|
1
evam uktvā tu kākutsthaṃ praśasya ca punaḥ punaḥ punar evāparaṃ vākyam uvāca raghunandanaḥ 2 imāny aśvasahasrāṇi catvāri puruṣarṣabha rathānāṃ ca sahasre dve gajānāṃ śatam eva ca 3 antarāpaṇavīthyaś ca nānāpaṇyopaśobhitāḥ anugacchantu śatrughna tathaiva naṭanartakāḥ 4 hiraṇyasya suvarṇasya ayutaṃ puruṣarṣabha gṛhītvā gaccha śatrughna paryāptadhanavāhanaḥ 5 balaṃ ca subhṛtaṃ vīra hṛṣṭapuṣṭam anuttamam saṃbhāṣya saṃpradānena rañjayasva narottama 6 na hy arthās tatra tiṣṭhanti na dārā na ca bāndhavāḥ suprīto bhṛtyavargas tu yatra tiṣṭhati rāghava 7 ato hṛṣṭajanākīrṇāṃ prasthāpya mahatīṃ camūm eka eva dhanuṣpānis tad gaccha tvaṃ madhor vanam 8 yathā tvāṃ na prajānāti gacchantaṃ yuddhakāṅkṣiṇam lavaṇas tu madhoḥ putras tathā gaccher aśaṅkitaḥ 9 na tasya mṛtyur anyo 'sti kaścid dhi puruṣarṣabha darśanaṃ yo 'bhigaccheta sa vadhyo lavaṇena hi 10 sa grīṣme vyapayāte tu varṣarātra upasthite hanyās tvaṃ lavaṇaṃ saumya sa hi kālo 'sya durmateḥ 11 maharṣīṃs tu puraskṛtya prayāntu tava sainikāḥ yathā grīṣmāvaśeṣeṇa tareyur jāhnavījalam 12 tataḥ sthāpya balaṃ sarvaṃ nadītīre samāhitaḥ agrato dhanuṣā sārdhaṃ gaccha tvaṃ laghuvikrama 13 evam uktas tu rāmeṇa śatrughnas tān mahābalān senāmukhyān samānīya tato vākyam uvāca ha 14 ete vo gaṇitā vāsā yatra yatra nivatsyatha sthātavyaṃ cāvirodhena yathā bādhā na kasya cit 15 tathā tāṃs tu samājñāpya niryāpya ca mahad balam kausalyāṃ ca sumitrāṃ ca kaukeyīṃ cābhyavādayat 16 rāmaṃ pradakṣiṇaṃ kṛtvā śirasābhipraṇamya ca rāṇeṇa cābhyanujñātaḥ śatrughnaḥ śatrutāpanaḥ 17 lakṣmaṇaṃ bharataṃ caiva praṇipatya kṛtāñjaliḥ purodhasaṃ vasiṣṭhaṃ ca śatrughnaḥ prayatātmavān pradakṣiṇam atho kṛtvā nirjagāma mahābalaḥ |
1
एवम उक्त्वा तु काकुत्स्दं परशस्य च पुनः पुनः पुनर एवापरं वाक्यम उवाच रघुनन्थनः 2 इमान्य अश्वसहस्राणि चत्वारि पुरुषर्षभ रदानां च सहस्रे थवे गजानां शतम एव च 3 अन्तरापणवीद्यश च नानापण्यॊपशॊभिताः अनुगच्छन्तु शत्रुघ्न तदैव नटनर्तकाः 4 हिरण्यस्य सुवर्णस्य अयुतं पुरुषर्षभ गृहीत्वा गच्छ शत्रुघ्न पर्याप्तधनवाहनः 5 बलं च सुभृतं वीर हृष्टपुष्टम अनुत्तमम संभाष्य संप्रथानेन रञ्जयस्व नरॊत्तम 6 न हय अर्दास तत्र तिष्ठन्ति न थारा न च बान्धवाः सुप्रीतॊ भृत्यवर्गस तु यत्र तिष्ठति राघव 7 अतॊ हृष्टजनाकीर्णां परस्दाप्य महतीं चमूम एक एव धनुष्पानिस तथ गच्छ तवं मधॊर वनम 8 यदा तवां न परजानाति गच्छन्तं युथ्धकाङ्क्षिणम लवणस तु मधॊः पुत्रस तदा गच्छेर अशङ्कितः 9 न तस्य मृत्युर अन्यॊ ऽसति कश्चिथ धि पुरुषर्षभ थर्शनं यॊ ऽभिगच्छेत स वध्यॊ लवणेन हि 10 स गरीष्मे वयपयाते तु वर्षरात्र उपस्दिते हन्यास तवं लवणं सौम्य स हि कालॊ ऽसय थुर्मतेः 11 महर्षींस तु पुरस्कृत्य परयान्तु तव सैनिकाः यदा गरीष्मावशेषेण तरेयुर जाह्नवीजलम 12 ततः सदाप्य बलं सर्वं नथीतीरे समाहितः अग्रतॊ धनुषा सार्धं गच्छ तवं लघुविक्रम 13 एवम उक्तस तु रामेण शत्रुघ्नस तान महाबलान सेनामुख्यान समानीय ततॊ वाक्यम उवाच ह 14 एते वॊ गणिता वासा यत्र यत्र निवत्स्यद सदातव्यं चाविरॊधेन यदा बाधा न कस्य चित 15 तदा तांस तु समाज्ञाप्य निर्याप्य च महथ बलम कौसल्यां च सुमित्रां च कौकेयीं चाभ्यवाथयत 16 रामं परथक्षिणं कृत्वा शिरसाभिप्रणम्य च राणेण चाभ्यनुज्ञातः शत्रुघ्नः शत्रुतापनः 17 लक्ष्मणं भरतं चैव परणिपत्य कृताञ्जलिः पुरॊधसं वसिष्ठं च शत्रुघ्नः परयतात्मवान परथक्षिणम अदॊ कृत्वा निर्जगाम महाबलः |