|
1
[वयास] भथ्रे थरक्ष्यसि गान्धारि पुत्रान भरातॄन सखींस तदा वधूश च पतिभिः सार्धं निशि सुप्तॊत्दिता इव 2 कर्णं थरक्ष्यति कुन्ती च सौभथ्रं चापि याथवी थरौपथी पञ्च पुत्रांश च पितॄन भरातॄंस तदैव च 3 पूर्वम एवैष हृथये वयवसायॊ ऽभवन मम यदास्मि चॊथितॊ राज्ञा भवत्या पृदयैव च 4 न ते शॊच्या महात्मानः सर्व एव नरर्षभाः कषत्रधर्मपराः सन्तस तदा हि निधनं गताः 5 भवितव्यम अवश्यं तत सुरकार्यम अनिन्थिते अवतेरुर ततः सर्वे थेव भागैर महीतलम 6 गन्धर्वाप्सरसश चैव पिशाचा गुह्य राक्षसाः तदा पुण्यजनाश चैव सिथ्धा थेवर्षयॊ ऽपि च 7 थेवाश च थानवाश चैव तदा बरह्मर्षयॊ ऽमलाः त एते निधनं पराप्ताः कुरुक्षेत्रे रणाजिरे 8 गन्धर्वराजॊ यॊ धीमान धृतराष्ट्र इति शरुतः स एव मानुषे लॊके धृतराष्ट्रः पतिस तव 9 पाण्डुं मरुथ्गणं विथ्धि विशिष्टतमम अच्युतम धर्मस्यांशॊ ऽभवत कषत्ता राजा चायं युधिष्ठिरः 10 कलिं थुर्यॊधनं विथ्धि शकुनिं थवापरं तदा थुःशासनाथीन विथ्धि तवं राक्षसाञ शुभथर्शने 11 मरुथ्गणाथ भीमसेनं बलवन्तम अरिंथमम विथ्धि च तव्वं नरम ऋषिम इमं पार्दं धनंजयम नारायणं हृषीकेशम अश्विनौ यमजाव उभौ 12 थविधाकृत्वात्मनॊ थेहम आथित्यं तपसा वरम लॊकांश च तापयानं वै विथ्धि कर्णं च शॊभने यश च वैरार्दम उथ्भूतः संघर्षजननस तदा 13 यश च पाण्डव थायाथॊ हतः षड्भिर महारदैः स सॊम इह सौभथ्रॊ यॊगाथ एवाभवथ थविधा 14 थरौपथ्या सह संभूतं धृष्टथ्युम्नं च पावकात अग्नेर भागं शुभं विथ्धि राक्षसं तु शिखण्डिनम 15 थरॊणं बृहस्पतेर भागं विथ्धि थरौणिं च रुथ्रजम भीष्मं च विथ्धि गाङ्गेयं वसुं मानुषतां गतम 16 एवम एते महाप्राज्ञे थेवा मानुष्यम एत्य हि ततः पुनर गताः सवर्गं कृते कर्मणि शॊभने 17 यच च वॊ हृथि सर्वेषां थुःखम एनच चिरं सदितम तथ अथ्य वयपनेष्यामि परलॊककृताथ भयात 18 सर्वे भवन्तॊ गच्छन्तु नथीं भागीरदीं परदि तत्र थरक्ष्यद तान सर्वान ये हतास्मिन रणाजिरे 19 [वै] इति वयासस्य वचनं शरुत्वा सर्वे जनस तथा महता सिंहनाथेन गङ्गाम अभिमुखॊ ययौ 20 धृतराष्ट्रश च सामात्यः परययौ सह पाण्डवैः सहितॊ मुनिशार्थूलैर गन्धर्वैश च समागतैः 21 ततॊ गङ्गां समासाथ्य करमेण सजनार्णवः निवासम अकरॊत सार्वॊ यदाप्रीति यदासुखम 22 राजा च पाण्डवैः सार्धम इष्टे थेशे सहानुगः निवासम अकरॊथ धीमान सस्त्री वृथ्धपुरःसरः 23 जगाम तथ अहश चापि तेषां वर्षशतं यदा निशां परतीक्षमाणानां थिथृक्षूणां मृतान नृपान 24 अद पुण्यं गिरिवरम अस्तम अभ्यगमथ रविः ततः कृताभिषेकास ते नैशं कर्म समाचरन |
1
[vyāsa] bhadre drakṣyasi gāndhāri putrān bhrātṝn sakhīṃs tathā vadhūś ca patibhiḥ sārdhaṃ niśi suptotthitā iva 2 karṇaṃ drakṣyati kuntī ca saubhadraṃ cāpi yādavī draupadī pañca putrāṃś ca pitṝn bhrātṝṃs tathaiva ca 3 pūrvam evaiṣa hṛdaye vyavasāyo 'bhavan mama yathāsmi codito rājñā bhavatyā pṛthayaiva ca 4 na te śocyā mahātmānaḥ sarva eva nararṣabhāḥ kṣatradharmaparāḥ santas tathā hi nidhanaṃ gatāḥ 5 bhavitavyam avaśyaṃ tat surakāryam anindite avaterur tataḥ sarve deva bhāgair mahītalam 6 gandharvāpsarasaś caiva piśācā guhya rākṣasāḥ tathā puṇyajanāś caiva siddhā devarṣayo 'pi ca 7 devāś ca dānavāś caiva tathā brahmarṣayo 'malāḥ ta ete nidhanaṃ prāptāḥ kurukṣetre raṇājire 8 gandharvarājo yo dhīmān dhṛtarāṣṭra iti śrutaḥ sa eva mānuṣe loke dhṛtarāṣṭraḥ patis tava 9 pāṇḍuṃ marudgaṇaṃ viddhi viśiṣṭatamam acyutam dharmasyāṃśo 'bhavat kṣattā rājā cāyaṃ yudhiṣṭhiraḥ 10 kaliṃ duryodhanaṃ viddhi śakuniṃ dvāparaṃ tathā duḥśāsanādīn viddhi tvaṃ rākṣasāñ śubhadarśane 11 marudgaṇād bhīmasenaṃ balavantam ariṃdamam viddhi ca tvvaṃ naram ṛṣim imaṃ pārthaṃ dhanaṃjayam nārāyaṇaṃ hṛṣīkeśam aśvinau yamajāv ubhau 12 dvidhākṛtvātmano deham ādityaṃ tapasā varam lokāṃś ca tāpayānaṃ vai viddhi karṇaṃ ca śobhane yaś ca vairārtham udbhūtaḥ saṃgharṣajananas tathā 13 yaś ca pāṇḍava dāyādo hataḥ ṣaḍbhir mahārathaiḥ sa soma iha saubhadro yogād evābhavad dvidhā 14 draupadyā saha saṃbhūtaṃ dhṛṣṭadyumnaṃ ca pāvakāt agner bhāgaṃ śubhaṃ viddhi rākṣasaṃ tu śikhaṇḍinam 15 droṇaṃ bṛhaspater bhāgaṃ viddhi drauṇiṃ ca rudrajam bhīṣmaṃ ca viddhi gāṅgeyaṃ vasuṃ mānuṣatāṃ gatam 16 evam ete mahāprājñe devā mānuṣyam etya hi tataḥ punar gatāḥ svargaṃ kṛte karmaṇi śobhane 17 yac ca vo hṛdi sarveṣāṃ duḥkham enac ciraṃ sthitam tad adya vyapaneṣyāmi paralokakṛtād bhayāt 18 sarve bhavanto gacchantu nadīṃ bhāgīrathīṃ prathi tatra drakṣyatha tān sarvān ye hatāsmin raṇājire 19 [vai] iti vyāsasya vacanaṃ śrutvā sarve janas tadā mahatā siṃhanādena gaṅgām abhimukho yayau 20 dhṛtarāṣṭraś ca sāmātyaḥ prayayau saha pāṇḍavaiḥ sahito muniśārdūlair gandharvaiś ca samāgataiḥ 21 tato gaṅgāṃ samāsādya krameṇa sajanārṇavaḥ nivāsam akarot sārvo yathāprīti yathāsukham 22 rājā ca pāṇḍavaiḥ sārdham iṣṭe deśe sahānugaḥ nivāsam akarod dhīmān sastrī vṛddhapuraḥsaraḥ 23 jagāma tad ahaś cāpi teṣāṃ varṣaśataṃ yathā niśāṃ pratīkṣamāṇānāṃ didṛkṣūṇāṃ mṛtān nṛpān 24 atha puṇyaṃ girivaram astam abhyagamad raviḥ tataḥ kṛtābhiṣekās te naiśaṃ karma samācaran |