Sacred Texts  Hinduism  Mahabharata  Index  Book 1 Index  Previous  Next 

Book 1 in English

The Mahabharata in Sanskrit

Book 1
Chapter 27

  1 [ष]
      कॊ ऽपराधॊ महेन्थ्रस्य कः परमाथश च सूतज
      तपसा वालखिल्यानां संभूतॊ गरुडः कदम
  2 कश्यपस्य थविजातेश च कदं वै पक्षिराट सुतः
      अधृष्यः सर्वभूतानाम अवध्यश चाभवत कदम
  3 कदं च कामचारी स कामवीर्यश च खेचरः
      एतथ इच्छाम्य अहं शरॊतुं पुराणे यथि पठ्यते
  4 [स]
      विषयॊ ऽयं पुराणस्य यन मां तवं परिपृच्छसि
      शृणु मे वथतः सर्वम एतत संक्षेपतॊ थविज
  5 यजतः पुत्र कामस्य कश्यपस्य परजापतेः
      साहाय्यम ऋषयॊ थेवा गन्धर्वाश च थथुः किल
  6 तत्रेध्मानयने शक्रॊ नियुक्तः कश्यपेन ह
      मुनयॊ वालखिल्याश च ये चान्ये थेवता गणाः
  7 शक्रस तु वीर्यसथृशम इध्म भारं गिरिप्रभम
      समुथ्यम्यानयाम आस नातिकृच्छ्राथ इव परभुः
  8 अदापश्यथ ऋषीन हरस्वान अङ्गुष्ठॊथर पर्वणः
      पलाशवृन्तिकाम एकां सहितान वहतः पदि
  9 परलीनान सवेष्व इवाङ्गेषु निराहारांस तपॊधनान
      कलिश्यमानान मन्थबलान गॊष्पथे संप्लुतॊथके
  10 तांश च सर्वान समयाविष्टॊ वीर्यॊन्मत्तः पुरंथरः
     अवहस्यात्यगाच छीघ्रं लङ्घयित्वावमन्य च
 11 ते ऽद रॊषसमाविष्टाः सुभृशं जातमन्यवः
     आरेभिरे महत कर्म तथा शक्र भयंकरम
 12 जुहुवुस ते सुतपसॊ विधिवज जातवेथसम
     मन्त्रैर उच्चावचैर विप्रा येन कामेन तच छृणु
 13 कामवीर्यः कामगमॊ थेवराजभयप्रथः
     इन्थ्रॊ ऽनयः सर्वथेवानां भवेथ इति यतव्रताः
 14 इन्थ्राच छतगुणः शौर्ये वीर्ये चैव मनॊजवः
     तपसॊ नः फलेनाथ्य थारुणः संभवत्व इति
 15 तथ बुथ्ध्वा भृशसंतप्तॊ थेवराजः शतक्रतुः
     जगाम शरणं तत्र कश्यपं संशितव्रतम
 16 तच छरुत्वा थेवराजस्य कश्यपॊ ऽद परजापतिः
     वालखिल्यान उपागम्य कर्मसिथ्धिम अपृच्छत
 17 एवम अस्त्व इति तं चापि परत्यूचुः सत्यवाथिनः
     तान कश्यप उवाचेथं सान्त्वपूर्वं परजापतिः
 18 अयम इन्थ्रस तरिभुवने नियॊगाथ बरह्मणः कृतः
     इन्थ्रार्दं च भवन्तॊ ऽपि यत्नवन्तस तपॊधनाः
 19 न मिद्या बरह्मणॊ वाक्यं कर्तुम अर्हद सत्तमाः
     भवतां च न मिद्यायं संकल्पॊ मे चिकीर्षितः
 20 भवत्व एष पतत्रीणाम इन्थ्रॊ ऽतिबलसत्त्ववान
     परसाथः करियतां चैव थेवराजस्य याचतः
 21 एवम उक्ताः कश्यपेन वालखिल्यास तपॊधनाः
     परत्यूचुर अभिसंपूज्य मुनिश्रेष्ठं परजापतिम
 22 इन्थ्रार्दॊ ऽयं समारम्भः सर्वेषां नः परजापते
     अपत्यार्दं समारम्भॊ भवतश चायम ईप्सितः
 23 तथ इथं सफलं कर्म तवया वै परतिगृह्यताम
     तदा चैव विधत्स्वात्र यदा शरेयॊ ऽनुपश्यसि
 24 एतस्मिन्न एव काले तु थेवी थाक्षायणी शुभा
     विनता नाम कल्याणी पुत्र कामा यशस्विनी
 25 तपस तप्त्वा वरतपरा सनाता पुंसवने शुचिः
     उपचक्राम भर्तारं ताम उवाचाद कश्यपः
 26 आरम्भः सफलॊ थेवि भवितायं तवेप्सितः
     जनयिष्यसि पुत्रौ थवौ वीरौ तरिभुवनेश्वरौ
 27 तपसा वालखिल्यानां मम संकल्पजौ तदा
     भविष्यतॊ महाभागौ पुत्रौ ते लॊकपूजितौ
 28 उवाच चैनां भगवान मारीचः पुनर एव ह
     धार्यताम अप्रमाथेन गर्भॊ ऽयं सुमहॊथयः
 29 एकः सर्वपतत्रीणाम इन्थ्रत्वं कारयिष्यति
     लॊकसंभावितॊ वीरः कामवीर्यॊ विहंगमः
 30 शतक्रतुम अदॊवाच परीयमाणः परजापतिः
     तवत्सहायौ खगाव एतौ भरातरौ ते भविष्यतः
 31 नैताभ्यां भविता थॊषः सकाशात ते पुरंथर
     वयेतु ते शक्र संतापस तवम एवेन्थ्रॊ भविष्यसि
 32 न चाप्य एवं तवया भूयः कषेप्तया बरह्मवाथिनः
     न चावमान्या थर्पात ते वाग विषा भृशकॊपनाः
 33 एवम उक्तॊ जगामेन्थ्रॊ निर्विशङ्कस तरिविष्टपम
     विनता चापि सिथ्धार्दा बभूव मुथिता तथा
 34 जनयाम आस पुत्रौ थवाव अरुणं गरुडं तदा
     अरुणस तयॊस तु विकल आथित्यस्य पुरःसरः
 35 पतत्रीणां तु गरुड इन्थ्रत्वेनाभ्यषिच्यत
     तस्यैतत कर्म सुमहच छरूयतां भृगुनन्थन
  1 [ṣ]
      ko 'parādho mahendrasya kaḥ pramādaś ca sūtaja
      tapasā vālakhilyānāṃ saṃbhūto garuḍaḥ katham
  2 kaśyapasya dvijāteś ca kathaṃ vai pakṣirāṭ sutaḥ
      adhṛṣyaḥ sarvabhūtānām avadhyaś cābhavat katham
  3 kathaṃ ca kāmacārī sa kāmavīryaś ca khecaraḥ
      etad icchāmy ahaṃ śrotuṃ purāṇe yadi paṭhyate
  4 [s]
      viṣayo 'yaṃ purāṇasya yan māṃ tvaṃ paripṛcchasi
      śṛṇu me vadataḥ sarvam etat saṃkṣepato dvija
  5 yajataḥ putra kāmasya kaśyapasya prajāpateḥ
      sāhāyyam ṛṣayo devā gandharvāś ca daduḥ kila
  6 tatredhmānayane śakro niyuktaḥ kaśyapena ha
      munayo vālakhilyāś ca ye cānye devatā gaṇāḥ
  7 śakras tu vīryasadṛśam idhma bhāraṃ giriprabham
      samudyamyānayām āsa nātikṛcchrād iva prabhuḥ
  8 athāpaśyad ṛṣīn hrasvān aṅguṣṭhodara parvaṇaḥ
      palāśavṛntikām ekāṃ sahitān vahataḥ pathi
  9 pralīnān sveṣv ivāṅgeṣu nirāhārāṃs tapodhanān
      kliśyamānān mandabalān goṣpade saṃplutodake
  10 tāṃś ca sarvān smayāviṣṭo vīryonmattaḥ puraṃdaraḥ
     avahasyātyagāc chīghraṃ laṅghayitvāvamanya ca
 11 te 'tha roṣasamāviṣṭāḥ subhṛśaṃ jātamanyavaḥ
     ārebhire mahat karma tadā śakra bhayaṃkaram
 12 juhuvus te sutapaso vidhivaj jātavedasam
     mantrair uccāvacair viprā yena kāmena tac chṛṇu
 13 kāmavīryaḥ kāmagamo devarājabhayapradaḥ
     indro 'nyaḥ sarvadevānāṃ bhaved iti yatavratāḥ
 14 indrāc chataguṇaḥ śaurye vīrye caiva manojavaḥ
     tapaso naḥ phalenādya dāruṇaḥ saṃbhavatv iti
 15 tad buddhvā bhṛśasaṃtapto devarājaḥ śatakratuḥ
     jagāma śaraṇaṃ tatra kaśyapaṃ saṃśitavratam
 16 tac chrutvā devarājasya kaśyapo 'tha prajāpatiḥ
     vālakhilyān upāgamya karmasiddhim apṛcchata
 17 evam astv iti taṃ cāpi pratyūcuḥ satyavādinaḥ
     tān kaśyapa uvācedaṃ sāntvapūrvaṃ prajāpatiḥ
 18 ayam indras tribhuvane niyogād brahmaṇaḥ kṛtaḥ
     indrārthaṃ ca bhavanto 'pi yatnavantas tapodhanāḥ
 19 na mithyā brahmaṇo vākyaṃ kartum arhatha sattamāḥ
     bhavatāṃ ca na mithyāyaṃ saṃkalpo me cikīrṣitaḥ
 20 bhavatv eṣa patatrīṇām indro 'tibalasattvavān
     prasādaḥ kriyatāṃ caiva devarājasya yācataḥ
 21 evam uktāḥ kaśyapena vālakhilyās tapodhanāḥ
     pratyūcur abhisaṃpūjya muniśreṣṭhaṃ prajāpatim
 22 indrārtho 'yaṃ samārambhaḥ sarveṣāṃ naḥ prajāpate
     apatyārthaṃ samārambho bhavataś cāyam īpsitaḥ
 23 tad idaṃ saphalaṃ karma tvayā vai pratigṛhyatām
     tathā caiva vidhatsvātra yathā śreyo 'nupaśyasi
 24 etasminn eva kāle tu devī dākṣāyaṇī śubhā
     vinatā nāma kalyāṇī putra kāmā yaśasvinī
 25 tapas taptvā vrataparā snātā puṃsavane śuciḥ
     upacakrāma bhartāraṃ tām uvācātha kaśyapaḥ
 26 ārambhaḥ saphalo devi bhavitāyaṃ tavepsitaḥ
     janayiṣyasi putrau dvau vīrau tribhuvaneśvarau
 27 tapasā vālakhilyānāṃ mama saṃkalpajau tathā
     bhaviṣyato mahābhāgau putrau te lokapūjitau
 28 uvāca caināṃ bhagavān mārīcaḥ punar eva ha
     dhāryatām apramādena garbho 'yaṃ sumahodayaḥ
 29 ekaḥ sarvapatatrīṇām indratvaṃ kārayiṣyati
     lokasaṃbhāvito vīraḥ kāmavīryo vihaṃgamaḥ
 30 śatakratum athovāca prīyamāṇaḥ prajāpatiḥ
     tvatsahāyau khagāv etau bhrātarau te bhaviṣyataḥ
 31 naitābhyāṃ bhavitā doṣaḥ sakāśāt te puraṃdara
     vyetu te śakra saṃtāpas tvam evendro bhaviṣyasi
 32 na cāpy evaṃ tvayā bhūyaḥ kṣeptayā brahmavādinaḥ
     na cāvamānyā darpāt te vāg viṣā bhṛśakopanāḥ
 33 evam ukto jagāmendro nirviśaṅkas triviṣṭapam
     vinatā cāpi siddhārthā babhūva muditā tadā
 34 janayām āsa putrau dvāv aruṇaṃ garuḍaṃ tathā
     aruṇas tayos tu vikala ādityasya puraḥsaraḥ
 35 patatrīṇāṃ tu garuḍa indratvenābhyaṣicyata
     tasyaitat karma sumahac chrūyatāṃ bhṛgunandana


Next: Chapter 28