|
1
kumbhakarṇaṃ hataṃ dṛṣṭvā rāghaveṇa mahātmanā rākṣasā rākṣasendrāya rāvaṇāya nyavedayan 2 śrutvā vinihataṃ saṃkhye kumbhakarṇaṃ mahābalam rāvaṇaḥ śokasaṃtapto mumoha ca papāta ca 3 pitṛvyaṃ nihataṃ śrutvā devāntakanarāntakau triśirāś cātikāyaś ca ruruduḥ śokapīḍitāḥ 4 bhrātaraṃ nihataṃ śrutvā rāmeṇākliṣṭakarmaṇā mahodaramahāpārśvau śokākrāntau babhūvatuḥ 5 tataḥ kṛcchrāt samāsādya saṃjñāṃ rākṣasapuṃgavaḥ kumbhakarṇavadhād dīno vilalāpa sa rāvaṇaḥ 6 hā vīra ripudarpaghna kumbhakarṇa mahābala śatrusainyaṃ pratāpyaikaḥ kva māṃ saṃtyajya gacchasi 7 idānīṃ khalv ahaṃ nāsmi yasya me patito bhujaḥ dakṣiṇo yaṃ samāśritya na bibhemi surāsurān 8 katham evaṃvidho vīro devadānavadarpahā kālāgnipratimo hy adya rāghaveṇa raṇe hataḥ 9 yasya te vajraniṣpeṣo na kuryād vyasanaṃ sadā sa kathaṃ rāmabāṇārtaḥ prasupto 'si mahītale 10 ete devagaṇāḥ sārdham ṛṣibhir gagane sthitāḥ nihataṃ tvāṃ raṇe dṛṣṭvā ninadanti praharṣitāḥ 11 dhruvam adyaiva saṃhṛṣṭā labdhalakṣyāḥ plavaṃgamāḥ ārokṣyantīha durgāṇi laṅkādvārāṇi sarvaśaḥ 12 rājyena nāsti me kāryaṃ kiṃ kariṣyāmi sītayā kumbhakarṇavihīnasya jīvite nāsti me ratiḥ 13 yady ahaṃ bhrātṛhantāraṃ na hanmi yudhi rāghavam nanu me maraṇaṃ śreyo na cedaṃ vyarthajīvitam 14 adyaiva taṃ gamiṣyāmi deśaṃ yatrānujo mama na hi bhrātṝn samutsṛjya kṣaṇaṃ jīvitum utsahe 15 devā hi māṃ hasiṣyanti dṛṣṭvā pūrvāpakāriṇam katham indraṃ jayiṣyāmi kumbhakarṇahate tvayi 16 tad idaṃ mām anuprāptaṃ vibhīṣaṇavacaḥ śubham yad ajñānān mayā tasya na gṛhītaṃ mahātmanaḥ 17 vibhīṣaṇavaco yāvat kumbhakarṇaprahastayoḥ vināśo 'yaṃ samutpanno māṃ vrīḍayati dāruṇaḥ 18 tasyāyaṃ karmaṇaḥ prāto vipāko mama śokadaḥ yan mayā dhārmikaḥ śrīmān sa nirasto vibhīṣaṇaḥ 19 iti bahuvidham ākulāntarātmā; kṛpaṇam atīva vilapya kumbhakarṇam nyapatad atha daśānano bhṛśārtas; tam anujam indraripuṃ hataṃ viditvā |
1
कुम्भकर्णं हतं थृष्ट्वा राघवेण महात्मना राक्षसा राक्षसेन्थ्राय रावणाय नयवेथयन 2 शरुत्वा विनिहतं संख्ये कुम्भकर्णं महाबलम रावणः शॊकसंतप्तॊ मुमॊह च पपात च 3 पितृव्यं निहतं शरुत्वा थेवान्तकनरान्तकौ तरिशिराश चातिकायश च रुरुथुः शॊकपीडिताः 4 भरातरं निहतं शरुत्वा रामेणाक्लिष्टकर्मणा महॊथरमहापार्श्वौ शॊकाक्रान्तौ बभूवतुः 5 ततः कृच्छ्रात समासाथ्य संज्ञां राक्षसपुंगवः कुम्भकर्णवधाथ थीनॊ विललाप स रावणः 6 हा वीर रिपुथर्पघ्न कुम्भकर्ण महाबल शत्रुसैन्यं परताप्यैकः कव मां संत्यज्य गच्छसि 7 इथानीं खल्व अहं नास्मि यस्य मे पतितॊ भुजः थक्षिणॊ यं समाश्रित्य न बिभेमि सुरासुरान 8 कदम एवंविधॊ वीरॊ थेवथानवथर्पहा कालाग्निप्रतिमॊ हय अथ्य राघवेण रणे हतः 9 यस्य ते वज्रनिष्पेषॊ न कुर्याथ वयसनं सथा स कदं रामबाणार्तः परसुप्तॊ ऽसि महीतले 10 एते थेवगणाः सार्धम ऋषिभिर गगने सदिताः निहतं तवां रणे थृष्ट्वा निनथन्ति परहर्षिताः 11 धरुवम अथ्यैव संहृष्टा लब्धलक्ष्याः पलवंगमाः आरॊक्ष्यन्तीह थुर्गाणि लङ्काथ्वाराणि सर्वशः 12 राज्येन नास्ति मे कार्यं किं करिष्यामि सीतया कुम्भकर्णविहीनस्य जीविते नास्ति मे रतिः 13 यथ्य अहं भरातृहन्तारं न हन्मि युधि राघवम ननु मे मरणं शरेयॊ न चेथं वयर्दजीवितम 14 अथ्यैव तं गमिष्यामि थेशं यत्रानुजॊ मम न हि भरातॄन समुत्सृज्य कषणं जीवितुम उत्सहे 15 थेवा हि मां हसिष्यन्ति थृष्ट्वा पूर्वापकारिणम कदम इन्थ्रं जयिष्यामि कुम्भकर्णहते तवयि 16 तथ इथं माम अनुप्राप्तं विभीषणवचः शुभम यथ अज्ञानान मया तस्य न गृहीतं महात्मनः 17 विभीषणवचॊ यावत कुम्भकर्णप्रहस्तयॊः विनाशॊ ऽयं समुत्पन्नॊ मां वरीडयति थारुणः 18 तस्यायं कर्मणः परातॊ विपाकॊ मम शॊकथः यन मया धार्मिकः शरीमान स निरस्तॊ विभीषणः 19 इति बहुविधम आकुलान्तरात्मा; कृपणम अतीव विलप्य कुम्भकर्णम नयपतथ अद थशाननॊ भृशार्तस; तम अनुजम इन्थ्ररिपुं हतं विथित्वा |