|
1
[उ] बरूहि केशव तत्त्वेन तवम अध्यात्मम अनिन्थितम शरुत्वा शरेयॊ ऽधिधास्यामि शापं वा ते जनार्थन 2 [वा] तमॊ रजश च सत्त्वं च विथ्धि भावान मथाश्रयान तदा रुथ्रान वसूंश चापि विथ्धि मत परभवान थविज 3 मयि सर्वाणि भूतानि सर्वभूतेषु चाप्य अहम सदित इत्य अभिजानीहि मा ते ऽभूथ अत्र संशयः 4 तदा थैत्य गणान सर्वान यक्षराक्षस पन्नगान गन्धर्वाप्सरसश चैव विथ्धि मत परभवान थविज 5 सथ असच चैव यत पराहुर अव्यक्तं वयक्तम एव च अक्षरं च कषरं चैव सर्वम एतन मथ आत्मकम 6 ये चाश्रमेषु वै धर्माश चतुर्षु विहिता मुने थैवानि चैव कर्माणि विथ्धि सर्वं मथ आत्मकम 7 असच च सथ असच चैव यथ विश्वं सथ असतः परम ततः परं नास्ति चैव थेवथेवात सनातनात 8 ओंकार पभवान वेथान विथ्धि मां तवं भृगूथ्वह यूपं सॊमं तदैवेह तरिथशाप्यायनं मखे 9 हॊतारम अपि हव्यं च विथ्धि मां भृगुनन्थन अध्वर्युः कल्पकश चापि हविः परमसंस्कृतम 10 उथ्गाता चापि मां सतौति गीतघॊषैर महाध्वरे परायश्चित्तेषु मां बरह्मञ शान्ति मङ्गलवाचकाः सतुवन्ति विश्वकर्माणं सततं थविजसत्तमाः 11 विथ्धि मह्यं सुतं धर्मम अग्रजं थविजसत्तम मानसं थयितं विप्र सर्वभूतथयात्मकम 12 तत्राहं वर्तमानैश च निवृत्तैर्श चैव मानवैः बह्वीः संसरमाणॊ वै यॊनीर हि थविजसत्तम 13 धर्मसंरक्षणार्दाय धर्मसंस्दापनाय च तैस तैर वेषैश च रूपैश च तरिषु लॊकेषु भार्गव 14 अहं विष्णुर अहं बरह्मा शक्रॊ ऽद परभवाप्ययः भूतग्रामस्य सर्वस्य सरष्टा संहार एव च 15 अधर्मे वर्तमानानां सर्वेषाम अहम अप्य उत धर्मस्य सेतुं बध्नामि चलिते चलिते युगे तास ता यॊनीः परविश्याहं परजानां हितकाम्यया 16 यथा तव अहं थेव यॊनौ वर्तामि भृगुनन्थन तथाहं थेववत सर्वम आचरामि न संशयः 17 यथा गन्धर्वयॊनौ तु वर्तामि भृगुनन्थन तथा गन्धर्ववच चेष्टाः सर्वाश चेष्टामि भार्गव 18 नागयॊनौ यथा चैव तथा वर्तामि नागवत यक्षराक्षस यॊनीश च यदावथ विचराम्य अहम 19 मानुष्ये वर्तमाने तु कृपणं याचिता मया न च ते जातसंमॊहा वचॊ गृह्णन्ति मे हितम 20 भयं च महथ उथ्थिश्य तरासिताः कुरवॊ मया करुथ्धेव भूत्वा च पुनर यदावथ अनुथर्शिताः 21 ते ऽधर्मेणेह संयुक्ताः परीताः कालधर्मणा धर्मेण निहता युथ्धे गताः सवर्गं न संशयः 22 लॊकेषु पाण्डवाश चैव गताः खयातिं थविजॊत्तम एतत ते सर्वम आख्यातं यन मां तवं परिपृच्छसि |
1
[u] brūhi keśava tattvena tvam adhyātmam aninditam śrutvā śreyo 'dhidhāsyāmi śāpaṃ vā te janārdana 2 [vā] tamo rajaś ca sattvaṃ ca viddhi bhāvān madāśrayān tathā rudrān vasūṃś cāpi viddhi mat prabhavān dvija 3 mayi sarvāṇi bhūtāni sarvabhūteṣu cāpy aham sthita ity abhijānīhi mā te 'bhūd atra saṃśayaḥ 4 tathā daitya gaṇān sarvān yakṣarākṣasa pannagān gandharvāpsarasaś caiva viddhi mat prabhavān dvija 5 sad asac caiva yat prāhur avyaktaṃ vyaktam eva ca akṣaraṃ ca kṣaraṃ caiva sarvam etan mad ātmakam 6 ye cāśrameṣu vai dharmāś caturṣu vihitā mune daivāni caiva karmāṇi viddhi sarvaṃ mad ātmakam 7 asac ca sad asac caiva yad viśvaṃ sad asataḥ param tataḥ paraṃ nāsti caiva devadevāt sanātanāt 8 oṃkāra pabhavān vedān viddhi māṃ tvaṃ bhṛgūdvaha yūpaṃ somaṃ tathaiveha tridaśāpyāyanaṃ makhe 9 hotāram api havyaṃ ca viddhi māṃ bhṛgunandana adhvaryuḥ kalpakaś cāpi haviḥ paramasaṃskṛtam 10 udgātā cāpi māṃ stauti gītaghoṣair mahādhvare prāyaścitteṣu māṃ brahmañ śānti maṅgalavācakāḥ stuvanti viśvakarmāṇaṃ satataṃ dvijasattamāḥ 11 viddhi mahyaṃ sutaṃ dharmam agrajaṃ dvijasattama mānasaṃ dayitaṃ vipra sarvabhūtadayātmakam 12 tatrāhaṃ vartamānaiś ca nivṛttairś caiva mānavaiḥ bahvīḥ saṃsaramāṇo vai yonīr hi dvijasattama 13 dharmasaṃrakṣaṇārthāya dharmasaṃsthāpanāya ca tais tair veṣaiś ca rūpaiś ca triṣu lokeṣu bhārgava 14 ahaṃ viṣṇur ahaṃ brahmā śakro 'tha prabhavāpyayaḥ bhūtagrāmasya sarvasya sraṣṭā saṃhāra eva ca 15 adharme vartamānānāṃ sarveṣām aham apy uta dharmasya setuṃ badhnāmi calite calite yuge tās tā yonīḥ praviśyāhaṃ prajānāṃ hitakāmyayā 16 yadā tv ahaṃ deva yonau vartāmi bhṛgunandana tadāhaṃ devavat sarvam ācarāmi na saṃśayaḥ 17 yadā gandharvayonau tu vartāmi bhṛgunandana tadā gandharvavac ceṣṭāḥ sarvāś ceṣṭāmi bhārgava 18 nāgayonau yadā caiva tadā vartāmi nāgavat yakṣarākṣasa yonīś ca yathāvad vicarāmy aham 19 mānuṣye vartamāne tu kṛpaṇaṃ yācitā mayā na ca te jātasaṃmohā vaco gṛhṇanti me hitam 20 bhayaṃ ca mahad uddiśya trāsitāḥ kuravo mayā kruddheva bhūtvā ca punar yathāvad anudarśitāḥ 21 te 'dharmeṇeha saṃyuktāḥ parītāḥ kāladharmaṇā dharmeṇa nihatā yuddhe gatāḥ svargaṃ na saṃśayaḥ 22 lokeṣu pāṇḍavāś caiva gatāḥ khyātiṃ dvijottama etat te sarvam ākhyātaṃ yan māṃ tvaṃ paripṛcchasi |