|
1
[वा] न बाह्यं थरव्यम उत्सृज्य सिथ्धिर भवति भारत शारीरं थरव्यम उत्सृज्य सिथ्धिर भवति वा न वा 2 बाह्यथ्रव्यविमुक्तस्य शारीरेषु च गृध्यतः यॊ धर्मॊ यत सुखं चैव थविषताम अस्तु तत तदा 3 थव्यक्षरस तु भवेन मृत्युस तर्यक्षरं बरह्म शाश्वतम ममेति थव्यक्षरॊ मृत्युर न ममेति च शाश्वतम 4 बरह्म मृत्युश च तौ राजन्न आत्मन्य एव वयवस्दितौ अथृश्यमानौ भूतानि यॊधयेताम असंशयम 5 अविनाशॊ ऽसय सत्त्वस्य नियतॊ यथि भारत भित्त्वा शरीरं भूतानाम अहिंसा परतिपथ्यते 6 लब्ध्वापि पृदिवीं सर्वां सहस्दावरजङ्गमाम ममत्वं यस्य नैव सयात किं तया स करिष्यति 7 अद वा वसतः पार्द वने वन्येन जीवतः ममता यस्य थरव्येषु मृत्यॊर आस्ये स वर्तते 8 बाह्यान्तराणां शत्रूणां सवभावं पश्य भारत यन न पश्यति तथ भूतं मुच्यते स महाभयात 9 कामात्मानं न परशंसन्ति लॊके; न चाकामात का चिथ अस्ति परवृत्तिः थानं हि वेथाध्ययनं तपश च; कामेन कर्माणि च वैथिकानि 10 वरतं यज्ञान नियमान धयानयॊगान; कामेन यॊ नारभते विथित्वा यथ यथ धययं कामयते स धर्मॊ; न यॊ धर्मॊ नियमस तस्य मूलम 11 अत्र गादाः कामगीताः कीर्तयन्ति पुरा विथः शृणु संकीर्त्यमानास ता निखिलेन युधिष्ठिर 12 नाहं शक्यॊ ऽनुपायेन हन्तुं भूतेन केन चित यॊ मां परयतते हन्तुं जञात्वा परहरणे बलम तस्य तस्मिन परहरणे पुनः पराथुर्भवाम्य अहम 13 यॊ मां परयतते हन्तुं यज्ञैर विविधथक्षिणैः जङ्गमेष्व इव कर्मात्मा पुनः पराथुर्भवाम्य अहम 14 यॊ मां परयतते हन्तुं वेथैर वेथान्तसाधनैः सदावरेष्व इव शान्तात्मा तस्य पराथुर्भवाम्य अहम 15 यॊ मां परयतते हन्तुं धृत्या सत्यपराक्रमः भावॊ भवामि तस्याहं स च मां नावबुध्यते 16 यॊ मां परयतते हन्तुं तपसा संशितव्रतः ततस तपसि तस्याद पुनः पराथुर्भवाम्य अहम 17 यॊ मां परयतते हन्तुं मॊक्षम आस्दाय पण्डितः तस्य मॊक्षरतिस्दस्य नृत्यामि च हसामि च अवध्यः सर्वभूतानाम अहम एकः सनातनः 18 तस्मात तवम अपि तं कामं यज्ञैर विविधथक्षिणैः धर्मं कुरु महाराज तत्र ते स भविष्यति 19 यजस्व वाजिमेधेन विधिवथ थक्षिणावता अन्यैश च विविधैर यज्ञैः समृथ्धैर आप्तथक्षिणैः 20 मा ते वयदास्तु निहतान बन्धून वीक्ष्य पुनः पुनः न शक्यास ते पुनर थरष्टुं ये हतास्मिन रणाजिरे 21 स तवम इष्ट्वा महायज्ञैः समृथ्धैर आप्तथक्षिणैः लॊके कीर्तिं परां पराप्य गतिम अग्र्यां गमिष्यसि |
1
[vā] na bāhyaṃ dravyam utsṛjya siddhir bhavati bhārata śārīraṃ dravyam utsṛjya siddhir bhavati vā na vā 2 bāhyadravyavimuktasya śārīreṣu ca gṛdhyataḥ yo dharmo yat sukhaṃ caiva dviṣatām astu tat tathā 3 dvyakṣaras tu bhaven mṛtyus tryakṣaraṃ brahma śāśvatam mameti dvyakṣaro mṛtyur na mameti ca śāśvatam 4 brahma mṛtyuś ca tau rājann ātmany eva vyavasthitau adṛśyamānau bhūtāni yodhayetām asaṃśayam 5 avināśo 'sya sattvasya niyato yadi bhārata bhittvā śarīraṃ bhūtānām ahiṃsā pratipadyate 6 labdhvāpi pṛthivīṃ sarvāṃ sahasthāvarajaṅgamām mamatvaṃ yasya naiva syāt kiṃ tayā sa kariṣyati 7 atha vā vasataḥ pārtha vane vanyena jīvataḥ mamatā yasya dravyeṣu mṛtyor āsye sa vartate 8 bāhyāntarāṇāṃ śatrūṇāṃ svabhāvaṃ paśya bhārata yan na paśyati tad bhūtaṃ mucyate sa mahābhayāt 9 kāmātmānaṃ na praśaṃsanti loke; na cākāmāt kā cid asti pravṛttiḥ dānaṃ hi vedādhyayanaṃ tapaś ca; kāmena karmāṇi ca vaidikāni 10 vrataṃ yajñān niyamān dhyānayogān; kāmena yo nārabhate viditvā yad yad dhyayaṃ kāmayate sa dharmo; na yo dharmo niyamas tasya mūlam 11 atra gāthāḥ kāmagītāḥ kīrtayanti purā vidaḥ śṛṇu saṃkīrtyamānās tā nikhilena yudhiṣṭhira 12 nāhaṃ śakyo 'nupāyena hantuṃ bhūtena kena cit yo māṃ prayatate hantuṃ jñātvā praharaṇe balam tasya tasmin praharaṇe punaḥ prādurbhavāmy aham 13 yo māṃ prayatate hantuṃ yajñair vividhadakṣiṇaiḥ jaṅgameṣv iva karmātmā punaḥ prādurbhavāmy aham 14 yo māṃ prayatate hantuṃ vedair vedāntasādhanaiḥ sthāvareṣv iva śāntātmā tasya prādurbhavāmy aham 15 yo māṃ prayatate hantuṃ dhṛtyā satyaparākramaḥ bhāvo bhavāmi tasyāhaṃ sa ca māṃ nāvabudhyate 16 yo māṃ prayatate hantuṃ tapasā saṃśitavrataḥ tatas tapasi tasyātha punaḥ prādurbhavāmy aham 17 yo māṃ prayatate hantuṃ mokṣam āsthāya paṇḍitaḥ tasya mokṣaratisthasya nṛtyāmi ca hasāmi ca avadhyaḥ sarvabhūtānām aham ekaḥ sanātanaḥ 18 tasmāt tvam api taṃ kāmaṃ yajñair vividhadakṣiṇaiḥ dharmaṃ kuru mahārāja tatra te sa bhaviṣyati 19 yajasva vājimedhena vidhivad dakṣiṇāvatā anyaiś ca vividhair yajñaiḥ samṛddhair āptadakṣiṇaiḥ 20 mā te vyathāstu nihatān bandhūn vīkṣya punaḥ punaḥ na śakyās te punar draṣṭuṃ ye hatāsmin raṇājire 21 sa tvam iṣṭvā mahāyajñaiḥ samṛddhair āptadakṣiṇaiḥ loke kīrtiṃ parāṃ prāpya gatim agryāṃ gamiṣyasi |