|
1
[बराह्मण] गङ्गा थवारं परति महान बभूवर्षिर महातपाः भरथ्वाजॊ महाप्राज्ञः सततं संशितव्रतः 2 सॊ ऽभिषेक्तुं गतॊ गङ्गां पूर्वम एवागतां सतीम थथर्शाप्सरसं तत्र घृताचीम आप्लुताम ऋषिः 3 तस्या वायुर नथीतीरे वसनं वयहरत तथा अपकृष्टाम्बरां थृष्ट्वा ताम ऋषिश चकमे ततः 4 तस्यां संसक्तमनसः कौमार बरह्मचारिणः हृष्टस्य रेतश चस्कन्थ तथ ऋषिर थरॊण आथधे 5 ततः समभवथ थरॊणः कुमारस तस्य धीमतः अध्यगीष्ट स वेथांश च वेथाङ्गानि च सर्वशः 6 भरथ्वाजस्य तु सखा पृषतॊ नाम पार्दिवः तस्यापि थरुपथॊ नाम तथा समभवत सुतः 7 स नित्यम आश्रमं गत्वा थरॊणेन सह पार्षतः चिक्रीडाध्ययनं चैव चकार कषत्रियर्षभः 8 ततस तु पृषते ऽतीते स राजा थरुपथॊ ऽभवत थरॊणॊ ऽपि रामं शुश्राव थित्सन्तं वसु सर्वशः 9 वनं तु परदितं रामं भरथ्वाजसुतॊ ऽबरवीत आगतं वित्तकामं मां विथ्धि थरॊणं थविजर्षभ 10 [राम] शरीरमात्रम एवाथ्य मयेथम अवशेषितम अस्त्राणि वा शरीरं वा बरह्मन्न अन्यतरं वृणु 11 [थरॊण] अस्त्राणि चैव सर्वाणि तेषां संहारम एव च परयॊगं चैव सर्वेषां थातुम अर्हति मे भवान 12 [बराह्मण] तदेत्य उक्त्वा ततस तस्मै परथथौ भृगुनन्थनः परतिगृह्य ततॊ थरॊणः कृतकृत्यॊ ऽभवत तथा 13 संप्रहृष्टमनाश चापि रामात परमसंमतम बरह्मास्त्रं समनुप्राप्य नरेष्व अभ्यधिकॊ ऽभवत 14 ततॊ थरुपथम आसाथ्य भारथ्वाजः परतापवान अब्रवीत पुरुषव्याघ्रः सखायं विथ्धि माम इति 15 [थरुपथ] नाश्रॊत्रियः शरॊत्रियस्य नारदी रदिनः सखा नाराजा पार्दिवस्यापि सखिपूर्वं किम इष्यते 16 [बर] स विनिश्चित्य मनसा पाञ्चाल्यं परति बुथ्धिमान जगाम कुरुमुख्यानां नगरं नागसाह्वयम 17 तस्मै पौत्रान समाथाय वसूनि विविधानि च पराप्ताय परथथौ भीष्मः शिष्यान थरॊणाय धीमते 18 थरॊणः शिष्यांस ततः सर्वान इथं वचनम अब्रवीत समानीय तथा विथ्वान थरुपथस्यासुखाय वै 19 आचार्य वेतनं किं चिथ धृथि संपरिवर्तते कृतास्त्रैस तत परथेयं सयात तथ ऋतं वथतानघाः 20 यथा च पाण्डवाः सर्वे कृतास्त्राः कृतनिश्रमाः ततॊ थरॊणॊ ऽबरवीथ भूयॊ वेतनार्दम इथं वचः 21 पार्षतॊ थरुपथॊ नाम छत्रवत्यां नरेश्वरः तस्यापकृष्य तथ राज्यं मम शीघ्रं परथीयताम 22 ततः पाण्डुसुताः पञ्च निर्जित्य थरुपथं युधि थरॊणाय थर्शयाम आसुर बथ्ध्वा ससचिवं तथा 23 [थरॊ] परार्दयामि तवया सख्यं पुनर एव नराधिप अराजा किल नॊ राज्ञः सखा भवितुम अर्हति 24 अतः परयतितं राज्ये यज्ञसेन मया तव राजासि थक्षिणे कूले भागीरद्याहम उत्तरे 25 [बर] असत्कारः स सुमहान मुहूर्तम अपि तस्य तु न वयेति हृथयाथ राज्ञॊ थुर्मनाः स कृशॊ ऽभवत |
1
[brāhmaṇa] gaṅgā dvāraṃ prati mahān babhūvarṣir mahātapāḥ bharadvājo mahāprājñaḥ satataṃ saṃśitavrataḥ 2 so 'bhiṣektuṃ gato gaṅgāṃ pūrvam evāgatāṃ satīm dadarśāpsarasaṃ tatra ghṛtācīm āplutām ṛṣiḥ 3 tasyā vāyur nadītīre vasanaṃ vyaharat tadā apakṛṣṭāmbarāṃ dṛṣṭvā tām ṛṣiś cakame tataḥ 4 tasyāṃ saṃsaktamanasaḥ kaumāra brahmacāriṇaḥ hṛṣṭasya retaś caskanda tad ṛṣir droṇa ādadhe 5 tataḥ samabhavad droṇaḥ kumāras tasya dhīmataḥ adhyagīṣṭa sa vedāṃś ca vedāṅgāni ca sarvaśaḥ 6 bharadvājasya tu sakhā pṛṣato nāma pārthivaḥ tasyāpi drupado nāma tadā samabhavat sutaḥ 7 sa nityam āśramaṃ gatvā droṇena saha pārṣataḥ cikrīḍādhyayanaṃ caiva cakāra kṣatriyarṣabhaḥ 8 tatas tu pṛṣate 'tīte sa rājā drupado 'bhavat droṇo 'pi rāmaṃ śuśrāva ditsantaṃ vasu sarvaśaḥ 9 vanaṃ tu prathitaṃ rāmaṃ bharadvājasuto 'bravīt āgataṃ vittakāmaṃ māṃ viddhi droṇaṃ dvijarṣabha 10 [rāma] śarīramātram evādya mayedam avaśeṣitam astrāṇi vā śarīraṃ vā brahmann anyataraṃ vṛṇu 11 [droṇa] astrāṇi caiva sarvāṇi teṣāṃ saṃhāram eva ca prayogaṃ caiva sarveṣāṃ dātum arhati me bhavān 12 [brāhmaṇa] tathety uktvā tatas tasmai pradadau bhṛgunandanaḥ pratigṛhya tato droṇaḥ kṛtakṛtyo 'bhavat tadā 13 saṃprahṛṣṭamanāś cāpi rāmāt paramasaṃmatam brahmāstraṃ samanuprāpya nareṣv abhyadhiko 'bhavat 14 tato drupadam āsādya bhāradvājaḥ pratāpavān abravīt puruṣavyāghraḥ sakhāyaṃ viddhi mām iti 15 [drupada] nāśrotriyaḥ śrotriyasya nārathī rathinaḥ sakhā nārājā pārthivasyāpi sakhipūrvaṃ kim iṣyate 16 [br] sa viniścitya manasā pāñcālyaṃ prati buddhimān jagāma kurumukhyānāṃ nagaraṃ nāgasāhvayam 17 tasmai pautrān samādāya vasūni vividhāni ca prāptāya pradadau bhīṣmaḥ śiṣyān droṇāya dhīmate 18 droṇaḥ śiṣyāṃs tataḥ sarvān idaṃ vacanam abravīt samānīya tadā vidvān drupadasyāsukhāya vai 19 ācārya vetanaṃ kiṃ cid dhṛdi saṃparivartate kṛtāstrais tat pradeyaṃ syāt tad ṛtaṃ vadatānaghāḥ 20 yadā ca pāṇḍavāḥ sarve kṛtāstrāḥ kṛtaniśramāḥ tato droṇo 'bravīd bhūyo vetanārtham idaṃ vacaḥ 21 pārṣato drupado nāma chatravatyāṃ nareśvaraḥ tasyāpakṛṣya tad rājyaṃ mama śīghraṃ pradīyatām 22 tataḥ pāṇḍusutāḥ pañca nirjitya drupadaṃ yudhi droṇāya darśayām āsur baddhvā sasacivaṃ tadā 23 [dro] prārthayāmi tvayā sakhyaṃ punar eva narādhipa arājā kila no rājñaḥ sakhā bhavitum arhati 24 ataḥ prayatitaṃ rājye yajñasena mayā tava rājāsi dakṣiṇe kūle bhāgīrathyāham uttare 25 [br] asatkāraḥ sa sumahān muhūrtam api tasya tu na vyeti hṛdayād rājño durmanāḥ sa kṛśo 'bhavat |