|
1
hatvā tu taṃ bhīmabalaṃ virādhaṃ rākṣasaṃ vane tataḥ sītāṃ pariṣvajya samāśvāsya ca vīryavān abravīl lakṣmaṇāṃ rāmo bhrātaraṃ dīptatejasaṃ 2 kaṣṭaṃ vanam idaṃ durgaṃ na ca smo vanagocarāḥ abhigacchāmahe śīghraṃ śarabhaṅgaṃ tapodhanam 3 āśramaṃ śarabhaṅgasya rāghavo 'bhijagāma ha 4 tasya devaprabhāvasya tapasā bhāvitātmanaḥ samīpe śarabhaṅgasya dadarśa mahad adbhutam 5 vibhrājamānaṃ vapuṣā sūryavaiśvānaropamam asaṃspṛśantaṃ vasudhāṃ dadarśa vibudheśvaram 6 suprabhābharaṇaṃ devaṃ virajo 'mbaradhāriṇam tadvidhair eva bahubhiḥ pūjyamānaṃ mahātmabhiḥ 7 haribhir vājibhir yuktam antarikṣagataṃ ratham dadarśādūratas tasya taruṇādityasaṃnibham 8 pāṇḍurābhraghanaprakhyaṃ candramaṇḍalasaṃnibham apaśyad vimalaṃ chatraṃ citramālyopaśobhitam 9 cāmaravyajane cāgrye rukmadaṇḍe mahādhane gṛhīte vananārībhyāṃ dhūyamāne ca mūrdhani 10 gandharvāmarasiddhāś ca bahavaḥ paramarṣayaḥ antarikṣagataṃ devaṃ vāgbhir agryābhir īḍire 11 dṛṣṭvā śatakratuṃ tatra rāmo lakṣmaṇam abravīt ye hayāḥ puruhūtasya purā śakrasya naḥ śrutāḥ antarikṣagatā divyās ta ime harayo dhruvam 12 ime ca puruṣavyāghra ye tiṣṭhanty abhito ratham śataṃ śataṃ kuṇḍalino yuvānaḥ khaḍgapāṇayaḥ 13 urodeśeṣu sarveṣāṃ hārā jvalanasaṃnibhāḥ rūpaṃ bibhrati saumitre pañcaviṃśativārṣikam 14 etad dhi kila devānāṃ vayo bhavati nityadā yatheme puruṣavyāghrā dṛśyante priyadarśanāḥ 15 ihaiva saha vaidehyā muhūrtaṃ tiṣṭha lakṣmaṇa yāvaj janāmy ahaṃ vyaktaṃ ka eṣa dyutimān rathe 16 tam evam uktvā saumitrim ihaiva sthīyatām iti abhicakrāma kākutsthaḥ śarabhaṅgāśramaṃ prati 17 tataḥ samabhigacchantaṃ prekṣya rāmaṃ śacīpatiḥ śarabhaṅgam anujñāpya vibudhān idam abravīt 18 ihopayāty asau rāmo yāvan māṃ nābhibhāṣate niṣṭhāṃ nayata tāvat tu tato māṃ draṣṭum arhati 19 jitavantaṃ kṛtārthaṃ ca draṣṭāham acirād imam karma hy anena kartavyaṃ mahad anyaiḥ suduṣkaram 20 iti vajrī tam āmantrya mānayitvā ca tāpasaṃ rathena hariyuktena yayau divam ariṃdamaḥ 21 prayāte tu sahasrākṣe rāghavaḥ saparicchadaḥ agnihotram upāsīnaṃ śarabhaṅgam upāgamat 22 tasya pādau ca saṃgṛhya rāmaḥ sītā ca lakṣmaṇaḥ niṣedus tadanujñātā labdhavāsā nimantritāḥ 23 tataḥ śakropayānaṃ tu paryapṛcchat sa rāghavaḥ śarabhaṅgaś ca tat sarvaṃ rāghavāya nyavedayat 24 mām eṣa varado rāma brahmalokaṃ ninīṣati jitam ugreṇa tapasā duṣprāpam akṛtātmabhiḥ 25 ahaṃ jñātvā naravyāghra vartamānam adūrataḥ brahmalokaṃ na gacchāmi tvām adṛṣṭvā priyātithim 26 samāgamya gamiṣyāmi tridivaṃ devasevitam akṣayā naraśārdūla jitā lokā mayā śubhāḥ brāhmyāś ca nākapṛṣṭhyāś ca pratigṛhṇīṣva māmakān 27 evam ukto naravyāghraḥ sarvaśāstraviśāradaḥ ṛṣiṇā śarabhaṅgena rāghavo vākyam abravīt 28 aham evāhariṣyāmi sarvāṁl lokān mahāmune āvāsaṃ tv aham icchāmi pradiṣṭam iha kānane 29 rāghaveṇaivam uktas tu śakratulyabalena vai śarabhaṅgo mahāprājñaḥ punar evābravīd vacaḥ 30 sutīkṣṇam abhigaccha tvaṃ śucau deśe tapasvinam ramaṇīye vanoddeśe sa te vāsaṃ vidhāsyati 31 eṣa panthā naravyāghra muhūrtaṃ paśya tāta mām yāvaj jahāmi gātrāṇi jīrṇaṃ tvacam ivoragaḥ 32 tato 'gniṃ sa samādhāya hutvā cājyena mantravit śarabhaṅgo mahātejāḥ praviveśa hutāśanam 33 tasya romāṇi keśāṃś ca dadāhāgnir mahātmanaḥ jīrṇaṃ tvacaṃ tathāsthīni yac ca māṃsaṃ ca śoṇitam 34 sa ca pāvakasaṃkāśaḥ kumāraḥ samapadyata utthāyāgnicayāt tasmāc charabhaṅgo vyarocata 35 sa lokān āhitāgnīnām ṛṣīṇāṃ ca mahātmanām devānāṃ ca vyatikramya brahmalokaṃ vyarohata 36 sa puṇyakarmā bhuvane dvijarṣabhaḥ; pitāmahaṃ sānucaraṃ dadarśa ha pitāmahaś cāpi samīkṣya taṃ dvijaṃ; nananda susvāgatam ity uvāca ha |
1
हत्वा तु तं भीमबलं विराधं राक्षसं वने ततः सीतां परिष्वज्य समाश्वास्य च वीर्यवान अब्रवील लक्ष्मणां रामॊ भरातरं थीप्ततेजसं 2 कष्टं वनम इथं थुर्गं न च समॊ वनगॊचराः अभिगच्छामहे शीघ्रं शरभङ्गं तपॊधनम 3 आश्रमं शरभङ्गस्य राघवॊ ऽभिजगाम ह 4 तस्य थेवप्रभावस्य तपसा भावितात्मनः समीपे शरभङ्गस्य थथर्श महथ अथ्भुतम 5 विभ्राजमानं वपुषा सूर्यवैश्वानरॊपमम असंस्पृशन्तं वसुधां थथर्श विबुधेश्वरम 6 सुप्रभाभरणं थेवं विरजॊ ऽमबरधारिणम तथ्विधैर एव बहुभिः पूज्यमानं महात्मभिः 7 हरिभिर वाजिभिर युक्तम अन्तरिक्षगतं रदम थथर्शाथूरतस तस्य तरुणाथित्यसंनिभम 8 पाण्डुराभ्रघनप्रख्यं चन्थ्रमण्डलसंनिभम अपश्यथ विमलं छत्रं चित्रमाल्यॊपशॊभितम 9 चामरव्यजने चाग्र्ये रुक्मथण्डे महाधने गृहीते वननारीभ्यां धूयमाने च मूर्धनि 10 गन्धर्वामरसिथ्धाश च बहवः परमर्षयः अन्तरिक्षगतं थेवं वाग्भिर अग्र्याभिर ईडिरे 11 थृष्ट्वा शतक्रतुं तत्र रामॊ लक्ष्मणम अब्रवीत ये हयाः पुरुहूतस्य पुरा शक्रस्य नः शरुताः अन्तरिक्षगता थिव्यास त इमे हरयॊ धरुवम 12 इमे च पुरुषव्याघ्र ये तिष्ठन्त्य अभितॊ रदम शतं शतं कुण्डलिनॊ युवानः खड्गपाणयः 13 उरॊथेशेषु सर्वेषां हारा जवलनसंनिभाः रूपं बिभ्रति सौमित्रे पञ्चविंशतिवार्षिकम 14 एतथ धि किल थेवानां वयॊ भवति नित्यथा यदेमे पुरुषव्याघ्रा थृश्यन्ते परियथर्शनाः 15 इहैव सह वैथेह्या मुहूर्तं तिष्ठ लक्ष्मण यावज जनाम्य अहं वयक्तं क एष थयुतिमान रदे 16 तम एवम उक्त्वा सौमित्रिम इहैव सदीयताम इति अभिचक्राम काकुत्स्दः शरभङ्गाश्रमं परति 17 ततः समभिगच्छन्तं परेक्ष्य रामं शचीपतिः शरभङ्गम अनुज्ञाप्य विबुधान इथम अब्रवीत 18 इहॊपयात्य असौ रामॊ यावन मां नाभिभाषते निष्ठां नयत तावत तु ततॊ मां थरष्टुम अर्हति 19 जितवन्तं कृतार्दं च थरष्टाहम अचिराथ इमम कर्म हय अनेन कर्तव्यं महथ अन्यैः सुथुष्करम 20 इति वज्री तम आमन्त्र्य मानयित्वा च तापसं रदेन हरियुक्तेन ययौ थिवम अरिंथमः 21 परयाते तु सहस्राक्षे राघवः सपरिच्छथः अग्निहॊत्रम उपासीनं शरभङ्गम उपागमत 22 तस्य पाथौ च संगृह्य रामः सीता च लक्ष्मणः निषेथुस तथनुज्ञाता लब्धवासा निमन्त्रिताः 23 ततः शक्रॊपयानं तु पर्यपृच्छत स राघवः शरभङ्गश च तत सर्वं राघवाय नयवेथयत 24 माम एष वरथॊ राम बरह्मलॊकं निनीषति जितम उग्रेण तपसा थुष्प्रापम अकृतात्मभिः 25 अहं जञात्वा नरव्याघ्र वर्तमानम अथूरतः बरह्मलॊकं न गच्छामि तवाम अथृष्ट्वा परियातिदिम 26 समागम्य गमिष्यामि तरिथिवं थेवसेवितम अक्षया नरशार्थूल जिता लॊका मया शुभाः बराह्म्याश च नाकपृष्ठ्याश च परतिगृह्णीष्व मामकान 27 एवम उक्तॊ नरव्याघ्रः सर्वशास्त्रविशारथः ऋषिणा शरभङ्गेन राघवॊ वाक्यम अब्रवीत 28 अहम एवाहरिष्यामि सर्वाँल लॊकान महामुने आवासं तव अहम इच्छामि परथिष्टम इह कानने 29 राघवेणैवम उक्तस तु शक्रतुल्यबलेन वै शरभङ्गॊ महाप्राज्ञः पुनर एवाब्रवीथ वचः 30 सुतीक्ष्णम अभिगच्छ तवं शुचौ थेशे तपस्विनम रमणीये वनॊथ्थेशे स ते वासं विधास्यति 31 एष पन्दा नरव्याघ्र मुहूर्तं पश्य तात माम यावज जहामि गात्राणि जीर्णं तवचम इवॊरगः 32 ततॊ ऽगनिं स समाधाय हुत्वा चाज्येन मन्त्रवित शरभङ्गॊ महातेजाः परविवेश हुताशनम 33 तस्य रॊमाणि केशांश च थथाहाग्निर महात्मनः जीर्णं तवचं तदास्दीनि यच च मांसं च शॊणितम 34 स च पावकसंकाशः कुमारः समपथ्यत उत्दायाग्निचयात तस्माच छरभङ्गॊ वयरॊचत 35 स लॊकान आहिताग्नीनाम ऋषीणां च महात्मनाम थेवानां च वयतिक्रम्य बरह्मलॊकं वयरॊहत 36 स पुण्यकर्मा भुवने थविजर्षभः; पितामहं सानुचरं थथर्श ह पितामहश चापि समीक्ष्य तं थविजं; ननन्थ सुस्वागतम इत्य उवाच ह |