|
1
[स] सपृष्टमात्रा तु पथ्भ्यां स गरुडेन बलीयसा अभज्यत तरॊः शाखा भग्नां चैनाम अधारयत 2 तां भग्नां स महाशाखां समयन समवलॊकयन अदात्र लम्बतॊ ऽपश्यथ वालखिल्यान अधॊमुखान 3 स तथ्विनाशसंत्रासाथ अनुपत्य खगाधिपः शाखाम आस्येन जग्राह तेषाम एवान्ववेक्षया शनैः पर्यपतत पक्षी पर्वतान परविशातयन 4 एवं सॊ ऽभयपतथ थेशान बहून सगज कच्छपः थयार्दं वालखिल्यानां न च सदानम अविन्थत 5 स गत्वा पर्वतश्रेष्ठं गन्धमाथनम अव्ययम थथर्श कश्यपं तत्र पितरं तपसि सदितम 6 थथर्श तं पिता चापि थिव्यरूपं विहंगमम तेजॊ वीर्यबलॊपेतं मनॊमारुतरंहसम 7 शैलशृङ्गप्रतीकाशं बरह्मथण्डम इवॊथ्यतम अचिन्त्यम अनभिज्ञेयं सर्वभूतभयंकरम 8 मायावीर्यधरं साक्षाथ अग्निम इथ्धम इवॊथ्यतम अप्रधृष्यम अजेयं च थेवथानवराक्षसैः 9 भेत्तारं गिरिशृङ्गाणां नथी जलविशॊषणम लॊकसंलॊडनं घॊरं कृतान्तसमथर्शनम 10 तम आगतम अभिप्रेक्ष्य भगवान कश्यपस तथा विथित्वा चास्य संकल्पम इथं वचनम अब्रवीत 11 पुत्र मा साहसं कार्षीर मा सथ्यॊ लप्स्यसे वयदाम मा तवा थहेयुः संक्रुथ्धा वालखिल्या मरीचिपाः 12 परसाथयाम आस स तान कश्यपः पुत्रकारणात वालखिल्यांस तपःसिथ्धान इथम उथ्थिश्य कारणम 13 परजाहितार्दम आरम्भॊ गरुडस्य तपॊधनाः चिकीर्षति महत कर्म तथनुज्ञातुम अर्हद 14 एवम उक्ता भगवता मुनयस ते समभ्ययुः मुक्त्वा शाखां गिरिं पुण्यं हिमवन्तं तपॊ ऽरदिनः 15 ततस तेष्व अपयातेषु पितरं विनतात्मजः शाखा वयाक्षिप्तवथनः पर्यपृच्छत कश्यपम 16 भगवन कव विमुञ्चामि तरुशाखाम इमाम अहम वर्जितं बराह्मणैर थेशम आख्यातु भगवान मम 17 ततॊ निष्पुरुषं शैलं हिमसंरुथ्ध कन्थरम अगम्यं मनसाप्य अन्यैस तस्याचख्यौ स कश्यपः 18 तं पर्वत महाकुक्षिम आविश्य मनसा खगाः जवेनाभ्यपतत तार्क्ष्यः सशाखा गजकच्छपः 19 न तां वध्रः परिणहेच छतचर्मा महान अणुः शाखिनॊ महतीं शाखां यां परगृह्य ययौ खगः 20 ततः स शतसाहस्रं यॊजनान्तरम आगतः कालेन नातिमहता गरुडः पततां वरः 21 स तं गत्वा कषणेनैव पर्वतं वचनात पितुः अमुञ्चन महतीं शाखां सस्वनां तत्र खेचरः 22 पक्षानिलहतश चास्य पराकम्पत स शैलराट मुमॊच पुष्पवर्षं च समागलित पाथपः 23 शृङ्गाणि च वयशीर्यन्त गिरेस तस्य समन्ततः मणिकाञ्चनचित्राणि शॊभयन्ति महागिरिम 24 शाखिनॊ बहवश चापि शाखयाभिहतास तया काञ्चनैः कुसुमैर भान्ति विथ्युत्वन्त इवाम्बुथाः 25 ते हेमविकचा भूयॊ युक्ताः पर्वतधातुभिः वयराजञ शाखिनस तत्र सूर्यांशुप्रतिरञ्जिताः 26 ततस तस्य गिरेः शृङ्गम आस्दाय स खगॊत्तमः भक्षयाम आस गरुडस ताव उभौ गजकच्छपौ 27 ततः पर्वतकूटाग्राथ उत्पपात मनॊजवः परावर्तन्ताद थेवानाम उत्पाता भयवेथिनः 28 इन्थ्रस्य वर्जं थयितं परजज्वाल वयदान्वितम सधूमा चापतत सार्चिर थिवॊल्का नभसश चयुता 29 तदा वसूनां रुथ्राणाम आथित्यानां च सर्वशः साध्यानां मरुतां चैव ये चान्ये थेवता गणाः सवं सवं परहरणं तेषां परस्परम उपाथ्रवत 30 अभूतपूर्वं संग्रामे तथा थेवासुरे ऽपि च ववुर वाताः सनिर्घाताः पेतुर उल्काः समन्ततः 31 निरभ्रम अपि चाकाशं परजगर्ज महास्वनम थेवानाम अपि यॊ थेवः सॊ ऽपय अवर्षथ असृक तथा 32 मम्लुर माल्यानि थेवानां शेमुस तेजांसि चैव हि उत्पातमेघा रौथ्राश च ववर्षुः शॊणितं बहु रजांसि मुकुटान्य एषाम उत्दितानि वयधर्षयन 33 ततस तराससमुथ्विग्नः सह थेवैः शतक्रतुः उत्पातान थारुणान पश्यन्न इत्य उवाच बृहस्पतिम 34 किमर्दं भगवन घॊरा महॊत्पाताः समुत्दिताः न च शत्रुं परपश्यामि युधि यॊ नः परधर्षयेत 35 [बृह] तवापराधाथ थेवेन्थ्र परमाथाच च शतक्रतॊ तपसा वालखिल्यानां भूतम उत्पन्नम अथ्भुतम 36 कश्यपस्य मुनेः पुत्रॊ विनतायाश च खेचरः हर्तुं सॊमम अनुप्राप्तॊ बलवान कामरूपवान 37 समर्दॊ बलिनां शरेष्ठॊ हर्तुं सॊमं विहंगमः सर्वं संभावयाम्य अस्मिन्न असाध्यम अपि साधयेत 38 [स] शरुत्वैतथ वचनं शक्रः परॊवाचामृत रक्षिणः महावीर्यबलः पक्षी हर्तुं सॊमम इहॊथ्यतः 39 युष्मान संबॊधयाम्य एष यदा स न हरेथ बलात अतुलं हि बलं तस्य बृहस्पतिर उवाच मे 40 तच छरुत्वा विबुधा वाक्यं विस्मिता यत्नम आस्दिताः परिवार्यामृतं तस्दुर वज्री चेन्थ्रः शतक्रतुः 41 धारयन्तॊ महार्हाणि कवचानि मनस्विनः काञ्चनानि विचित्राणि वैडूर्य विकृतानि च 42 विविधानि च शस्त्राणि घॊररूपाण्य अनेकशः शिततीक्ष्णाग्र धाराणि समुथ्यम्य सहस्रशः 43 सविस्फुलिङ्गज्वालानि सधूमानि च सर्वशः चक्राणि परिघांश चैव तरिशूलानि परश्वधान 44 शक्तीश च विविधास तीक्ष्णाः करवालांश च निर्मलान सवथेहरूपाण्य आथाय गथाश चॊग्रप्रथर्शनाः 45 तैः शस्त्रैर भानुमथ्भिस ते थिव्याभरणभूषिताः भानुमन्तः सुरगणास तस्दुर विगतकल्मषाः 46 अनुपम बलवीर्यतेजसॊ; धृतमनसः परिरक्षणे ऽमृतस्य असुरपुरविथारणाः सुरा; जवलनसमिथ्ध वपुः परकाशिनः 47 इति समरवरं सुरास्दितं; परिघसहस्रशतैः समाकुलम विगलितम इव चाम्बरान्तरे; तपन मरीचिविभासितं बभौ |
1
[s] spṛṣṭamātrā tu padbhyāṃ sa garuḍena balīyasā abhajyata taroḥ śākhā bhagnāṃ cainām adhārayat 2 tāṃ bhagnāṃ sa mahāśākhāṃ smayan samavalokayan athātra lambato 'paśyad vālakhilyān adhomukhān 3 sa tadvināśasaṃtrāsād anupatya khagādhipaḥ śākhām āsyena jagrāha teṣām evānvavekṣayā śanaiḥ paryapatat pakṣī parvatān praviśātayan 4 evaṃ so 'bhyapatad deśān bahūn sagaja kacchapaḥ dayārthaṃ vālakhilyānāṃ na ca sthānam avindata 5 sa gatvā parvataśreṣṭhaṃ gandhamādanam avyayam dadarśa kaśyapaṃ tatra pitaraṃ tapasi sthitam 6 dadarśa taṃ pitā cāpi divyarūpaṃ vihaṃgamam tejo vīryabalopetaṃ manomārutaraṃhasam 7 śailaśṛṅgapratīkāśaṃ brahmadaṇḍam ivodyatam acintyam anabhijñeyaṃ sarvabhūtabhayaṃkaram 8 māyāvīryadharaṃ sākṣād agnim iddham ivodyatam apradhṛṣyam ajeyaṃ ca devadānavarākṣasaiḥ 9 bhettāraṃ giriśṛṅgāṇāṃ nadī jalaviśoṣaṇam lokasaṃloḍanaṃ ghoraṃ kṛtāntasamadarśanam 10 tam āgatam abhiprekṣya bhagavān kaśyapas tadā viditvā cāsya saṃkalpam idaṃ vacanam abravīt 11 putra mā sāhasaṃ kārṣīr mā sadyo lapsyase vyathām mā tvā daheyuḥ saṃkruddhā vālakhilyā marīcipāḥ 12 prasādayām āsa sa tān kaśyapaḥ putrakāraṇāt vālakhilyāṃs tapaḥsiddhān idam uddiśya kāraṇam 13 prajāhitārtham ārambho garuḍasya tapodhanāḥ cikīrṣati mahat karma tadanujñātum arhatha 14 evam uktā bhagavatā munayas te samabhyayuḥ muktvā śākhāṃ giriṃ puṇyaṃ himavantaṃ tapo 'rthinaḥ 15 tatas teṣv apayāteṣu pitaraṃ vinatātmajaḥ śākhā vyākṣiptavadanaḥ paryapṛcchata kaśyapam 16 bhagavan kva vimuñcāmi taruśākhām imām aham varjitaṃ brāhmaṇair deśam ākhyātu bhagavān mama 17 tato niṣpuruṣaṃ śailaṃ himasaṃruddha kandaram agamyaṃ manasāpy anyais tasyācakhyau sa kaśyapaḥ 18 taṃ parvata mahākukṣim āviśya manasā khagāḥ javenābhyapatat tārkṣyaḥ saśākhā gajakacchapaḥ 19 na tāṃ vadhraḥ pariṇahec chatacarmā mahān aṇuḥ śākhino mahatīṃ śākhāṃ yāṃ pragṛhya yayau khagaḥ 20 tataḥ sa śatasāhasraṃ yojanāntaram āgataḥ kālena nātimahatā garuḍaḥ patatāṃ varaḥ 21 sa taṃ gatvā kṣaṇenaiva parvataṃ vacanāt pituḥ amuñcan mahatīṃ śākhāṃ sasvanāṃ tatra khecaraḥ 22 pakṣānilahataś cāsya prākampata sa śailarāṭ mumoca puṣpavarṣaṃ ca samāgalita pādapaḥ 23 śṛṅgāṇi ca vyaśīryanta gires tasya samantataḥ maṇikāñcanacitrāṇi śobhayanti mahāgirim 24 śākhino bahavaś cāpi śākhayābhihatās tayā kāñcanaiḥ kusumair bhānti vidyutvanta ivāmbudāḥ 25 te hemavikacā bhūyo yuktāḥ parvatadhātubhiḥ vyarājañ śākhinas tatra sūryāṃśupratirañjitāḥ 26 tatas tasya gireḥ śṛṅgam āsthāya sa khagottamaḥ bhakṣayām āsa garuḍas tāv ubhau gajakacchapau 27 tataḥ parvatakūṭāgrād utpapāta manojavaḥ prāvartantātha devānām utpātā bhayavedinaḥ 28 indrasya varjaṃ dayitaṃ prajajvāla vyathānvitam sadhūmā cāpatat sārcir divolkā nabhasaś cyutā 29 tathā vasūnāṃ rudrāṇām ādityānāṃ ca sarvaśaḥ sādhyānāṃ marutāṃ caiva ye cānye devatā gaṇāḥ svaṃ svaṃ praharaṇaṃ teṣāṃ parasparam upādravat 30 abhūtapūrvaṃ saṃgrāme tadā devāsure 'pi ca vavur vātāḥ sanirghātāḥ petur ulkāḥ samantataḥ 31 nirabhram api cākāśaṃ prajagarja mahāsvanam devānām api yo devaḥ so 'py avarṣad asṛk tadā 32 mamlur mālyāni devānāṃ śemus tejāṃsi caiva hi utpātameghā raudrāś ca vavarṣuḥ śoṇitaṃ bahu rajāṃsi mukuṭāny eṣām utthitāni vyadharṣayan 33 tatas trāsasamudvignaḥ saha devaiḥ śatakratuḥ utpātān dāruṇān paśyann ity uvāca bṛhaspatim 34 kimarthaṃ bhagavan ghorā mahotpātāḥ samutthitāḥ na ca śatruṃ prapaśyāmi yudhi yo naḥ pradharṣayet 35 [bṛh] tavāparādhād devendra pramādāc ca śatakrato tapasā vālakhilyānāṃ bhūtam utpannam adbhutam 36 kaśyapasya muneḥ putro vinatāyāś ca khecaraḥ hartuṃ somam anuprāpto balavān kāmarūpavān 37 samartho balināṃ śreṣṭho hartuṃ somaṃ vihaṃgamaḥ sarvaṃ saṃbhāvayāmy asminn asādhyam api sādhayet 38 [s] śrutvaitad vacanaṃ śakraḥ provācāmṛta rakṣiṇaḥ mahāvīryabalaḥ pakṣī hartuṃ somam ihodyataḥ 39 yuṣmān saṃbodhayāmy eṣa yathā sa na hared balāt atulaṃ hi balaṃ tasya bṛhaspatir uvāca me 40 tac chrutvā vibudhā vākyaṃ vismitā yatnam āsthitāḥ parivāryāmṛtaṃ tasthur vajrī cendraḥ śatakratuḥ 41 dhārayanto mahārhāṇi kavacāni manasvinaḥ kāñcanāni vicitrāṇi vaiḍūrya vikṛtāni ca 42 vividhāni ca śastrāṇi ghorarūpāṇy anekaśaḥ śitatīkṣṇāgra dhārāṇi samudyamya sahasraśaḥ 43 savisphuliṅgajvālāni sadhūmāni ca sarvaśaḥ cakrāṇi parighāṃś caiva triśūlāni paraśvadhān 44 śaktīś ca vividhās tīkṣṇāḥ karavālāṃś ca nirmalān svadeharūpāṇy ādāya gadāś cograpradarśanāḥ 45 taiḥ śastrair bhānumadbhis te divyābharaṇabhūṣitāḥ bhānumantaḥ suragaṇās tasthur vigatakalmaṣāḥ 46 anupama balavīryatejaso; dhṛtamanasaḥ parirakṣaṇe 'mṛtasya asurapuravidāraṇāḥ surā; jvalanasamiddha vapuḥ prakāśinaḥ 47 iti samaravaraṃ surāsthitaṃ; parighasahasraśataiḥ samākulam vigalitam iva cāmbarāntare; tapana marīcivibhāsitaṃ babhau |