|
1
te dūtā rāmavākyena coditā laghuvikramāḥ prajagmur madhurāṃ śīghraṃ cakrur vāsaṃ na cādhvani 2 tatas tribhir aho rātraiḥ saṃprāpya madhurām atha śatrughnāya yathāvṛttam ācakhyuḥ sarvam eva tat 3 lakṣmaṇasya parityāgaṃ pratijñāṃ rāghavasya ca putrayor abhiṣekaṃ ca paurānugamanaṃ tathā 4 kuśasya nagarī ramyā vindhyaparvatarodhasi kuśāvatīti nāmnā sā kṛtā rāmeṇa dhīmatā 5 śrāvitā ca purī ramyā śrāvatīti lavasya ca ayodhyāṃ vijanāṃ caiva bharataṃ rāghavānugam 6 evaṃ sarvaṃ nivedyāśu śatrughnāya mahātmane viremus te tato dūtās tvara rājann iti bruvan 7 śrutvā taṃ ghorasaṃkāśaṃ kulakṣayam upasthitam prakṛtīs tu samānīya kāñcanaṃ ca purohitam 8 teṣāṃ sarvaṃ yathāvṛttam ākhyāya raghunandanaḥ ātmanaś ca viparyāsaṃ bhaviṣyaṃ bhrātṛbhiḥ saha 9 tataḥ putradvayaṃ vīraḥ so 'bhyaṣiñcan narādhipaḥ subāhur madhurāṃ lebhe śatrughātī ca vaidiśam 10 dvidhākṛtvā tu tāṃ senāṃ mādhurīṃ putrayor dvayoḥ dhanadhānyasamāyuktau sthāpayām āsa pārthivau 11 tato visṛjya rājānaṃ vaidiśe śatrughātinam jagāma tvarito 'yodhyāṃ rathenaikena rāghavaḥ 12 sa dadarśa mahātmānaṃ jvalantam iva pāvakam kṣaumasūkṣmāmbaradharaṃ munibhiḥ sārdham akṣayaiḥ 13 so 'bhivādya tato rāmaṃ prāñjaliḥ prayatendriyaḥ uvāca vākyaṃ dharmajño dharmam evānucintayan 14 kṛtvābhiṣekaṃ sutayor yuktaṃ rāghavayor dhanaiḥ tavānugamane rājan viddhi māṃ kṛtaniścayam 15 na cānyad atra vaktavyaṃ dustaraṃ tava śāsanam tyaktuṃ nārhasi māṃ vīra bhaktimantaṃ viśeṣataḥ 16 tasya tāṃ buddhim aklībāṃ vijñāya raghunandanaḥ bāḍham ity eva śatrughnaṃ rāmo vacanam abravīt 17 tasya vākyasya vākyānte vānarāḥ kāmarūpiṇaḥ ṛkṣarākṣasasaṃghāś ca samāpetur anekaśaḥ 18 devaputrā ṛṣisutā gandharvāṇāṃ sutās tathā rāma kṣayaṃ viditvā te sarva eva samāgatāḥ 19 te rāmam abhivādyāhuḥ sarva eva samāgatāḥ tavānugamane rājan saṃprāptāḥ sma mahāyaśaḥ 20 yadi rāma vināsmābhir gacches tvaṃ puruṣarṣabha yamadaṇḍam ivodyamya tvayā sma vinipātitāḥ 21 evaṃ teṣāṃ vacaḥ śrutvā ṛṣkavānararakṣasām vibhīṣaṇam athovāca madhuraṃ ślakṣṇayā girā 22 yāvat prajā dhariṣyanti tāvat tvaṃ vai vibhīṣaṇa rākṣasendra mahāvīrya laṅkāsthaḥ svaṃ dhariṣyasi 23 prajāḥ saṃrakṣa dharmeṇa nottaraṃ vaktum arhasi 24 tam evam uktvā kākutstho hanūmantam athābravīt jīvite kṛtabuddhis tvaṃ mā pratijñāṃ vilopaya 25 matkathāḥ pracariṣyanti yāval loke harīśvara tāvat tvaṃ dhārayan prāṇān pratijñām anupālaya 26 tathaivam uktvā kākutsthaḥ sarvāṃs tān ṛkṣavānarān mayā sārdhaṃ prayāteti tadā tān rāghavo 'bravīt |
1
ते थूता रामवाक्येन चॊथिता लघुविक्रमाः परजग्मुर मधुरां शीघ्रं चक्रुर वासं न चाध्वनि 2 ततस तरिभिर अहॊ रात्रैः संप्राप्य मधुराम अद शत्रुघ्नाय यदावृत्तम आचख्युः सर्वम एव तत 3 लक्ष्मणस्य परित्यागं परतिज्ञां राघवस्य च पुत्रयॊर अभिषेकं च पौरानुगमनं तदा 4 कुशस्य नगरी रम्या विन्ध्यपर्वतरॊधसि कुशावतीति नाम्ना सा कृता रामेण धीमता 5 शराविता च पुरी रम्या शरावतीति लवस्य च अयॊध्यां विजनां चैव भरतं राघवानुगम 6 एवं सर्वं निवेथ्याशु शत्रुघ्नाय महात्मने विरेमुस ते ततॊ थूतास तवर राजन्न इति बरुवन 7 शरुत्वा तं घॊरसंकाशं कुलक्षयम उपस्दितम परकृतीस तु समानीय काञ्चनं च पुरॊहितम 8 तेषां सर्वं यदावृत्तम आख्याय रघुनन्थनः आत्मनश च विपर्यासं भविष्यं भरातृभिः सह 9 ततः पुत्रथ्वयं वीरः सॊ ऽभयषिञ्चन नराधिपः सुबाहुर मधुरां लेभे शत्रुघाती च वैथिशम 10 थविधाकृत्वा तु तां सेनां माधुरीं पुत्रयॊर थवयॊः धनधान्यसमायुक्तौ सदापयाम आस पार्दिवौ 11 ततॊ विसृज्य राजानं वैथिशे शत्रुघातिनम जगाम तवरितॊ ऽयॊध्यां रदेनैकेन राघवः 12 स थथर्श महात्मानं जवलन्तम इव पावकम कषौमसूक्ष्माम्बरधरं मुनिभिः सार्धम अक्षयैः 13 सॊ ऽभिवाथ्य ततॊ रामं पराञ्जलिः परयतेन्थ्रियः उवाच वाक्यं धर्मज्ञॊ धर्मम एवानुचिन्तयन 14 कृत्वाभिषेकं सुतयॊर युक्तं राघवयॊर धनैः तवानुगमने राजन विथ्धि मां कृतनिश्चयम 15 न चान्यथ अत्र वक्तव्यं थुस्तरं तव शासनम तयक्तुं नार्हसि मां वीर भक्तिमन्तं विशेषतः 16 तस्य तां बुथ्धिम अक्लीबां विज्ञाय रघुनन्थनः बाढम इत्य एव शत्रुघ्नं रामॊ वचनम अब्रवीत 17 तस्य वाक्यस्य वाक्यान्ते वानराः कामरूपिणः ऋक्षराक्षससंघाश च समापेतुर अनेकशः 18 थेवपुत्रा ऋषिसुता गन्धर्वाणां सुतास तदा राम कषयं विथित्वा ते सर्व एव समागताः 19 ते रामम अभिवाथ्याहुः सर्व एव समागताः तवानुगमने राजन संप्राप्ताः सम महायशः 20 यथि राम विनास्माभिर गच्छेस तवं पुरुषर्षभ यमथण्डम इवॊथ्यम्य तवया सम विनिपातिताः 21 एवं तेषां वचः शरुत्वा ऋष्कवानररक्षसाम विभीषणम अदॊवाच मधुरं शलक्ष्णया गिरा 22 यावत परजा धरिष्यन्ति तावत तवं वै विभीषण राक्षसेन्थ्र महावीर्य लङ्कास्दः सवं धरिष्यसि 23 परजाः संरक्ष धर्मेण नॊत्तरं वक्तुम अर्हसि 24 तम एवम उक्त्वा काकुत्स्दॊ हनूमन्तम अदाब्रवीत जीविते कृतबुथ्धिस तवं मा परतिज्ञां विलॊपय 25 मत्कदाः परचरिष्यन्ति यावल लॊके हरीश्वर तावत तवं धारयन पराणान परतिज्ञाम अनुपालय 26 तदैवम उक्त्वा काकुत्स्दः सर्वांस तान ऋक्षवानरान मया सार्धं परयातेति तथा तान राघवॊ ऽबरवीत |