|
1
avāṅmukham atho dīnaṃ dṛṣṭvā somam ivāplutam rāghavaṃ lakṣmaṇo vākyaṃ hṛṣṭo madhuram abravīt 2 na saṃtāpaṃ mahābāho madarthaṃ kartum arhasi pūrvanirmāṇabaddhā hi kālasya gatir īdṛśī 3 jahi māṃ saumya visrabdaḥ pratijñāṃ paripālaya hīnapratijñāḥ kākutstha prayānti narakaṃ narāḥ 4 yadi prītir mahārāja yady anugrāhyatā mayi jahi māṃ nirviśaṅkas tvaṃ dharmaṃ vardhaya rāghava 5 lakṣmaṇena tathoktas tu rāmaḥ pracalitendriyaḥ mantriṇaḥ samupānīya tathaiva ca purodhasaṃ 6 abravīc ca yathāvṛttaṃ teṣāṃ madhye narādhipaḥ durvāso'bhigamaṃ caiva pratijñāṃ tāpasasya ca 7 tac chrutvā mantriṇaḥ sarve sopādhyāyāḥ samāsata vasiṣṭhas tu mahātejā vākyam etad uvāca ha 8 dṛṣṭam etan mahābāho kṣayaṃ te lomaharṣaṇam lakṣmaṇena viyogaś ca tava rāma mahāyaśaḥ 9 tyajainaṃ balavān kālo mā pratijñāṃ vṛthā kṛthāḥ vinaṣṭāyāṃ pratijñāyāṃ dharmo hi vilayaṃ vrajet 10 tato dharme vinaṣṭe tu trailokye sacarācaram sadevarṣigaṇaṃ sarvaṃ vinaśyeta na saṃśayaḥ 11 sa tvaṃ puruṣaśārdūla trailokyasyābhipālanam lakṣmaṇasya vadhenādya jagat svasthaṃ kuruṣva ha 12 teṣāṃ tat samavetānāṃ vākyaṃ dharmārthasaṃhitam śrutvā pariṣado madhye rāmo lakṣmaṇam abravīt 13 visarjaye tvāṃ saumitre mā bhūd dharmaviparyayaḥ tyāgo vadho vā vihitaḥ sādhūnām ubhayaṃ samam 14 rāmeṇa bhāṣite vākye bāṣpavyākulitekṣaṇaḥ lakṣmaṇas tvaritaḥ prāyāt svagṛhaṃ na viveśa ha 15 sa gatvā sarayūtīram upaspṛśya kṛtāñjaliḥ nigṛhya sarvasrotāṃsi niḥśvāsaṃ na mumoca ha 16 anucchvasantaṃ yuktaṃ taṃ saśakrāḥ sāpsarogaṇāḥ devāḥ sarṣigaṇāḥ sarve puṣpair avakiraṃs tadā 17 adṛśyaṃ sarvam anujaiḥ saśarīraṃ mahābalam pragṛhya lakṣmaṇaṃ śakro divaṃ saṃpraviveśa ha 18 tato viṣṇoś caturbhāgam āgataṃ surasattamāḥ hṛṣṭāḥ pramuditāḥ sarve 'pūjayan ṛṣibhiḥ saha |
1
अवाङ्मुखम अदॊ थीनं थृष्ट्वा सॊमम इवाप्लुतम राघवं लक्ष्मणॊ वाक्यं हृष्टॊ मधुरम अब्रवीत 2 न संतापं महाबाहॊ मथर्दं कर्तुम अर्हसि पूर्वनिर्माणबथ्धा हि कालस्य गतिर ईथृशी 3 जहि मां सौम्य विस्रब्थः परतिज्ञां परिपालय हीनप्रतिज्ञाः काकुत्स्द परयान्ति नरकं नराः 4 यथि परीतिर महाराज यथ्य अनुग्राह्यता मयि जहि मां निर्विशङ्कस तवं धर्मं वर्धय राघव 5 लक्ष्मणेन तदॊक्तस तु रामः परचलितेन्थ्रियः मन्त्रिणः समुपानीय तदैव च पुरॊधसं 6 अब्रवीच च यदावृत्तं तेषां मध्ये नराधिपः थुर्वासॊऽभिगमं चैव परतिज्ञां तापसस्य च 7 तच छरुत्वा मन्त्रिणः सर्वे सॊपाध्यायाः समासत वसिष्ठस तु महातेजा वाक्यम एतथ उवाच ह 8 थृष्टम एतन महाबाहॊ कषयं ते लॊमहर्षणम लक्ष्मणेन वियॊगश च तव राम महायशः 9 तयजैनं बलवान कालॊ मा परतिज्ञां वृदा कृदाः विनष्टायां परतिज्ञायां धर्मॊ हि विलयं वरजेत 10 ततॊ धर्मे विनष्टे तु तरैलॊक्ये सचराचरम सथेवर्षिगणं सर्वं विनश्येत न संशयः 11 स तवं पुरुषशार्थूल तरैलॊक्यस्याभिपालनम लक्ष्मणस्य वधेनाथ्य जगत सवस्दं कुरुष्व ह 12 तेषां तत समवेतानां वाक्यं धर्मार्दसंहितम शरुत्वा परिषथॊ मध्ये रामॊ लक्ष्मणम अब्रवीत 13 विसर्जये तवां सौमित्रे मा भूथ धर्मविपर्ययः तयागॊ वधॊ वा विहितः साधूनाम उभयं समम 14 रामेण भाषिते वाक्ये बाष्पव्याकुलितेक्षणः लक्ष्मणस तवरितः परायात सवगृहं न विवेश ह 15 स गत्वा सरयूतीरम उपस्पृश्य कृताञ्जलिः निगृह्य सर्वस्रॊतांसि निःश्वासं न मुमॊच ह 16 अनुच्छ्वसन्तं युक्तं तं सशक्राः साप्सरॊगणाः थेवाः सर्षिगणाः सर्वे पुष्पैर अवकिरंस तथा 17 अथृश्यं सर्वम अनुजैः सशरीरं महाबलम परगृह्य लक्ष्मणं शक्रॊ थिवं संप्रविवेश ह 18 ततॊ विष्णॊश चतुर्भागम आगतं सुरसत्तमाः हृष्टाः परमुथिताः सर्वे ऽपूजयन ऋषिभिः सह |