|
1
[व] शकुनेस तु सुतॊ वीरॊ गान्धाराणां महारदः परयुथ्ययौ गुडाकेशं सैन्येन महता वृतः हस्त्यश्वरदपूर्णेन पताकाध्वजमालिना 2 अमृष्यमाणास ते यॊधा नृपतेः शकुनेर वधम अभ्ययुः सहिताः पार्दं परगृहीतशरासनाः 3 तान उवाच स धर्मात्मा बीभत्सुर अपराजितः युधिष्ठिरस्य वचनं न च ते जगृहुर हितम 4 वार्यमाणास तु पार्देन सान्त्वपूर्वम अमर्षिताः परिवार्य हयं जग्मुस ततश चुक्रॊध पाण्डवः 5 ततः शिरांसि थीप्ताग्रैस तेषां चिच्छेथ पाण्डवः कषुरैर गाण्डीवनिर्मुक्तैर नातियत्नाथ इवार्जुनः 6 ते वध्यमानाः पार्देन हयम उत्सृज्य संभ्रमात नयवर्तन्त महाराज शरवर्षार्थिता भृशम 7 वितुथ्यमानस तैश चापि गान्धारैः पाण्डवर्षभः आथिश्याथिश्य तेजस्वी शिरांस्य एषां नयपातयत 8 वध्यमानेषु तेष्व आजौ गान्धारेषु समन्ततः स राजा शकुनेः पुत्रः पाण्डवं परत्यवारयत 9 तं युध्यमानं राजानं कषत्रधर्मे वयवस्दितम पार्दॊ ऽबरवीन न मे वध्या राजानॊ राजशासनात अलं युथ्धेन ते वीर न ते ऽसत्य अथ्य पराजयः 10 इत्य उक्तस तथ अनाथृत्य वाक्यम अज्ञानमॊहितः स शक्रसमकर्माणम अवाकिरत सायकैः 11 तस्य पार्दः शिरस तराणम अर्धचन्थ्रेण पत्रिणा अपाहरथ असंभ्रान्तॊ जयथ्रदशिरॊ यदा 12 तथ थृष्ट्वा विस्मयं जग्मुर गान्धाराः सर्व एव ते इच्छता तेन न हतॊ राजेत्य अपि च ते विथुः 13 गान्धारराजपुत्रस तु पलायनकृतक्षणः बभौ तैर एव सहितस तरस्तैः कषुथ्रमृगैर इव 14 तेषां तु तरसा पार्दस तत्रैव परिधावताम विजहारॊत्तमाङ्गानि भल्लैः संनतपर्वभिः 15 उच्छ्रितांस तु भुजान के चिन नाबुध्यन्त शरैर हृतान शरैर गाण्डीवनिर्मुक्तैः पृदुभिः पार्द चॊथितैः 16 संभ्रान्तनरनागाश्वम अद तथ विथ्रुतं बलम हतविध्वस्तभूयिष्ठम आवर्तत मुहुर मुहुः 17 न हय अथृश्यन्त वीरस्य के चिथ अग्रे ऽगर्यकर्मणः रिपवः पात्यमाना वै ये सहेयुर महाशरान 18 ततॊ गान्धारराजस्य मन्त्रिवृथ्ध पुरःसरा जननी निर्ययौ भीता पुरस्कृत्यार्घ्यम उत्तमम 19 सा नयवारयथ अव्यग्रा तं पुत्रं युथ्धथुर्मथम परसाथयाम आस च तं जिष्णुम अक्लिष्टकारिणम 20 तां पूजयित्वा कौन्तेयः परसाथम अकरॊत तथा शकुनेश चापि तनयं सान्त्वयन्न इथम अब्रवीत 21 न मे परियं महाबाहॊ यत ते बुथ्धिर इयं कृता परतियॊथ्धुम अमित्रघ्न भरातैव तवं ममानघ 22 गान्धारीं मातरं समृत्वा धृतराष्ट्र कृतेन च तेन जीवसि राजंस तवं निहतास तव अनुगास तव 23 मैवं भूः शाम्यतां वैरं मा ते भूथ बुथ्धिर ईथृशी आगन्तव्यं परां चैत्रीम अश्वमेधे नृपस्य नः |
1
[v] śakunes tu suto vīro gāndhārāṇāṃ mahārathaḥ prayudyayau guḍākeśaṃ sainyena mahatā vṛtaḥ hastyaśvarathapūrṇena patākādhvajamālinā 2 amṛṣyamāṇās te yodhā nṛpateḥ śakuner vadham abhyayuḥ sahitāḥ pārthaṃ pragṛhītaśarāsanāḥ 3 tān uvāca sa dharmātmā bībhatsur aparājitaḥ yudhiṣṭhirasya vacanaṃ na ca te jagṛhur hitam 4 vāryamāṇās tu pārthena sāntvapūrvam amarṣitāḥ parivārya hayaṃ jagmus tataś cukrodha pāṇḍavaḥ 5 tataḥ śirāṃsi dīptāgrais teṣāṃ ciccheda pāṇḍavaḥ kṣurair gāṇḍīvanirmuktair nātiyatnād ivārjunaḥ 6 te vadhyamānāḥ pārthena hayam utsṛjya saṃbhramāt nyavartanta mahārāja śaravarṣārditā bhṛśam 7 vitudyamānas taiś cāpi gāndhāraiḥ pāṇḍavarṣabhaḥ ādiśyādiśya tejasvī śirāṃsy eṣāṃ nyapātayat 8 vadhyamāneṣu teṣv ājau gāndhāreṣu samantataḥ sa rājā śakuneḥ putraḥ pāṇḍavaṃ pratyavārayat 9 taṃ yudhyamānaṃ rājānaṃ kṣatradharme vyavasthitam pārtho 'bravīn na me vadhyā rājāno rājaśāsanāt alaṃ yuddhena te vīra na te 'sty adya parājayaḥ 10 ity uktas tad anādṛtya vākyam ajñānamohitaḥ sa śakrasamakarmāṇam avākirata sāyakaiḥ 11 tasya pārthaḥ śiras trāṇam ardhacandreṇa patriṇā apāharad asaṃbhrānto jayadrathaśiro yathā 12 tad dṛṣṭvā vismayaṃ jagmur gāndhārāḥ sarva eva te icchatā tena na hato rājety api ca te viduḥ 13 gāndhārarājaputras tu palāyanakṛtakṣaṇaḥ babhau tair eva sahitas trastaiḥ kṣudramṛgair iva 14 teṣāṃ tu tarasā pārthas tatraiva paridhāvatām vijahārottamāṅgāni bhallaiḥ saṃnataparvabhiḥ 15 ucchritāṃs tu bhujān ke cin nābudhyanta śarair hṛtān śarair gāṇḍīvanirmuktaiḥ pṛthubhiḥ pārtha coditaiḥ 16 saṃbhrāntanaranāgāśvam atha tad vidrutaṃ balam hatavidhvastabhūyiṣṭham āvartata muhur muhuḥ 17 na hy adṛśyanta vīrasya ke cid agre 'gryakarmaṇaḥ ripavaḥ pātyamānā vai ye saheyur mahāśarān 18 tato gāndhārarājasya mantrivṛddha puraḥsarā jananī niryayau bhītā puraskṛtyārghyam uttamam 19 sā nyavārayad avyagrā taṃ putraṃ yuddhadurmadam prasādayām āsa ca taṃ jiṣṇum akliṣṭakāriṇam 20 tāṃ pūjayitvā kaunteyaḥ prasādam akarot tadā śakuneś cāpi tanayaṃ sāntvayann idam abravīt 21 na me priyaṃ mahābāho yat te buddhir iyaṃ kṛtā pratiyoddhum amitraghna bhrātaiva tvaṃ mamānagha 22 gāndhārīṃ mātaraṃ smṛtvā dhṛtarāṣṭra kṛtena ca tena jīvasi rājaṃs tvaṃ nihatās tv anugās tava 23 maivaṃ bhūḥ śāmyatāṃ vairaṃ mā te bhūd buddhir īdṛśī āgantavyaṃ parāṃ caitrīm aśvamedhe nṛpasya naḥ |