|
1
ayam ākhyāti me rāma sacivo mantrisattamaḥ hanumān yannimittaṃ tvaṃ nirjanaṃ vanam āgataḥ 2 lakṣmaṇena saha bhrātrā vasataś ca vane tava rakṣasāpahṛtā bhāryā maithilī janakātmajā 3 tvayā viyuktā rudatī lakṣmaṇena ca dhīmatā antaraṃ prepsunā tena hatvā gṛdhraṃ jaṭāyuṣam 4 bhāryāviyogajaṃ duḥkhaṃ nacirāt tvaṃ vimokṣyase ahaṃ tām ānayiṣyāmi naṣṭāṃ vedaśrutiṃ yathā 5 rasātale vā vartantīṃ vartantīṃ vā nabhastale aham ānīya dāsyāmi tava bhāryām ariṃdama 6 idaṃ tathyaṃ mama vacas tvam avehi ca rāghava tyaja śokaṃ mahābāho tāṃ kāntām ānayāmi te 7 anumānāt tu jānāmi maithilī sā na saṃśayaḥ hriyamāṇā mayā dṛṣṭā rakṣasā krūrakarmaṇā 8 krośantī rāma rāmeti lakṣmaṇeti ca visvaram sphurantī rāvaṇasyāṅke pannagendravadhūr yathā 9 ātmanā pañcamaṃ māṃ hi dṛṣṭvā śailataṭe sthitam uttarīyaṃ tayā tyaktaṃ śubhāny ābharaṇāni ca 10 tāny asmābhir gṛhītāni nihitāni ca rāghava ānayiṣyāmy ahaṃ tāni pratyabhijñātum arhasi 11 tam abravīt tato rāmaḥ sugrīvaṃ priyavādinam ānayasva sakhe śīghraṃ kimarthaṃ pravilambase 12 evam uktas tu sugrīvaḥ śailasya gahanāṃ guhām praviveśa tataḥ śīghraṃ rāghavapriyakāmyayā 13 uttarīyaṃ gṛhītvā tu śubhāny ābharaṇāni ca idaṃ paśyeti rāmāya darśayām āsa vānaraḥ 14 tato gṛhītvā tadvāsaḥ śubhāny ābharaṇāni ca abhavad bāṣpasaṃruddho nīhāreṇeva candramāḥ 15 sītāsnehapravṛttena sa tu bāṣpeṇa dūṣitaḥ hā priyeti rudan dhairyam utsṛjya nyapatat kṣitau 16 hṛdi kṛtvā sa bahuśas tam alaṃkāram uttamam niśaśvāsa bhṛśaṃ sarpo bilastha iva roṣitaḥ 17 avicchinnāśruvegas tu saumitriṃ vīkṣya pārśvataḥ paridevayituṃ dīnaṃ rāmaḥ samupacakrame 18 paśya lakṣmaṇa vaidehyā saṃtyaktaṃ hriyamāṇayā uttarīyam idaṃ bhūmau śarīrād bhūṣaṇāni ca 19 śādvalinyāṃ dhruvaṃ bhūmyāṃ sītayā hriyamāṇayā utsṛṣṭaṃ bhūṣaṇam idaṃ tathārūpaṃ hi dṛśyate 20 brūhi sugrīva kaṃ deśaṃ hriyantī lakṣitā tvayā rakṣasā raudrarūpeṇa mama prāṇasamā priyā 21 kva vā vasati tad rakṣo mahad vyasanadaṃ mama yannimittam ahaṃ sarvān nāśayiṣyāmi rākṣasān 22 haratā maithilīṃ yena māṃ ca roṣayatā bhṛśam ātmano jīvitāntāya mṛtyudvāram apāvṛtam 23 mama dayitatamā hṛtā vanād; rajanicareṇa vimathya yena sā kathaya mama ripuṃ tam adya vai; pravagapate yamasaṃnidhiṃ nayāmi |
1
अयम आख्याति मे राम सचिवॊ मन्त्रिसत्तमः हनुमान यन्निमित्तं तवं निर्जनं वनम आगतः 2 लक्ष्मणेन सह भरात्रा वसतश च वने तव रक्षसापहृता भार्या मैदिली जनकात्मजा 3 तवया वियुक्ता रुथती लक्ष्मणेन च धीमता अन्तरं परेप्सुना तेन हत्वा गृध्रं जटायुषम 4 भार्यावियॊगजं थुःखं नचिरात तवं विमॊक्ष्यसे अहं ताम आनयिष्यामि नष्टां वेथश्रुतिं यदा 5 रसातले वा वर्तन्तीं वर्तन्तीं वा नभस्तले अहम आनीय थास्यामि तव भार्याम अरिंथम 6 इथं तद्यं मम वचस तवम अवेहि च राघव तयज शॊकं महाबाहॊ तां कान्ताम आनयामि ते 7 अनुमानात तु जानामि मैदिली सा न संशयः हरियमाणा मया थृष्टा रक्षसा करूरकर्मणा 8 करॊशन्ती राम रामेति लक्ष्मणेति च विस्वरम सफुरन्ती रावणस्याङ्के पन्नगेन्थ्रवधूर यदा 9 आत्मना पञ्चमं मां हि थृष्ट्वा शैलतटे सदितम उत्तरीयं तया तयक्तं शुभान्य आभरणानि च 10 तान्य अस्माभिर गृहीतानि निहितानि च राघव आनयिष्याम्य अहं तानि परत्यभिज्ञातुम अर्हसि 11 तम अब्रवीत ततॊ रामः सुग्रीवं परियवाथिनम आनयस्व सखे शीघ्रं किमर्दं परविलम्बसे 12 एवम उक्तस तु सुग्रीवः शैलस्य गहनां गुहाम परविवेश ततः शीघ्रं राघवप्रियकाम्यया 13 उत्तरीयं गृहीत्वा तु शुभान्य आभरणानि च इथं पश्येति रामाय थर्शयाम आस वानरः 14 ततॊ गृहीत्वा तथ्वासः शुभान्य आभरणानि च अभवथ बाष्पसंरुथ्धॊ नीहारेणेव चन्थ्रमाः 15 सीतास्नेहप्रवृत्तेन स तु बाष्पेण थूषितः हा परियेति रुथन धैर्यम उत्सृज्य नयपतत कषितौ 16 हृथि कृत्वा स बहुशस तम अलंकारम उत्तमम निशश्वास भृशं सर्पॊ बिलस्द इव रॊषितः 17 अविच्छिन्नाश्रुवेगस तु सौमित्रिं वीक्ष्य पार्श्वतः परिथेवयितुं थीनं रामः समुपचक्रमे 18 पश्य लक्ष्मण वैथेह्या संत्यक्तं हरियमाणया उत्तरीयम इथं भूमौ शरीराथ भूषणानि च 19 शाथ्वलिन्यां धरुवं भूम्यां सीतया हरियमाणया उत्सृष्टं भूषणम इथं तदारूपं हि थृश्यते 20 बरूहि सुग्रीव कं थेशं हरियन्ती लक्षिता तवया रक्षसा रौथ्ररूपेण मम पराणसमा परिया 21 कव वा वसति तथ रक्षॊ महथ वयसनथं मम यन्निमित्तम अहं सर्वान नाशयिष्यामि राक्षसान 22 हरता मैदिलीं येन मां च रॊषयता भृशम आत्मनॊ जीवितान्ताय मृत्युथ्वारम अपावृतम 23 मम थयिततमा हृता वनाथ; रजनिचरेण विमद्य येन सा कदय मम रिपुं तम अथ्य वै; परवगपते यमसंनिधिं नयामि |