Sacred Texts  Hinduism  Mahabharata  Index  Book 4 Index  Previous  Next 

Book 4 in English

The Mahabharata in Sanskrit

Book 4
Chapter 44

  1 [कृप]
      सथैव तव राधेय युथ्धे करूरतरा मतिः
      नार्दानां परकृतिं वेत्द नानुबन्धम अवेक्षसे
  2 नया हि बहवः सन्ति शास्त्राण्य आश्रित्य चिन्तिताः
      तेषां युथ्धं तु पापिष्ठं वेथयन्ति पुरा विथः
  3 थेशकालेन संयुक्तं युथ्धं विजयथं भवेत
      हीनकालं तथ एवेह फलवन न भवत्य उत
      थेशे काले च विक्रान्तं कल्याणाय विधीयते
  4 आनुकूल्येन कार्याणाम अन्तरं संविधीयताम
      भारं हि रदकारस्य न वयवस्यन्ति पण्डिताः
  5 परिचिन्त्य तु पार्देन संनिपातॊ न नः कषमः
      एकः कुरून अभ्यरक्षथ एकश चाग्निम अतर्पयत
  6 एकश च पञ्चवर्षाणि बरह्मचर्यम अधारयत
      एकः सुभथ्राम आरॊप्य थवैरदे कृष्णम आह्वयत
      अस्मिन्न एव वने कृष्णॊ हृतां कृष्णाम अवाजयत
  7 एकश च पञ्चवर्षाणि शक्राथ अस्त्राण्य अशिक्षत
      एकः साम्यमिनीं जित्वा कुरूणाम अकरॊथ यशः
  8 एकॊ गन्धर्वराजानं चित्रसेनम अरिंथमः
      विजिग्ये तरसा संख्ये सेनां चास्य सुथुर्जयाम
  9 तदा निवातकवचाः कालखञ्जाश च थानवाः
      थैवतैर अप्य अवध्यास ते एकेन युधि पातिताः
  10 एकेन हि तवया कर्ण किंनामेह कृतं पुरा
     एकैकेन यदा तेषां भूमिपाला वशीकृताः
 11 इन्थ्रॊ ऽपि हि न पार्देन संयुगे यॊथ्धुम अर्हति
     यस तेनाशंसते यॊथ्धुं कर्तव्यं तस्य भेषजम
 12 आशीविषस्य करुथ्धस्य पाणिम उथ्यम्य थक्षिणम
     अविमृश्य परथेशिण्या थंष्ट्राम आथातुम इच्छसि
 13 अद वा कुञ्जरं मत्तम एक एव चरन वने
     अनङ्कुशं समारुह्य नगरं गन्तुम इच्छसि
 14 समिथ्धं पावकं वापि घृतमेथॊ वसा हुतम
     घृताक्तश चीरवासास तवं मध्येनॊत्तर्तुम इच्छसि
 15 आत्मानं यः समुथ्बध्य कण्ढे बथ्ध्वा महाशिलाम
     समुथ्रं परतरेथ थॊर्भ्यां तत्र किंनाम पौरुषम
 16 अकृतास्त्रः कृतास्त्रं वै बलवन्तं सुथुर्बलः
     ताथृशं कर्ण यः पार्दं यॊथ्धुम इच्छेत स थुर्मतिः
 17 अस्माभिर एष निकृतॊ वर्षाणीह तरयॊथश
     सिंहः पाशविनिर्मुक्तॊ न नः शेषं करिष्यति
 18 एकान्ते पार्दम आसीनं कूपे ऽगनिम इव संवृतम
     अज्ञानाथ अभ्यवस्कन्थ्य पराप्ताः समॊ भयम उत्तमम
 19 सह युध्यामहे पार्दम आगतं युथ्धथुर्मथम
     सैन्यास तिष्ठन्तु संनथ्धा वयूढानीकाः परहारिणः
 20 थरॊणॊ थुर्यॊधनॊ भीष्मॊ भवान थरौणिस तदा वयम
     सर्वे युध्यामहे पार्दं कर्ण मा साहसं कृदाः
 21 वयं वयवसितं पार्दं वज्रपाणिम इवॊथ्यतम
     षड रदाः परतियुध्येम तिष्ठेम यथि संहताः
 22 वयूढानीकानि सैन्यानि यत्ताः परमधन्विनः
     युध्यामहे ऽरजुनं संख्ये थानवा वासवं यदा
  1 [kṛpa]
      sadaiva tava rādheya yuddhe krūratarā matiḥ
      nārthānāṃ prakṛtiṃ vettha nānubandham avekṣase
  2 nayā hi bahavaḥ santi śāstrāṇy āśritya cintitāḥ
      teṣāṃ yuddhaṃ tu pāpiṣṭhaṃ vedayanti purā vidaḥ
  3 deśakālena saṃyuktaṃ yuddhaṃ vijayadaṃ bhavet
      hīnakālaṃ tad eveha phalavan na bhavaty uta
      deśe kāle ca vikrāntaṃ kalyāṇāya vidhīyate
  4 ānukūlyena kāryāṇām antaraṃ saṃvidhīyatām
      bhāraṃ hi rathakārasya na vyavasyanti paṇḍitāḥ
  5 paricintya tu pārthena saṃnipāto na naḥ kṣamaḥ
      ekaḥ kurūn abhyarakṣad ekaś cāgnim atarpayat
  6 ekaś ca pañcavarṣāṇi brahmacaryam adhārayat
      ekaḥ subhadrām āropya dvairathe kṛṣṇam āhvayat
      asminn eva vane kṛṣṇo hṛtāṃ kṛṣṇām avājayat
  7 ekaś ca pañcavarṣāṇi śakrād astrāṇy aśikṣata
      ekaḥ sāmyaminīṃ jitvā kurūṇām akarod yaśaḥ
  8 eko gandharvarājānaṃ citrasenam ariṃdamaḥ
      vijigye tarasā saṃkhye senāṃ cāsya sudurjayām
  9 tathā nivātakavacāḥ kālakhañjāś ca dānavāḥ
      daivatair apy avadhyās te ekena yudhi pātitāḥ
  10 ekena hi tvayā karṇa kiṃnāmeha kṛtaṃ purā
     ekaikena yathā teṣāṃ bhūmipālā vaśīkṛtāḥ
 11 indro 'pi hi na pārthena saṃyuge yoddhum arhati
     yas tenāśaṃsate yoddhuṃ kartavyaṃ tasya bheṣajam
 12 āśīviṣasya kruddhasya pāṇim udyamya dakṣiṇam
     avimṛśya pradeśiṇyā daṃṣṭrām ādātum icchasi
 13 atha vā kuñjaraṃ mattam eka eva caran vane
     anaṅkuśaṃ samāruhya nagaraṃ gantum icchasi
 14 samiddhaṃ pāvakaṃ vāpi ghṛtamedo vasā hutam
     ghṛtāktaś cīravāsās tvaṃ madhyenottartum icchasi
 15 ātmānaṃ yaḥ samudbadhya kaṇḍhe baddhvā mahāśilām
     samudraṃ pratared dorbhyāṃ tatra kiṃnāma pauruṣam
 16 akṛtāstraḥ kṛtāstraṃ vai balavantaṃ sudurbalaḥ
     tādṛśaṃ karṇa yaḥ pārthaṃ yoddhum icchet sa durmatiḥ
 17 asmābhir eṣa nikṛto varṣāṇīha trayodaśa
     siṃhaḥ pāśavinirmukto na naḥ śeṣaṃ kariṣyati
 18 ekānte pārtham āsīnaṃ kūpe 'gnim iva saṃvṛtam
     ajñānād abhyavaskandya prāptāḥ smo bhayam uttamam
 19 saha yudhyāmahe pārtham āgataṃ yuddhadurmadam
     sainyās tiṣṭhantu saṃnaddhā vyūḍhānīkāḥ prahāriṇaḥ
 20 droṇo duryodhano bhīṣmo bhavān drauṇis tathā vayam
     sarve yudhyāmahe pārthaṃ karṇa mā sāhasaṃ kṛthāḥ
 21 vayaṃ vyavasitaṃ pārthaṃ vajrapāṇim ivodyatam
     ṣaḍ rathāḥ pratiyudhyema tiṣṭhema yadi saṃhatāḥ
 22 vyūḍhānīkāni sainyāni yattāḥ paramadhanvinaḥ
     yudhyāmahe 'rjunaṃ saṃkhye dānavā vāsavaṃ yathā


Next: Chapter 45