Sacred Texts  Hinduism  Index  Book 5 Index  Previous  Next 

Book 5
Chapter 31

 1 tām abravīn mahātejā hanūmān mārutātmajaḥ
  śirasy añjalim ādhāya sītāṃ madhurayā girā
 2 kā nu padmapalāśākṣī kliṣṭakauśeyavāsinī
  drumasya śākhām ālambya tiṣṭhasi tvam aninditā
 3 kimarthaṃ tava netrābhyāṃ vāri sravati śokajam
  puṇḍarīkapalāśābhyāṃ viprakīrṇam ivodakam
 4 surāṇām asurāṇāṃ ca nāgagandharvarakṣasām
  yakṣāṇāṃ kiṃnarāṇāṃ ca kā tvaṃ bhavasi śobhane
 5 kā tvaṃ bhavasi rudrāṇāṃ marutāṃ vā varānane
  vasūnāṃ vā varārohe devatā pratibhāsi me
 6 kiṃ nu candramasā hīnā patitā vibudhālayāt
  rohiṇī jyotiṣāṃ śreṣṭhā śreṣṭhā sarvaguṇānvitā
 7 kopād vā yadi vā mohād bhartāram asitekṣaṇā
  vasiṣṭhaṃ kopayitvā tvaṃ nāsi kalyāṇy arundhatī
 8 ko nau putraḥ pitā bhrāta bhartā vā te sumadhyame
  asmāl lokād amuṃ lokaṃ gataṃ tvam anuśocasi
 9 vyañjanāni hi te yāni lakṣaṇāni ca lakṣaye
  mahiṣī bhūmipālasya rājakanyāsi me matā
 10 rāvaṇena janasthānād balād apahṛtā yadi
   sītā tvam asi bhadraṃ te tan mamācakṣva pṛcchataḥ
11 sā tasya vacanaṃ śrutvā rāmakīrtanaharṣitā
   uvāca vākyaṃ vaidehī hanūmantaṃ drumāśritam
12 duhitā janakasyāhaṃ vaidehasya mahātmanaḥ
   sītā ca nāma nāmnāhaṃ bhāryā rāmasya dhīmataḥ
13 samā dvādaśa tatrāhaṃ rāghavasya niveśane
   bhuñjānā mānuṣān bhogān sarvakāmasamṛddhinī
14 tatas trayodaśe varṣe rājyenekṣvākunandanam
   abhiṣecayituṃ rājā sopādhyāyaḥ pracakrame
15 tasmin saṃbhriyamāṇe tu rāghavasyābhiṣecane
   kaikeyī nāma bhartāraṃ devī vacanam abravīt
16 na pibeyaṃ na khādeyaṃ pratyahaṃ mama bhojanam
   eṣa me jīvitasyānto rāmo yady abhiṣicyate
17 yat tad uktaṃ tvayā vākyaṃ prītyā nṛpatisattama
   tac cen na vitathaṃ kāryaṃ vanaṃ gacchatu rāghavaḥ
18 sa rājā satyavāg devyā varadānam anusmaran
   mumoha vacanaṃ śrutvā kaikeyyāḥ krūram apriyam
19 tatas tu sthaviro rājā satyadharme vyavasthitaḥ
   jyeṣṭhaṃ yaśasvinaṃ putraṃ rudan rājyam ayācata
20 sa pitur vacanaṃ śrīmān abhiṣekāt paraṃ priyam
   manasā pūrvam āsādya vācā pratigṛhītavān
21 dadyān na pratigṛhṇīyān na brūyat kiṃ cid apriyam
   api jīvitahetor hi rāmaḥ satyaparākramaḥ
22 sa vihāyottarīyāṇi mahārhāṇi mahāyaśāḥ
   visṛjya manasā rājyaṃ jananyai māṃ samādiśat
23 sāhaṃ tasyāgratas tūrṇaṃ prasthitā vanacāriṇī
   na hi me tena hīnāyā vāsaḥ svarge 'pi rocate
24 prāg eva tu mahābhāgaḥ saumitrir mitranandanaḥ
   pūrvajasyānuyātrārthe drumacīrair alaṃkṛtaḥ
25 te vayaṃ bhartur ādeśaṃ bahu mānyadṛḍhavratāḥ
   praviṣṭāḥ sma purād dṛṣṭaṃ vanaṃ gambhīradarśanam
26 vasato daṇḍakāraṇye tasyāham amitaujasaḥ
   rakṣasāpahṛtā bhāryā rāvaṇena durātmanā
27 dvau māsau tena me kālo jīvitānugrahaḥ kṛtaḥ
   ūrdhvaṃ dvābhyāṃ tu māsābhyāṃ tatas tyakṣyāmi jīvitam
 1 ताम अब्रवीन महातेजा हनूमान मारुतात्मजः
  शिरस्य अञ्जलिम आधाय सीतां मधुरया गिरा
 2 का नु पथ्मपलाशाक्षी कलिष्टकौशेयवासिनी
  थरुमस्य शाखाम आलम्ब्य तिष्ठसि तवम अनिन्थिता
 3 किमर्दं तव नेत्राभ्यां वारि सरवति शॊकजम
  पुण्डरीकपलाशाभ्यां विप्रकीर्णम इवॊथकम
 4 सुराणाम असुराणां च नागगन्धर्वरक्षसाम
  यक्षाणां किंनराणां च का तवं भवसि शॊभने
 5 का तवं भवसि रुथ्राणां मरुतां वा वरानने
  वसूनां वा वरारॊहे थेवता परतिभासि मे
 6 किं नु चन्थ्रमसा हीना पतिता विबुधालयात
  रॊहिणी जयॊतिषां शरेष्ठा शरेष्ठा सर्वगुणान्विता
 7 कॊपाथ वा यथि वा मॊहाथ भर्तारम असितेक्षणा
  वसिष्ठं कॊपयित्वा तवं नासि कल्याण्य अरुन्धती
 8 कॊ नौ पुत्रः पिता भरात भर्ता वा ते सुमध्यमे
  अस्माल लॊकाथ अमुं लॊकं गतं तवम अनुशॊचसि
 9 वयञ्जनानि हि ते यानि लक्षणानि च लक्षये
  महिषी भूमिपालस्य राजकन्यासि मे मता
 10 रावणेन जनस्दानाथ बलाथ अपहृता यथि
   सीता तवम असि भथ्रं ते तन ममाचक्ष्व पृच्छतः
11 सा तस्य वचनं शरुत्वा रामकीर्तनहर्षिता
   उवाच वाक्यं वैथेही हनूमन्तं थरुमाश्रितम
12 थुहिता जनकस्याहं वैथेहस्य महात्मनः
   सीता च नाम नाम्नाहं भार्या रामस्य धीमतः
13 समा थवाथश तत्राहं राघवस्य निवेशने
   भुञ्जाना मानुषान भॊगान सर्वकामसमृथ्धिनी
14 ततस तरयॊथशे वर्षे राज्येनेक्ष्वाकुनन्थनम
   अभिषेचयितुं राजा सॊपाध्यायः परचक्रमे
15 तस्मिन संभ्रियमाणे तु राघवस्याभिषेचने
   कैकेयी नाम भर्तारं थेवी वचनम अब्रवीत
16 न पिबेयं न खाथेयं परत्यहं मम भॊजनम
   एष मे जीवितस्यान्तॊ रामॊ यथ्य अभिषिच्यते
17 यत तथ उक्तं तवया वाक्यं परीत्या नृपतिसत्तम
   तच चेन न वितदं कार्यं वनं गच्छतु राघवः
18 स राजा सत्यवाग थेव्या वरथानम अनुस्मरन
   मुमॊह वचनं शरुत्वा कैकेय्याः करूरम अप्रियम
19 ततस तु सदविरॊ राजा सत्यधर्मे वयवस्दितः
   जयेष्ठं यशस्विनं पुत्रं रुथन राज्यम अयाचत
20 स पितुर वचनं शरीमान अभिषेकात परं परियम
   मनसा पूर्वम आसाथ्य वाचा परतिगृहीतवान
21 थथ्यान न परतिगृह्णीयान न बरूयत किं चिथ अप्रियम
   अपि जीवितहेतॊर हि रामः सत्यपराक्रमः
22 स विहायॊत्तरीयाणि महार्हाणि महायशाः
   विसृज्य मनसा राज्यं जनन्यै मां समाथिशत
23 साहं तस्याग्रतस तूर्णं परस्दिता वनचारिणी
   न हि मे तेन हीनाया वासः सवर्गे ऽपि रॊचते
24 पराग एव तु महाभागः सौमित्रिर मित्रनन्थनः
   पूर्वजस्यानुयात्रार्दे थरुमचीरैर अलंकृतः
25 ते वयं भर्तुर आथेशं बहु मान्यथृढव्रताः
   परविष्टाः सम पुराथ थृष्टं वनं गम्भीरथर्शनम
26 वसतॊ थण्डकारण्ये तस्याहम अमितौजसः
   रक्षसापहृता भार्या रावणेन थुरात्मना
27 थवौ मासौ तेन मे कालॊ जीवितानुग्रहः कृतः
   ऊर्ध्वं थवाभ्यां तु मासाभ्यां ततस तयक्ष्यामि जीवितम


Next: Chapter 32