 11 विचित्रम इथम आश्चर्यं मृगहन परतिभाति मे पलवमानौ हि खचरौ पथातिर अनुधावसि 12 [षाकुनिक] पाशम एकम उभाव एतौ सहितौ हरतॊ मम यत्र वै विवथिष्येते तत्र मे वशम एष्यतः 13 तौ विवाथम अनुप्राप्तौ शकुनौ मृत्युसंधितौ विगृह्य च सुथुर्बुथ्धी पृदिव्यां संनिपेततुः 14 तौ युध्यमानौ संरब्धौ मृत्युपाशवशानुगौ उपसृत्यापरिज्ञातॊ जग्राह मृगयुस तथा 15 एवं ये जञातयॊ ऽरदेषु मिदॊ गच्छन्ति विग्रहम ते ऽमित्रवशम आयान्ति शकुनाव इव विग्रहात 16 संभॊजनं संकदनं संप्रश्नॊ ऽद समागमः एतानि जञातिकार्याणि न विरॊधः कथा चन 17 यस्मिन काले सुमनसः सर्वे वृथ्धान उपासते सिंहगुप्तम इवारण्यम अप्रधृष्या भवन्ति ते 18 ये ऽरदं संततम आसाथ्य थीना इव समासते शरियं ते संप्रयच्छन्ति थविषथ्भ्यॊ भरतर्षभ 19 धूमायन्ते वयपेतानि जवलन्ति सहितानि च धृतराष्ट्रॊल्मुकानीव जञातयॊ भरतर्षभ 20 इथम अन्यत परवक्ष्यामि यदाथृष्टं गिरौ मया शरुत्वा तथ अपि कौरव्य यदा शरेयस तदा कुरु 21 वयं किरातैः सहिता गच्छामॊ गिरिम उत्तरम बराह्मणैर थेवकल्पैश च विथ्या जम्भक वातिकैः 22 कुञ्ज भूतं गिरिं सर्वम अभितॊ गन्धमाथनम थीप्यमानौषधि गणं सिथ्धगन्धर्वसेवितम 23 तत्र पश्यामहे सर्वे मधु पीतम अमाक्षिकम मरु परपाते विषमे निविष्टं कुम्भसंमितम 24 आशीविषै रक्ष्यमाणं कुबेर थयितं भृशम यत पराश्य पुरुषॊ मर्त्यॊ अमरत्वं निगच्छति 25 अचक्षुर लभते चक्षुर वृथ्धॊ भवति वै युवा इति ते कदयन्ति सम बराह्मणा जम्भ साधकाः 26 ततः किरातास तथ थृष्ट्वा परार्दयन्तॊ महीपते विनेशुर विषमे तस्मिन ससर्पे गिरिगह्वरे 27 तदैव तव पुत्रॊ ऽयं पृदिवीम एक इच्छति मधु पश्यति संमॊहात परपातं नानुपश्यति 28 थुर्यॊधनॊ यॊथ्धुमनाः समरे सव्यसाचिना न च पश्यामि तेजॊ ऽसय विक्रमं वा तदाविधम 29 एकेन रदम आस्दाय पृदिवी येन निर्जिता परतीक्षमाणॊ यॊ वीरः कषमते वीक्षितं तव 30 थरुपथॊ मत्स्यराजश च संक्रुथ्धश च धनंजयः न शेषयेयुः समरे वायुयुक्ता इवाग्नयः 31 अङ्के कुरुष्व राजानं धृतराष्ट्र युधिष्ठिरम युध्यतॊर हि थवयॊर युथ्धे नैकान्तेन भवेज जयः |
1
[dur] sadṛśānāṃ manuṣyeṣu sarveṣāṃ tulyajanmanām katham ekāntatas teṣāṃ pārthānāṃ manyase jayam 2 sarve sma samajātīyāḥ sarve mānuṣayonayaḥ pitāmaha vijānīṣe pārtheṣu vijayaṃ katham 3 nāhaṃ bhavati na droṇe na kṛpe na ca bāhlike anyeṣu ca narendreṣu parākramya samārabhe 4 ahaṃ vaikartanaḥ karṇo bhrātā duḥśāsanaś ca me pāṇḍavān samare pañca haniṣyāmaḥ śitaiḥ śaraiḥ 5 tato rājan mahāyajñair vividhair bhūridakṣiṇaiḥ brāhmaṇāṃs tarpayiṣyāmi gobhir aśvair dhanena ca 6 śakunīnām ihārthāya pāśaṃ bhūmāv ayojayat kaś cic chākunikas tātha pūrveṣām iti śuśruma 7 tasmin dvau śakunau baddhau yugapat samapauruṣau tāv upādāya taṃ pāśaṃ jagmatuḥ khacarāv ubhau 8 tau vihāyasam ākrāntau dṛṣṭvā śākunikas tadā anvadhāvad anirviṇṇo yena yena sma gacchataḥ 9 tathā tam anudhāvantaṃ mṛgayuṃ śakunārthinam āśramastho muniḥ kaś cid dadarśātha kṛtāhnikaḥ 10 tāv antarikṣagau śīghram anuyāntaṃ mahī caram ślokenānena kauravya papraccha sa munis tadā 11 vicitram idam āścaryaṃ mṛgahan pratibhāti me plavamānau hi khacarau padātir anudhāvasi 12 [ṣākunika] pāśam ekam ubhāv etau sahitau harato mama yatra vai vivadiṣyete tatra me vaśam eṣyataḥ 13 tau vivādam anuprāptau śakunau mṛtyusaṃdhitau vigṛhya ca sudurbuddhī pṛthivyāṃ saṃnipetatuḥ 14 tau yudhyamānau saṃrabdhau mṛtyupāśavaśānugau upasṛtyāparijñāto jagrāha mṛgayus tadā 15 evaṃ ye jñātayo 'rtheṣu mitho gacchanti vigraham te 'mitravaśam āyānti śakunāv iva vigrahāt 16 saṃbhojanaṃ saṃkathanaṃ saṃpraśno 'tha samāgamaḥ etāni jñātikāryāṇi na virodhaḥ kadā cana 17 yasmin kāle sumanasaḥ sarve vṛddhān upāsate siṃhaguptam ivāraṇyam apradhṛṣyā bhavanti te 18 ye 'rthaṃ saṃtatam āsādya dīnā iva samāsate śriyaṃ te saṃprayacchanti dviṣadbhyo bharatarṣabha 19 dhūmāyante vyapetāni jvalanti sahitāni ca dhṛtarāṣṭrolmukānīva jñātayo bharatarṣabha 20 idam anyat pravakṣyāmi yathādṛṣṭaṃ girau mayā śrutvā tad api kauravya yathā śreyas tathā kuru 21 vayaṃ kirātaiḥ sahitā gacchāmo girim uttaram brāhmaṇair devakalpaiś ca vidyā jambhaka vātikaiḥ 22 kuñja bhūtaṃ giriṃ sarvam abhito gandhamādanam dīpyamānauṣadhi gaṇaṃ siddhagandharvasevitam 23 tatra paśyāmahe sarve madhu pītam amākṣikam maru prapāte viṣame niviṣṭaṃ kumbhasaṃmitam 24 āśīviṣai rakṣyamāṇaṃ kubera dayitaṃ bhṛśam yat prāśya puruṣo martyo amaratvaṃ nigacchati 25 acakṣur labhate cakṣur vṛddho bhavati vai yuvā iti te kathayanti sma brāhmaṇā jambha sādhakāḥ 26 tataḥ kirātās tad dṛṣṭvā prārthayanto mahīpate vineśur viṣame tasmin sasarpe girigahvare 27 tathaiva tava putro 'yaṃ pṛthivīm eka icchati madhu paśyati saṃmohāt prapātaṃ nānupaśyati 28 duryodhano yoddhumanāḥ samare savyasācinā na ca paśyāmi tejo 'sya vikramaṃ vā tathāvidham 29 ekena ratham āsthāya pṛthivī yena nirjitā pratīkṣamāṇo yo vīraḥ kṣamate vīkṣitaṃ tava 30 drupado matsyarājaś ca saṃkruddhaś ca dhanaṃjayaḥ na śeṣayeyuḥ samare vāyuyuktā ivāgnayaḥ 31 aṅke kuruṣva rājānaṃ dhṛtarāṣṭra yudhiṣṭhiram yudhyator hi dvayor yuddhe naikāntena bhavej jayaḥ |