Sacred Texts  Hinduism  Mahabharata  Index  Book 5 Index  Previous  Next 

Book 5 in English

The Mahabharata in Sanskrit

Book 5
Chapter 67

  1 [धृ]
      कदं तवं माधवं वेत्द सर्वलॊकमहेश्वरम
      कदम एनं न वेथाहं तन ममाचक्ष्व संजय
  2 विथ्या राजन न ते विथ्या मम विथ्या न हीयते
      विथ्या हीनस तमॊ धवस्तॊ नाभिजानाति केशवम
  3 विथ्यया तात जानामि तरियुगं मधुसूथनम
      कर्तारम अकृतं थेवं भूतानां परभवाप्ययम
  4 गावल्गणे ऽतर का भक्तिर या ते नित्या जनार्थने
      यया तवम अभिजानासि तरियुगं मधुसूथनम
  5 मायां न सेवे भथ्रं ते न वृदाधर्मम आचरे
      शुथ्धभावं गतॊ भक्त्या शास्त्राथ वेथ्मि जनार्थनम
  6 थुर्यॊधन हृषीकेशं परपथ्यस्व जनार्थनम
      आप्तॊ नः संजयस तात शरणं गच्छ केशवम
  7 भगवान थेवकीपुत्रॊ लॊकं चेन निहनिष्यति
      परवथन्न अर्जुने सख्यं नाहं गच्छे ऽथय केशवम
  8 [तढृ]
      अवाग गान्धारि पुत्रास ते गच्छत्य एष सुथुर्मतिः
      ईर्ष्युर थुरात्मा मानी च शरेयसां वचनातिगः
  9 [ग]
      ऐश्वर्यकामथुष्टात्मन वृथ्धानां शासनातिग
      ऐश्वर्यजीविते हित्वा पितरं मां च बालिश
  10 वर्धयन थुर्हृथां परीतिं मां च शॊकेन वर्धयन
     निहतॊ भीमसेनेन समर्तासि वचनं पितुः
 11 थयितॊ ऽसि राजन कृष्णस्य धृतराष्ट्र निबॊध मे
     यस्य ते संजयॊ थूतॊ यस तवां शरेयसि यॊक्ष्यते
 12 जानात्य एष हृषीकेशं पुराणं यच च वै नवम
     शुश्रूषमाणम एकाग्रं मॊक्ष्यते महतॊ भयात
 13 वैचित्रवीर्य पुरुषाः करॊधहर्षतमॊ वृताः
     सिता बहुविधैः पाशैर ये न तुष्टाः सवकैर धनैः
 14 यमस्य वशम आयान्ति काममूढाः पुनः पुनः
     अन्धनेत्रा यदैवान्धा नीयमानाः सवकर्मभिः
 15 एष एकायनः पन्दा येन यान्ति मनीषिणः
     तं थृष्ट्वा मृत्युम अत्येति महांस तत्र न सज्जते
 16 अङ्गसंजय मे शंस पन्दानम अकुतॊभयम
     येन गत्वा हृषीकेशं पराप्नुयां शान्तिम उत्तमाम
 17 नाकृतात्मा कृतात्मानं जातु विथ्याज जनार्थनम
     आत्मनस तु करियॊपायॊ नान्यत्रेन्थ्रिय निग्रहात
 18 इन्थ्रियाणाम उथीर्णानां कामत्यागॊ ऽपरमाथतः
     अप्रमाथॊ ऽविहिंसा च जञानयॊनिर असंशयम
 19 इन्थ्रियाणां यमे यत्तॊ भव राजन्न अतन्थ्रितः
     बुथ्धिश च मा ते चयवतु नियच्छैतां यतस ततः
 20 एतज जञानं विथुर विप्रा धरुवम इन्थ्रियधारणम
     एतज जञानं च पन्दाश च येन यान्ति मनीषिणः
 21 अप्राप्यः केशवॊ राजन्न इन्थ्रियौर अजितैर नृभिः
     आगमाधिगतॊ यॊगाथ वशीतत्त्वे परसीथति
  1 [dhṛ]
      kathaṃ tvaṃ mādhavaṃ vettha sarvalokamaheśvaram
      katham enaṃ na vedāhaṃ tan mamācakṣva saṃjaya
  2 vidyā rājan na te vidyā mama vidyā na hīyate
      vidyā hīnas tamo dhvasto nābhijānāti keśavam
  3 vidyayā tāta jānāmi triyugaṃ madhusūdanam
      kartāram akṛtaṃ devaṃ bhūtānāṃ prabhavāpyayam
  4 gāvalgaṇe 'tra kā bhaktir yā te nityā janārdane
      yayā tvam abhijānāsi triyugaṃ madhusūdanam
  5 māyāṃ na seve bhadraṃ te na vṛthādharmam ācare
      śuddhabhāvaṃ gato bhaktyā śāstrād vedmi janārdanam
  6 duryodhana hṛṣīkeśaṃ prapadyasva janārdanam
      āpto naḥ saṃjayas tāta śaraṇaṃ gaccha keśavam
  7 bhagavān devakīputro lokaṃ cen nihaniṣyati
      pravadann arjune sakhyaṃ nāhaṃ gacche 'dya keśavam
  8 [tḍhṛ]
      avāg gāndhāri putrās te gacchaty eṣa sudurmatiḥ
      īrṣyur durātmā mānī ca śreyasāṃ vacanātigaḥ
  9 [g]
      aiśvaryakāmaduṣṭātman vṛddhānāṃ śāsanātiga
      aiśvaryajīvite hitvā pitaraṃ māṃ ca bāliśa
  10 vardhayan durhṛdāṃ prītiṃ māṃ ca śokena vardhayan
     nihato bhīmasenena smartāsi vacanaṃ pituḥ
 11 dayito 'si rājan kṛṣṇasya dhṛtarāṣṭra nibodha me
     yasya te saṃjayo dūto yas tvāṃ śreyasi yokṣyate
 12 jānāty eṣa hṛṣīkeśaṃ purāṇaṃ yac ca vai navam
     śuśrūṣamāṇam ekāgraṃ mokṣyate mahato bhayāt
 13 vaicitravīrya puruṣāḥ krodhaharṣatamo vṛtāḥ
     sitā bahuvidhaiḥ pāśair ye na tuṣṭāḥ svakair dhanaiḥ
 14 yamasya vaśam āyānti kāmamūḍhāḥ punaḥ punaḥ
     andhanetrā yathaivāndhā nīyamānāḥ svakarmabhiḥ
 15 eṣa ekāyanaḥ panthā yena yānti manīṣiṇaḥ
     taṃ dṛṣṭvā mṛtyum atyeti mahāṃs tatra na sajjate
 16 aṅgasaṃjaya me śaṃsa panthānam akutobhayam
     yena gatvā hṛṣīkeśaṃ prāpnuyāṃ śāntim uttamām
 17 nākṛtātmā kṛtātmānaṃ jātu vidyāj janārdanam
     ātmanas tu kriyopāyo nānyatrendriya nigrahāt
 18 indriyāṇām udīrṇānāṃ kāmatyāgo 'pramādataḥ
     apramādo 'vihiṃsā ca jñānayonir asaṃśayam
 19 indriyāṇāṃ yame yatto bhava rājann atandritaḥ
     buddhiś ca mā te cyavatu niyacchaitāṃ yatas tataḥ
 20 etaj jñānaṃ vidur viprā dhruvam indriyadhāraṇam
     etaj jñānaṃ ca panthāś ca yena yānti manīṣiṇaḥ
 21 aprāpyaḥ keśavo rājann indriyaur ajitair nṛbhiḥ
     āgamādhigato yogād vaśītattve prasīdati


Next: Chapter 68