|
1
tam apratihataṃ kruddhaṃ praviṣṭaṃ puruṣarṣabham sugrīvo lakṣmaṇaṃ dṛṣṭvā babhūva vyathitendriyaḥ 2 kruddhaṃ niḥśvasamānaṃ taṃ pradīptam iva tejasā bhrātur vyasanasaṃtaptaṃ dṛṣṭvā daśarathātmajam 3 utpapāta hariśreṣṭho hitvā sauvarṇam āsanam mahān mahendrasya yathā svalaṃkṛta iva dhvajaḥ 4 utpatantam anūtpetū rumāprabhṛtayaḥ striyaḥ sugrīvaṃ gagane pūrṇaṃ candraṃ tārāgaṇā iva 5 saṃraktanayanaḥ śrīmān vicacāla kṛtāñjaliḥ babhūvāvasthitas tatra kalpavṛkṣo mahān iva 6 rumā dvitīyaṃ sugrīvaṃ nārīmadhyagataṃ sthitam abravīl lakṣmaṇaḥ kruddhaḥ satāraṃ śaśinaṃ yathā 7 sattvābhijanasaṃpannaḥ sānukrośo jitendriyaḥ kṛtajñaḥ satyavādī ca rājā loke mahīyate 8 yas tu rājā sthito 'dharme mitrāṇām upakāriṇām mithyāpratijñāṃ kurute ko nṛśaṃsataras tataḥ 9 śatam aśvānṛte hanti sahasraṃ tu gavānṛte ātmānaṃ svajanaṃ hanti puruṣaḥ puruṣānṛte 10 pūrvaṃ kṛtārtho mitrāṇāṃ na tat pratikaroti yaḥ kṛtaghnaḥ sarvabhūtānāṃ sa vadhyaḥ plavageśvara 11 gīto 'yaṃ brahmaṇā ślokaḥ sarvalokanamaskṛtaḥ dṛṣṭvā kṛtaghnaṃ kruddhena taṃ nibodha plavaṃgama 12 brahmaghne ca surāpe ca core bhagnavrate tathā niṣkṛtir vihitā sadbhiḥ kṛtaghne nāsti niṣkṛtiḥ 13 anāryas tvaṃ kṛtaghnaś ca mithyāvādī ca vānara pūrvaṃ kṛtārtho rāmasya na tat pratikaroṣi yat 14 nanu nāma kṛtārthena tvayā rāmasya vānara sītāyā mārgaṇe yatnaḥ kartavyaḥ kṛtam icchatā 15 sa tvaṃ grāmyeṣu bhogeṣu sakto mithyā pratiśravaḥ na tvāṃ rāmo vijānīte sarpaṃ maṇḍūkarāviṇam 16 mahābhāgena rāmeṇa pāpaḥ karuṇavedinā harīṇāṃ prāpito rājyaṃ tvaṃ durātmā mahātmanā 17 kṛtaṃ cen nābhijānīṣe rāmasyākliṣṭakarmaṇaḥ sadyas tvaṃ niśitair bāṇair hato drakṣyasi vālinam 18 na ca saṃkucitaḥ panthā yena vālī hato gataḥ samaye tiṣṭha sugrīva mā vālipatham anvagāḥ 19 na nūnam ikṣvākuvarasya kārmukāc; cyutāñ śarān paśyasi vajrasaṃnibhān tataḥ sukhaṃ nāma niṣevase sukhī; na rāmakāryaṃ manasāpy avekṣase |
1
तम अप्रतिहतं करुथ्धं परविष्टं पुरुषर्षभम सुग्रीवॊ लक्ष्मणं थृष्ट्वा बभूव वयदितेन्थ्रियः 2 करुथ्धं निःश्वसमानं तं परथीप्तम इव तेजसा भरातुर वयसनसंतप्तं थृष्ट्वा थशरदात्मजम 3 उत्पपात हरिश्रेष्ठॊ हित्वा सौवर्णम आसनम महान महेन्थ्रस्य यदा सवलंकृत इव धवजः 4 उत्पतन्तम अनूत्पेतू रुमाप्रभृतयः सत्रियः सुग्रीवं गगने पूर्णं चन्थ्रं तारागणा इव 5 संरक्तनयनः शरीमान विचचाल कृताञ्जलिः बभूवावस्दितस तत्र कल्पवृक्षॊ महान इव 6 रुमा थवितीयं सुग्रीवं नारीमध्यगतं सदितम अब्रवील लक्ष्मणः करुथ्धः सतारं शशिनं यदा 7 सत्त्वाभिजनसंपन्नः सानुक्रॊशॊ जितेन्थ्रियः कृतज्ञः सत्यवाथी च राजा लॊके महीयते 8 यस तु राजा सदितॊ ऽधर्मे मित्राणाम उपकारिणाम मिद्याप्रतिज्ञां कुरुते कॊ नृशंसतरस ततः 9 शतम अश्वानृते हन्ति सहस्रं तु गवानृते आत्मानं सवजनं हन्ति पुरुषः पुरुषानृते 10 पूर्वं कृतार्दॊ मित्राणां न तत परतिकरॊति यः कृतघ्नः सर्वभूतानां स वध्यः पलवगेश्वर 11 गीतॊ ऽयं बरह्मणा शलॊकः सर्वलॊकनमस्कृतः थृष्ट्वा कृतघ्नं करुथ्धेन तं निबॊध पलवंगम 12 बरह्मघ्ने च सुरापे च चॊरे भग्नव्रते तदा निष्कृतिर विहिता सथ्भिः कृतघ्ने नास्ति निष्कृतिः 13 अनार्यस तवं कृतघ्नश च मिद्यावाथी च वानर पूर्वं कृतार्दॊ रामस्य न तत परतिकरॊषि यत 14 ननु नाम कृतार्देन तवया रामस्य वानर सीताया मार्गणे यत्नः कर्तव्यः कृतम इच्छता 15 स तवं गराम्येषु भॊगेषु सक्तॊ मिद्या परतिश्रवः न तवां रामॊ विजानीते सर्पं मण्डूकराविणम 16 महाभागेन रामेण पापः करुणवेथिना हरीणां परापितॊ राज्यं तवं थुरात्मा महात्मना 17 कृतं चेन नाभिजानीषे रामस्याक्लिष्टकर्मणः सथ्यस तवं निशितैर बाणैर हतॊ थरक्ष्यसि वालिनम 18 न च संकुचितः पन्दा येन वाली हतॊ गतः समये तिष्ठ सुग्रीव मा वालिपदम अन्वगाः 19 न नूनम इक्ष्वाकुवरस्य कार्मुकाच; चयुताञ शरान पश्यसि वज्रसंनिभान ततः सुखं नाम निषेवसे सुखी; न रामकार्यं मनसाप्य अवेक्षसे |