|
1
tataḥ samutthitaḥ kālyam āsthāya syandanottamam prayayau bharataḥ śīghraṃ rāmadarśanakāṅkṣayā 2 agrataḥ prayayus tasya sarve mantripurodhasaḥ adhiruhya hayair yuktān rathān sūryarathopamān 3 navanāgasahasrāṇi kalpitāni yathāvidhi anvayur bharataṃ yāntam ikṣvāku kulanandanam 4 ṣaṣṭhī rathasahasrāṇi dhanvino vividhāyudhāḥ anvayur bharataṃ yāntaṃ rājaputraṃ yaśasvinam 5 śataṃ sahasrāṇy aśvānāṃ samārūḍhāni rāghavam anvayur bharataṃ yāntaṃ rājaputraṃ yaśasvinam 6 kaikeyī ca sumitrā ca kausalyā ca yaśasvinī rāmānayanasaṃhṛṣṭā yayur yānena bhāsvatā 7 prayātāś cāryasaṃghātā rāmaṃ draṣṭuṃ salakṣmaṇam tasyaiva ca kathāś citrāḥ kurvāṇā hṛṣṭamānasāḥ 8 meghaśyāmaṃ mahābāhuṃ sthirasattvaṃ dṛḍhavratam kadā drakṣyāmahe rāmaṃ jagataḥ śokanāśanam 9 dṛṣṭa eva hi naḥ śokam apaneṣyati rāghavaḥ tamaḥ sarvasya lokasya samudyann iva bhāskaraḥ 10 ity evaṃ kathayantas te saṃprahṛṣṭāḥ kathāḥ śubhāḥ pariṣvajānāś cānyonyaṃ yayur nāgarikās tadā 11 ye ca tatrāpare sarve saṃmatā ye ca naigamāḥ rāmaṃ prati yayur hṛṣṭāḥ sarvāḥ prakṛtayas tadā 12 maṇi kārāś ca ye ke cit kumbhakārāś ca śobhanāḥ sūtrakarmakṛtaś caiva ye ca śastropajīvinaḥ 13 māyūrakāḥ krākacikā rocakā vedhakās tathā dantakārāḥ sudhākārās tathā gandhopajīvinaḥ 14 suvarṇakārāḥ prakhyātās tathā kambaladhāvakāḥ snāpakācchādakā vaidyā dhūpakāḥ śauṇḍikās tathā 15 rajakās tunnavāyāś ca grāmaghoṣamahattarāḥ śailūṣāś ca saha strībhir yānti kaivartakās tathā 16 samāhitā vedavido brāhmaṇā vṛttasaṃmatāḥ gorathair bharataṃ yāntam anujagmuḥ sahasraśaḥ 17 suveṣāḥ śuddhavasanās tāmramṛṣṭānulepanāḥ sarve te vividhair yānaiḥ śanair bharatam anvayuḥ 18 prahṛṣṭamuditā senā sānvayāt kaikayīsutam vyavatiṣṭhata sā senā bharatasyānuyāyinī 19 nirīkṣyānugatāṃ senāṃ tāṃ ca gaṅgāṃ śivodakām bharataḥ sacivān sarvān abravīd vākyakovidaḥ 20 niveśayata me sainyam abhiprāyeṇa sarvaśaḥ viśrāntaḥ pratariṣyāmaḥ śva idānīṃ mahānadīm 21 dātuṃ ca tāvad icchāmi svar gatasya mahīpateḥ aurdhvadeha nimittārtham avatīryodakaṃ nadīm 22 tasyaivaṃ bruvato 'mātyās tathety uktvā samāhitāḥ nyaveśayaṃs tāṃś chandena svena svena pṛthakpṛthak 23 niveśya gaṅgām anu tāṃ mahānadīṃ; camūṃ vidhānaiḥ paribarha śobhinīm uvāsa rāmasya tadā mahātmano; vicintayāno bharato nivartanam |
1
ततः समुत्दितः काल्यम आस्दाय सयन्थनॊत्तमम परययौ भरतः शीघ्रं रामथर्शनकाङ्क्षया 2 अग्रतः परययुस तस्य सर्वे मन्त्रिपुरॊधसः अधिरुह्य हयैर युक्तान रदान सूर्यरदॊपमान 3 नवनागसहस्राणि कल्पितानि यदाविधि अन्वयुर भरतं यान्तम इक्ष्वाकु कुलनन्थनम 4 षष्ठी रदसहस्राणि धन्विनॊ विविधायुधाः अन्वयुर भरतं यान्तं राजपुत्रं यशस्विनम 5 शतं सहस्राण्य अश्वानां समारूढानि राघवम अन्वयुर भरतं यान्तं राजपुत्रं यशस्विनम 6 कैकेयी च सुमित्रा च कौसल्या च यशस्विनी रामानयनसंहृष्टा ययुर यानेन भास्वता 7 परयाताश चार्यसंघाता रामं थरष्टुं सलक्ष्मणम तस्यैव च कदाश चित्राः कुर्वाणा हृष्टमानसाः 8 मेघश्यामं महाबाहुं सदिरसत्त्वं थृढव्रतम कथा थरक्ष्यामहे रामं जगतः शॊकनाशनम 9 थृष्ट एव हि नः शॊकम अपनेष्यति राघवः तमः सर्वस्य लॊकस्य समुथ्यन्न इव भास्करः 10 इत्य एवं कदयन्तस ते संप्रहृष्टाः कदाः शुभाः परिष्वजानाश चान्यॊन्यं ययुर नागरिकास तथा 11 ये च तत्रापरे सर्वे संमता ये च नैगमाः रामं परति ययुर हृष्टाः सर्वाः परकृतयस तथा 12 मणि काराश च ये के चित कुम्भकाराश च शॊभनाः सूत्रकर्मकृतश चैव ये च शस्त्रॊपजीविनः 13 मायूरकाः कराकचिका रॊचका वेधकास तदा थन्तकाराः सुधाकारास तदा गन्धॊपजीविनः 14 सुवर्णकाराः परख्यातास तदा कम्बलधावकाः सनापकाच्छाथका वैथ्या धूपकाः शौण्डिकास तदा 15 रजकास तुन्नवायाश च गरामघॊषमहत्तराः शैलूषाश च सह सत्रीभिर यान्ति कैवर्तकास तदा 16 समाहिता वेथविथॊ बराह्मणा वृत्तसंमताः गॊरदैर भरतं यान्तम अनुजग्मुः सहस्रशः 17 सुवेषाः शुथ्धवसनास ताम्रमृष्टानुलेपनाः सर्वे ते विविधैर यानैः शनैर भरतम अन्वयुः 18 परहृष्टमुथिता सेना सान्वयात कैकयीसुतम वयवतिष्ठत सा सेना भरतस्यानुयायिनी 19 निरीक्ष्यानुगतां सेनां तां च गङ्गां शिवॊथकाम भरतः सचिवान सर्वान अब्रवीथ वाक्यकॊविथः 20 निवेशयत मे सैन्यम अभिप्रायेण सर्वशः विश्रान्तः परतरिष्यामः शव इथानीं महानथीम 21 थातुं च तावथ इच्छामि सवर गतस्य महीपतेः और्ध्वथेह निमित्तार्दम अवतीर्यॊथकं नथीम 22 तस्यैवं बरुवतॊ ऽमात्यास तदेत्य उक्त्वा समाहिताः नयवेशयंस तांश छन्थेन सवेन सवेन पृदक्पृदक 23 निवेश्य गङ्गाम अनु तां महानथीं; चमूं विधानैः परिबर्ह शॊभिनीम उवास रामस्य तथा महात्मनॊ; विचिन्तयानॊ भरतॊ निवर्तनम |