Sacred Texts  Hinduism  Mahabharata  Index  Book 5 Index  Previous  Next 

Book 5 in English

The Mahabharata in Sanskrit

Book 5
Chapter 11

  1 [ष]
      ऋषयॊ ऽदाब्रुवन सर्वे थेवाश च तरिथशेश्वराः
      अयं वै नहुषः शरीमान थेवराज्ये ऽभिषिच्यताम
      ते गत्वादाब्रुवन सर्वे राजा नॊ भव पार्दिव
  2 स तान उवाच नहुषॊ थेवान ऋषिगणांस तदा
      पितृभिः सहितान राजन परीप्सन हितम आत्मनः
  3 थुर्बलॊ ऽहं न मे शक्तिर भवतां परिपालने
      बलवाञ जायते राजा बलं शक्रे हि नित्यथा
  4 तम अब्रुवन पुनः सर्वे थेवाः सर्षिपुरॊगमाः
      अस्माकं तपसा युक्तः पाहि राज्यं तरिविष्टपे
  5 परस्परभयं घॊरम अस्माकं हि न संशयः
      अभिषिच्यस्व राजेन्थ्र भव राजा तरिविष्टपे
  6 थेवथानव यक्षाणाम ऋषीणां रक्षसां तदा
      पितृगन्धर्वभूतानां चक्षुर्विषयवर्तिनाम
      तेज आथास्यसे पश्यन बलवांश च भविष्यसि
  7 धर्मं पुरस्कृत्य सथा सर्वलॊकाधिपॊ भव
      बरह्मर्षींश चापि थेवांश च गॊपायस्व तरिविष्टपे
  8 सुथुर्लभं वरं लब्ध्वा पराप्य राज्यं तरिविष्टपे
      धर्मात्मा सततं भूत्वा कामात्मा समपथ्यत
  9 थेवॊथ्यानेषु सर्वेषु नन्थनॊपवनेषु च
      कैलासे हिमवत्पृष्ठे मन्थरे शवेतपर्वते
      सह्ये महेन्थ्रे मलये समुथ्रेषु सरित्सु च
  10 अप्सरॊभिः परिवृतॊ थेवकन्या समावृतः
     नहुषॊ थेवराजः सन करीडन बहुविधं तथा
 11 शृण्वन थिव्या बहुविधाः कदाः शरुतिमनॊहराः
     वाथित्राणि च सर्वाणि गीतं च मधुरस्वरम
 12 विश्वावसुर नारथश च गन्धर्वाप्सरसां गणाः
     ऋतवः षट च थेवेन्थ्रं मूर्तिमन्त उपस्दिताः
     मारुतः सुरभिर वाति मनॊज्ञः सुखशीतलः
 13 एवं हि करीडतस तस्य नहुषस्य महात्मनः
     संप्राप्ता थर्शनं थेवी शक्रस्य महिषी परिया
 14 स तां संथृश्य थुष्टात्मा पराह सर्वान सभासथः
     इन्थ्रस्य महिषी थेवी कस्मान मां नॊपतिष्ठति
 15 अहम इन्थ्रॊ ऽसमि थेवानां लॊकानां च तदेश्वरः
     आगच्छतु शची मह्यं कषिप्रम अथ्य निवेशनम
 16 तच छरुत्वा थुर्मना थेवी बृहस्पतिम उवाच ह
     रक्ष मां नहुषाथ बरह्मंस तवास्मि शरणं गता
 17 सर्वलक्षणसंपन्नां बरह्मस तवं मां परभाषसे
     थेवराजस्य थयिताम अत्यन्तसुखभागिनीम
 18 अवैधव्येन संयुक्ताम एकपत्नीं पतिव्रताम
     उक्तवान असि मां पूर्वम ऋतां तां कुरु वै गिरम
 19 नॊक्तपूर्वं च भगवन मृषा ते किं चिथ ईश्वर
     तस्माथ एतथ भवेत सत्यं तवयॊक्तं थविजसत्तम
 20 बृहस्पतिर अदॊवाच इन्थ्राणीं भयमॊहिताम
     यथ उक्तासि मया थेवि सत्यं तथ भविता धरुवम
 21 थरक्ष्यसे थेवराजानम इन्थ्रं शीघ्रम इहागतम
     न भेतव्यं च नहुषात सत्यम एतथ बरवीमि ते
     समानयिष्ये शक्रेण नचिराथ भवतीम अहम
 22 अद शुश्राव नहुष इन्थ्राणीं शरणं गताम
     बृहस्पतेर अङ्गिरसश चुक्रॊध स नृपस तथा
  1 [ṣ]
      ṛṣayo 'thābruvan sarve devāś ca tridaśeśvarāḥ
      ayaṃ vai nahuṣaḥ śrīmān devarājye 'bhiṣicyatām
      te gatvāthābruvan sarve rājā no bhava pārthiva
  2 sa tān uvāca nahuṣo devān ṛṣigaṇāṃs tathā
      pitṛbhiḥ sahitān rājan parīpsan hitam ātmanaḥ
  3 durbalo 'haṃ na me śaktir bhavatāṃ paripālane
      balavāñ jāyate rājā balaṃ śakre hi nityadā
  4 tam abruvan punaḥ sarve devāḥ sarṣipurogamāḥ
      asmākaṃ tapasā yuktaḥ pāhi rājyaṃ triviṣṭape
  5 parasparabhayaṃ ghoram asmākaṃ hi na saṃśayaḥ
      abhiṣicyasva rājendra bhava rājā triviṣṭape
  6 devadānava yakṣāṇām ṛṣīṇāṃ rakṣasāṃ tathā
      pitṛgandharvabhūtānāṃ cakṣurviṣayavartinām
      teja ādāsyase paśyan balavāṃś ca bhaviṣyasi
  7 dharmaṃ puraskṛtya sadā sarvalokādhipo bhava
      brahmarṣīṃś cāpi devāṃś ca gopāyasva triviṣṭape
  8 sudurlabhaṃ varaṃ labdhvā prāpya rājyaṃ triviṣṭape
      dharmātmā satataṃ bhūtvā kāmātmā samapadyata
  9 devodyāneṣu sarveṣu nandanopavaneṣu ca
      kailāse himavatpṛṣṭhe mandare śvetaparvate
      sahye mahendre malaye samudreṣu saritsu ca
  10 apsarobhiḥ parivṛto devakanyā samāvṛtaḥ
     nahuṣo devarājaḥ san krīḍan bahuvidhaṃ tadā
 11 śṛṇvan divyā bahuvidhāḥ kathāḥ śrutimanoharāḥ
     vāditrāṇi ca sarvāṇi gītaṃ ca madhurasvaram
 12 viśvāvasur nāradaś ca gandharvāpsarasāṃ gaṇāḥ
     ṛtavaḥ ṣaṭ ca devendraṃ mūrtimanta upasthitāḥ
     mārutaḥ surabhir vāti manojñaḥ sukhaśītalaḥ
 13 evaṃ hi krīḍatas tasya nahuṣasya mahātmanaḥ
     saṃprāptā darśanaṃ devī śakrasya mahiṣī priyā
 14 sa tāṃ saṃdṛśya duṣṭātmā prāha sarvān sabhāsadaḥ
     indrasya mahiṣī devī kasmān māṃ nopatiṣṭhati
 15 aham indro 'smi devānāṃ lokānāṃ ca tatheśvaraḥ
     āgacchatu śacī mahyaṃ kṣipram adya niveśanam
 16 tac chrutvā durmanā devī bṛhaspatim uvāca ha
     rakṣa māṃ nahuṣād brahmaṃs tavāsmi śaraṇaṃ gatā
 17 sarvalakṣaṇasaṃpannāṃ brahmas tvaṃ māṃ prabhāṣase
     devarājasya dayitām atyantasukhabhāginīm
 18 avaidhavyena saṃyuktām ekapatnīṃ pativratām
     uktavān asi māṃ pūrvam ṛtāṃ tāṃ kuru vai giram
 19 noktapūrvaṃ ca bhagavan mṛṣā te kiṃ cid īśvara
     tasmād etad bhavet satyaṃ tvayoktaṃ dvijasattama
 20 bṛhaspatir athovāca indrāṇīṃ bhayamohitām
     yad uktāsi mayā devi satyaṃ tad bhavitā dhruvam
 21 drakṣyase devarājānam indraṃ śīghram ihāgatam
     na bhetavyaṃ ca nahuṣāt satyam etad bravīmi te
     samānayiṣye śakreṇa nacirād bhavatīm aham
 22 atha śuśrāva nahuṣa indrāṇīṃ śaraṇaṃ gatām
     bṛhaspater aṅgirasaś cukrodha sa nṛpas tadā


Next: Chapter 12