|
1
tathā tāsāṃ vadantīnāṃ paruṣaṃ dāruṇaṃ bahu rākṣasīnām asaumyānāṃ ruroda janakātmajā 2 evam uktā tu vaidehī rākṣasībhir manasvinī uvāca paramatrastā bāṣpagadgadayā girā 3 na mānuṣī rākṣasasya bhāryā bhavitum arhati kāmaṃ khādata māṃ sarvā na kariṣyāmi vo vacaḥ 4 sā rākṣasī madhyagatā sītā surasutopamā na śarma lebhe duḥkhārtā rāvaṇena ca tarjitā 5 vepate smādhikaṃ sītā viśantīvāṅgam ātmanaḥ vane yūthaparibhraṣṭā mṛgī kokair ivārditā 6 sā tv aśokasya vipulāṃ śākhām ālambya puṣpitām cintayām āsa śokena bhartāraṃ bhagnamānasā 7 sā snāpayantī vipulau stanau netrajalasravaiḥ cintayantī na śokasya tadāntam adhigacchati 8 sā vepamānā patitā pravāte kadalī yathā rākṣasīnāṃ bhayatrastā vivarṇavadanābhavat 9 tasyā sā dīrghavipulā vepantyāḥ sītayā tadā dadṛśe kampinī veṇī vyālīva parisarpatī 10 sā niḥśvasantī duḥkhārtā śokopahatacetanā ārtā vyasṛjad aśrūṇi maithilī vilalāpa ha 11 hā rāmeti ca duḥkhārtā punar hā lakṣmaṇeti ca hā śvaśru mama kausalye hā sumitreti bhāvini 12 lokapravādaḥ satyo 'yaṃ paṇḍitaiḥ samudāhṛtaḥ akāle durlabho mṛtyuḥ striyā vā puruṣasya vā 13 yatrāham ābhiḥ krūrābhī rākṣasībhir ihārditā jīvāmi hīnā rāmeṇa muhūrtam api duḥkhitā 14 eṣālpapuṇyā kṛpaṇā vinaśiṣyāmy anāthavat samudramadhye nau pūrṇā vāyuvegair ivāhatā 15 bhartāraṃ tam apaśyantī rākṣasīvaśam āgatā sīdāmi khalu śokena kūlaṃ toyahataṃ yathā 16 taṃ padmadalapatrākṣaṃ siṃhavikrāntagāminam dhanyāḥ paśyanti me nāthaṃ kṛtajñaṃ priyavādinam 17 sarvathā tena hīnāyā rāmeṇa viditātmanā tīṣkṇaṃ viṣam ivāsvādya durlabhaṃ mama jīvitam 18 kīdṛśaṃ tu mayā pāpaṃ purā dehāntare kṛtam yenedaṃ prāpyate duḥkhaṃ mayā ghoraṃ sudāruṇam 19 jīvitaṃ tyaktum icchāmi śokena mahatā vṛtā rākṣasībhiś ca rakṣantyā rāmo nāsādyate mayā 20 dhig astu khalu mānuṣyaṃ dhig astu paravaśyatām na śakyaṃ yat parityaktum ātmacchandena jīvitam |
1
तदा तासां वथन्तीनां परुषं थारुणं बहु राक्षसीनाम असौम्यानां रुरॊथ जनकात्मजा 2 एवम उक्ता तु वैथेही राक्षसीभिर मनस्विनी उवाच परमत्रस्ता बाष्पगथ्गथया गिरा 3 न मानुषी राक्षसस्य भार्या भवितुम अर्हति कामं खाथत मां सर्वा न करिष्यामि वॊ वचः 4 सा राक्षसी मध्यगता सीता सुरसुतॊपमा न शर्म लेभे थुःखार्ता रावणेन च तर्जिता 5 वेपते समाधिकं सीता विशन्तीवाङ्गम आत्मनः वने यूदपरिभ्रष्टा मृगी कॊकैर इवार्थिता 6 सा तव अशॊकस्य विपुलां शाखाम आलम्ब्य पुष्पिताम चिन्तयाम आस शॊकेन भर्तारं भग्नमानसा 7 सा सनापयन्ती विपुलौ सतनौ नेत्रजलस्रवैः चिन्तयन्ती न शॊकस्य तथान्तम अधिगच्छति 8 सा वेपमाना पतिता परवाते कथली यदा राक्षसीनां भयत्रस्ता विवर्णवथनाभवत 9 तस्या सा थीर्घविपुला वेपन्त्याः सीतया तथा थथृशे कम्पिनी वेणी वयालीव परिसर्पती 10 सा निःश्वसन्ती थुःखार्ता शॊकॊपहतचेतना आर्ता वयसृजथ अश्रूणि मैदिली विललाप ह 11 हा रामेति च थुःखार्ता पुनर हा लक्ष्मणेति च हा शवश्रु मम कौसल्ये हा सुमित्रेति भाविनि 12 लॊकप्रवाथः सत्यॊ ऽयं पण्डितैः समुथाहृतः अकाले थुर्लभॊ मृत्युः सत्रिया वा पुरुषस्य वा 13 यत्राहम आभिः करूराभी राक्षसीभिर इहार्थिता जीवामि हीना रामेण मुहूर्तम अपि थुःखिता 14 एषाल्पपुण्या कृपणा विनशिष्याम्य अनादवत समुथ्रमध्ये नौ पूर्णा वायुवेगैर इवाहता 15 भर्तारं तम अपश्यन्ती राक्षसीवशम आगता सीथामि खलु शॊकेन कूलं तॊयहतं यदा 16 तं पथ्मथलपत्राक्षं सिंहविक्रान्तगामिनम धन्याः पश्यन्ति मे नादं कृतज्ञं परियवाथिनम 17 सर्वदा तेन हीनाया रामेण विथितात्मना तीष्क्णं विषम इवास्वाथ्य थुर्लभं मम जीवितम 18 कीथृशं तु मया पापं पुरा थेहान्तरे कृतम येनेथं पराप्यते थुःखं मया घॊरं सुथारुणम 19 जीवितं तयक्तुम इच्छामि शॊकेन महता वृता राक्षसीभिश च रक्षन्त्या रामॊ नासाथ्यते मया 20 धिग अस्तु खलु मानुष्यं धिग अस्तु परवश्यताम न शक्यं यत परित्यक्तुम आत्मच्छन्थेन जीवितम |