|
1
tasya rāmasya suptasya kuśāstīrṇe mahītale niyamād apramattasya niśās tisro 'ticakramuḥ 2 na ca darśayate mandas tadā rāmasya sāgaraḥ prayatenāpi rāmeṇa yathārham abhipūjitaḥ 3 samudrasya tataḥ kruddho rāmo raktāntalocanaḥ samīpastham uvācedaṃ lakṣmaṇaṃ śubhalakṣmaṇam 4 paśya tāvad anāryasya pūjyamānasya lakṣmaṇa avalepaṃ samudrasya na darśayati yat svayam 5 praśamaś ca kṣamā caiva ārjavaṃ priyavāditā asāmarthyaṃ phalanty ete nirguṇeṣu satāṃ guṇāḥ 6 ātmapraśaṃsinaṃ duṣṭaṃ dhṛṣṭaṃ viparidhāvakam sarvatrotsṛṣṭadaṇḍaṃ ca lokaḥ satkurute naram 7 na sāmnā śakyate kīrtir na sāmnā śakyate yaśaḥ prāptuṃ lakṣmaṇa loke 'smiñ jayo vā raṇamūdhani 8 adya madbāṇanirbhinnair makarair makarālayam niruddhatoyaṃ saumitre plavadbhiḥ paśya sarvataḥ 9 mahābhogāni matsyānāṃ kariṇāṃ ca karān iha bhogāṃś ca paśya nāgānāṃ mayā bhinnāni lakṣmaṇa 10 saśaṅkhaśuktikā jālaṃ samīnamakaraṃ śaraiḥ adya yuddhena mahatā samudraṃ pariśoṣaye 11 kṣamayā hi samāyuktaṃ mām ayaṃ makarālayaḥ asamarthaṃ vijānāti dhik kṣamām īdṛśe jane 12 cāpam ānaya saumitre śarāṃś cāśīviṣopamān adyākṣobhyam api kruddhaḥ kṣobhayiṣyāmi sāgaram 13 velāsu kṛtamaryādaṃ sahasormisamākulam nirmaryādaṃ kariṣyāmi sāyakair varuṇālayam 14 evam uktvā dhanuṣpāṇiḥ krodhavisphāritekṣaṇaḥ babhūva rāmo durdharṣo yugāntāgnir iva jvalan 15 saṃpīḍya ca dhanur ghoraṃ kampayitvā śarair jagat mumoca viśikhān ugrān vajrāṇīva śatakratuḥ 16 te jvalanto mahāvegās tejasā sāyakottamāḥ praviśanti samudrasya salilaṃ trastapannagam 17 tato vegaḥ samudrasya sanakramakaro mahān saṃbabhūva mahāghoraḥ samārutaravas tadā 18 mahormimālāvitataḥ śaṅkhaśuktisamākulaḥ sadhūmaparivṛttormiḥ sahasābhūn mahodadhiḥ 19 vyathitāḥ pannagāś cāsan dīptāsyā dīptalocanāḥ dānavāś ca mahāvīryāḥ pātālatalavāsinaḥ 20 ūrmayaḥ sindhurājasya sanakramakarās tadā vindhyamandarasaṃkāśāḥ samutpetuḥ sahasraśaḥ 21 āghūrṇitataraṅgaughaḥ saṃbhrāntoragarākṣasaḥ udvartita mahāgrāhaḥ saṃvṛttaḥ salilāśayaḥ |
1
तस्य रामस्य सुप्तस्य कुशास्तीर्णे महीतले नियमाथ अप्रमत्तस्य निशास तिस्रॊ ऽतिचक्रमुः 2 न च थर्शयते मन्थस तथा रामस्य सागरः परयतेनापि रामेण यदार्हम अभिपूजितः 3 समुथ्रस्य ततः करुथ्धॊ रामॊ रक्तान्तलॊचनः समीपस्दम उवाचेथं लक्ष्मणं शुभलक्ष्मणम 4 पश्य तावथ अनार्यस्य पूज्यमानस्य लक्ष्मण अवलेपं समुथ्रस्य न थर्शयति यत सवयम 5 परशमश च कषमा चैव आर्जवं परियवाथिता असामर्द्यं फलन्त्य एते निर्गुणेषु सतां गुणाः 6 आत्मप्रशंसिनं थुष्टं धृष्टं विपरिधावकम सर्वत्रॊत्सृष्टथण्डं च लॊकः सत्कुरुते नरम 7 न साम्ना शक्यते कीर्तिर न साम्ना शक्यते यशः पराप्तुं लक्ष्मण लॊके ऽसमिञ जयॊ वा रणमूधनि 8 अथ्य मथ्बाणनिर्भिन्नैर मकरैर मकरालयम निरुथ्धतॊयं सौमित्रे पलवथ्भिः पश्य सर्वतः 9 महाभॊगानि मत्स्यानां करिणां च करान इह भॊगांश च पश्य नागानां मया भिन्नानि लक्ष्मण 10 सशङ्खशुक्तिका जालं समीनमकरं शरैः अथ्य युथ्धेन महता समुथ्रं परिशॊषये 11 कषमया हि समायुक्तं माम अयं मकरालयः असमर्दं विजानाति धिक कषमाम ईथृशे जने 12 चापम आनय सौमित्रे शरांश चाशीविषॊपमान अथ्याक्षॊभ्यम अपि करुथ्धः कषॊभयिष्यामि सागरम 13 वेलासु कृतमर्याथं सहसॊर्मिसमाकुलम निर्मर्याथं करिष्यामि सायकैर वरुणालयम 14 एवम उक्त्वा धनुष्पाणिः करॊधविस्फारितेक्षणः बभूव रामॊ थुर्धर्षॊ युगान्ताग्निर इव जवलन 15 संपीड्य च धनुर घॊरं कम्पयित्वा शरैर जगत मुमॊच विशिखान उग्रान वज्राणीव शतक्रतुः 16 ते जवलन्तॊ महावेगास तेजसा सायकॊत्तमाः परविशन्ति समुथ्रस्य सलिलं तरस्तपन्नगम 17 ततॊ वेगः समुथ्रस्य सनक्रमकरॊ महान संबभूव महाघॊरः समारुतरवस तथा 18 महॊर्मिमालाविततः शङ्खशुक्तिसमाकुलः सधूमपरिवृत्तॊर्मिः सहसाभून महॊथधिः 19 वयदिताः पन्नगाश चासन थीप्तास्या थीप्तलॊचनाः थानवाश च महावीर्याः पातालतलवासिनः 20 ऊर्मयः सिन्धुराजस्य सनक्रमकरास तथा विन्ध्यमन्थरसंकाशाः समुत्पेतुः सहस्रशः 21 आघूर्णिततरङ्गौघः संभ्रान्तॊरगराक्षसः उथ्वर्तित महाग्राहः संवृत्तः सलिलाशयः |