Sacred Texts  Hinduism  Index  Book 1 Index  Previous  Next 

Book 1
Chapter 65

 1 tataḥ prabhāte vimale kṛtakarmā narādhipaḥ
  viśvāmitraṃ mahātmānam ājuhāva sarāghavam
 2 tam arcayitvā dharmātmā śāstradṛṣṭtena karmaṇā
  rāghavau ca mahātmānau tadā vākyam uvāca ha
 3 bhagavan svāgataṃ te 'stu kiṃ karomi tavānagha
  bhavān ājñāpayatu mām ājñāpyo bhavatā hy aham
 4 evam uktaḥ sa dharmātmā janakena mahātmanā
  pratyuvāca munir vīraṃ vākyaṃ vākyaviśāradaḥ
 5 putrau daśarathasyemau kṣatriyau lokaviśrutau
  draṣṭukāmau dhanuḥ śreṣṭhaṃ yad etat tvayi tiṣṭhati
 6 etad darśaya bhadraṃ te kṛtakāmau nṛpātmajau
  darśanād asya dhanuṣo yatheṣṭaṃ pratiyāsyataḥ
 7 evam uktas tu janakaḥ pratyuvāca mahāmunim
  śrūyatām asya dhanuṣo yad artham iha tiṣṭhati
 8 devarāta iti khyāto nimeḥ ṣaṣṭho mahīpatiḥ
  nyāso 'yaṃ tasya bhagavan haste datto mahātmanā
 9 dakṣayajñavadhe pūrvaṃ dhanur āyamya vīryavān
  rudras tu tridaśān roṣāt salilam idam abravīt
 10 yasmād bhāgārthino bhāgān nākalpayata me surāḥ
   varāṅgāni mahārhāṇi dhanuṣā śātayāmi vaḥ
11 tato vimanasaḥ sarve devā vai munipuṃgava
   prasādayanti deveśaṃ teṣāṃ prīto 'bhavad bhavaḥ
12 prītiyuktaḥ sa sarveṣāṃ dadau teṣāṃ mahātmanām
13 tad etad devadevasya dhanūratnaṃ mahātmanaḥ
   nyāsabhūtaṃ tadā nyastam asmākaṃ pūrvake vibho
14 atha me kṛṣataḥ kṣetraṃ lāṅgalād utthitā mama
   kṣetraṃ śodhayatā labdhvā nāmnā sīteti viśrutā
15 bhūtalād utthitā sā tu vyavardhata mamātmajā
   vīryaśulketi me kanyā sthāpiteyam ayonijā
16 bhūtalād utthitāṃ tāṃ tu vardhamānāṃ mamātmajām
   varayām āsur āgamya rājāno munipuṃgava
17 teṣāṃ varayatāṃ kanyāṃ sarveṣāṃ pṛthivīkṣitām
   vīryaśulketi bhagavan na dadāmi sutām aham
18 tataḥ sarve nṛpatayaḥ sametya munipuṃgava
   mithilām abhyupāgamya vīryaṃ jijñāsavas tadā
19 teṣāṃ jijñāsamānānāṃ vīryaṃ dhanur upāhṛtam
   na śekur grahaṇe tasya dhanuṣas tolane 'pi vā
20 teṣāṃ vīryavatāṃ vīryam alpaṃ jñātvā mahāmune
   pratyākhyātā nṛpatayas tan nibodha tapodhana
21 tataḥ paramakopena rājāno munipuṃgava
   arundhan mithilāṃ sarve vīryasaṃdeham āgatāḥ
22 ātmānam avadhūtaṃ te vijñāya munipuṃgava
   roṣeṇa mahatāviṣṭāḥ pīḍayan mithilāṃ purīm
23 tataḥ saṃvatsare pūrṇe kṣayaṃ yātāni sarvaśaḥ
   sādhanāni munireṣṭha tato 'haṃ bhṛśaduḥkhitaḥ
24 tato devagaṇān sarvāṃs tapasāhaṃ prasādayam
   daduś ca paramaprītāś caturaṅgabalaṃ surāḥ
25 tato bhagnā nṛpatayo hanyamānā diśo yayuḥ
   avīryā vīryasaṃdigdhā sāmātyāḥ pāpakāriṇaḥ
26 tad etan muniśārdūla dhanuḥ paramabhāsvaram
   rāmalakṣmaṇayoś cāpi darśayiṣyāmi suvrata
27 yady asya dhanuṣo rāmaḥ kuryād āropaṇaṃ mune
   sutām ayonijāṃ sītāṃ dadyāṃ dāśarather aham
 1 ततः परभाते विमले कृतकर्मा नराधिपः
  विश्वामित्रं महात्मानम आजुहाव सराघवम
 2 तम अर्चयित्वा धर्मात्मा शास्त्रथृष्ट्तेन कर्मणा
  राघवौ च महात्मानौ तथा वाक्यम उवाच ह
 3 भगवन सवागतं ते ऽसतु किं करॊमि तवानघ
  भवान आज्ञापयतु माम आज्ञाप्यॊ भवता हय अहम
 4 एवम उक्तः स धर्मात्मा जनकेन महात्मना
  परत्युवाच मुनिर वीरं वाक्यं वाक्यविशारथः
 5 पुत्रौ थशरदस्येमौ कषत्रियौ लॊकविश्रुतौ
  थरष्टुकामौ धनुः शरेष्ठं यथ एतत तवयि तिष्ठति
 6 एतथ थर्शय भथ्रं ते कृतकामौ नृपात्मजौ
  थर्शनाथ अस्य धनुषॊ यदेष्टं परतियास्यतः
 7 एवम उक्तस तु जनकः परत्युवाच महामुनिम
  शरूयताम अस्य धनुषॊ यथ अर्दम इह तिष्ठति
 8 थेवरात इति खयातॊ निमेः षष्ठॊ महीपतिः
  नयासॊ ऽयं तस्य भगवन हस्ते थत्तॊ महात्मना
 9 थक्षयज्ञवधे पूर्वं धनुर आयम्य वीर्यवान
  रुथ्रस तु तरिथशान रॊषात सलिलम इथम अब्रवीत
 10 यस्माथ भागार्दिनॊ भागान नाकल्पयत मे सुराः
   वराङ्गानि महार्हाणि धनुषा शातयामि वः
11 ततॊ विमनसः सर्वे थेवा वै मुनिपुंगव
   परसाथयन्ति थेवेशं तेषां परीतॊ ऽभवथ भवः
12 परीतियुक्तः स सर्वेषां थथौ तेषां महात्मनाम
13 तथ एतथ थेवथेवस्य धनूरत्नं महात्मनः
   नयासभूतं तथा नयस्तम अस्माकं पूर्वके विभॊ
14 अद मे कृषतः कषेत्रं लाङ्गलाथ उत्दिता मम
   कषेत्रं शॊधयता लब्ध्वा नाम्ना सीतेति विश्रुता
15 भूतलाथ उत्दिता सा तु वयवर्धत ममात्मजा
   वीर्यशुल्केति मे कन्या सदापितेयम अयॊनिजा
16 भूतलाथ उत्दितां तां तु वर्धमानां ममात्मजाम
   वरयाम आसुर आगम्य राजानॊ मुनिपुंगव
17 तेषां वरयतां कन्यां सर्वेषां पृदिवीक्षिताम
   वीर्यशुल्केति भगवन न थथामि सुताम अहम
18 ततः सर्वे नृपतयः समेत्य मुनिपुंगव
   मिदिलाम अभ्युपागम्य वीर्यं जिज्ञासवस तथा
19 तेषां जिज्ञासमानानां वीर्यं धनुर उपाहृतम
   न शेकुर गरहणे तस्य धनुषस तॊलने ऽपि वा
20 तेषां वीर्यवतां वीर्यम अल्पं जञात्वा महामुने
   परत्याख्याता नृपतयस तन निबॊध तपॊधन
21 ततः परमकॊपेन राजानॊ मुनिपुंगव
   अरुन्धन मिदिलां सर्वे वीर्यसंथेहम आगताः
22 आत्मानम अवधूतं ते विज्ञाय मुनिपुंगव
   रॊषेण महताविष्टाः पीडयन मिदिलां पुरीम
23 ततः संवत्सरे पूर्णे कषयं यातानि सर्वशः
   साधनानि मुनिरेष्ठ ततॊ ऽहं भृशथुःखितः
24 ततॊ थेवगणान सर्वांस तपसाहं परसाथयम
   थथुश च परमप्रीताश चतुरङ्गबलं सुराः
25 ततॊ भग्ना नृपतयॊ हन्यमाना थिशॊ ययुः
   अवीर्या वीर्यसंथिग्धा सामात्याः पापकारिणः
26 तथ एतन मुनिशार्थूल धनुः परमभास्वरम
   रामलक्ष्मणयॊश चापि थर्शयिष्यामि सुव्रत
27 यथ्य अस्य धनुषॊ रामः कुर्याथ आरॊपणं मुने
   सुताम अयॊनिजां सीतां थथ्यां थाशरदेर अहम


Next: Chapter 66