|
1
हॊत्रवाहन उवाच रामं थरक्ष्यसि वत्से तवं जामथग्न्यं महावने उग्रे तपसि वर्तन्तं सत्यसंधं महाबलम 2 महेन्थ्रे वै गिरिश्रेष्ठे रामं नित्यम उपासते ऋषयॊ वेथविथुषॊ गन्धर्वाप्सरसस तदा 3 तत्र गच्छस्व भथ्रं ते बरूयाश चैनं वचॊ मम अभिवाथ्य पूर्वं शिरसा तपॊवृथ्धं थृढव्रतम 4 बरूयाश चैनं पुनर भथ्रे यत ते कार्यं मनीषितम मयि संकीर्तिते रामः सर्वं तत ते करिष्यति 5 मम रामः सखा वत्से परीतियुक्तः सुहृच च मे जमथग्निसुतॊ वीरः सर्वशस्त्रभृतां वरः 6 एवं बरुवति कन्यां तु पार्दिवे हॊत्रवाहने अकृतव्रणः पराथुरासीथ रामस्यानुचरः परियः 7 ततस ते मुनयः सर्वे समुत्तस्दुः सहस्रशः स च राजा वयॊवृथ्धः सृञ्जयॊ हॊत्रवाहनः 8 ततः पृष्ट्वा यदान्यायम अन्यॊन्यं ते वनौकसः सहिता भरतश्रेष्ठ निषेथुः परिवार्य तम 9 ततस ते कदयाम आसुः कदास तास ता मनॊरमाः कान्ता थिव्याश च राजेन्थ्र परीतिहर्षमुथा युताः 10 ततः कदान्ते राजर्षिर महात्मा हॊत्रवाहनः रामं शरेष्ठं महर्षीणाम अपृच्छथ अकृतव्रणम 11 कव संप्रति महाबाहॊ जामथग्न्यः परतापवान अकृतव्रण शक्यॊ वै थरष्टुं वेथविथां वरः 12 अकृतव्रण उवाच भवन्तम एव सततं रामः कीर्तयति परभॊ सृञ्जयॊ मे परियसखॊ राजर्षिर इति पार्दिव 13 इह रामः परभाते शवॊ भवितेति मतिर मम थरष्टास्य एनम इहायान्तं तव थर्शनकाङ्क्षया 14 इयं च कन्या राजर्षे किमर्दं वनम आगता कस्य चेयं तव च का भवतीच्छामि वेथितुम 15 हॊत्रवाहन उवाच थौहित्रीयं मम विभॊ काशिराजसुता शुभा जयेष्ठा सवयंवरे तस्दौ भगिनीभ्यां सहानघ 16 इयम अम्बेति विख्याता जयेष्ठा काशिपतेः सुता अम्बिकाम्बालिके तव अन्ये यवीयस्यौ तपॊधन 17 समेतं पार्दिवं कषत्रं काशिपुर्यां ततॊ ऽभवत कन्यानिमित्तं बरह्मर्षे तत्रासीथ उत्सवॊ महान 18 ततः किल महावीर्यॊ भीष्मः शांतनवॊ नृपान अवाक्षिप्य महातेजास तिस्रः कन्या जहार ताः 19 निर्जित्य पृदिवीपालान अद भीष्मॊ गजाह्वयम आजगाम विशुथ्धात्मा कन्याभिः सह भारत 20 सत्यवत्यै निवेथ्याद विवाहार्दम अनन्तरम भरातुर विचित्रवीर्यस्य समाज्ञापयत परभुः 21 ततॊ वैवाहिकं थृष्ट्वा कन्येयं समुपार्जितम अब्रवीत तत्र गाङ्गेयं मन्त्रिमध्ये थविजर्षभ 22 मया शाल्वपतिर वीर मनसाभिवृतः पतिः न माम अर्हसि धर्मज्ञ परचित्तां परथापितुम 23 तच छरुत्वा वचनं भीष्मः संमन्त्र्य सह मन्त्रिभिः निश्चित्य विससर्जेमां सत्यवत्या मते सदितः 24 अनुज्ञाता तु भीष्मेण शाल्वं सौभपतिं ततः कन्येयं मुथिता विप्र काले वचनम अब्रवीत 25 विसर्जितास्मि भीष्मेण धर्मं मां परतिपाथय मनसाभिवृतः पूर्वं मया तवं पार्दिवर्षभ 26 परत्याचख्यौ च शाल्वॊ ऽपि चारित्रस्याभिशङ्कितः सेयं तपॊवनं पराप्ता तापस्ये ऽभिरता भृशम 27 मया च परत्यभिज्ञाता वंशस्य परिकीर्तनात अस्य थुःखस्य चॊत्पत्तिं भीष्मम एवेह मन्यते 28 अम्बॊवाच भगवन्न एवम एवैतथ यदाह पृदिवीपतिः शरीरकर्ता मातुर मे सृञ्जयॊ हॊत्रवाहनः 29 न हय उत्सहे सवनगरं परतियातुं तपॊधन अवमानभयाच चैव वरीडया च महामुने 30 यत तु मां भगवान रामॊ वक्ष्यति थविजसत्तम तन मे कार्यतमं कार्यम इति मे भगवन मतिः |
1
hotravāhana uvāca rāmaṃ drakṣyasi vatse tvaṃ jāmadagnyaṃ mahāvane ugre tapasi vartantaṃ satyasaṃdhaṃ mahābalam 2 mahendre vai giriśreṣṭhe rāmaṃ nityam upāsate ṛṣayo vedaviduṣo gandharvāpsarasas tathā 3 tatra gacchasva bhadraṃ te brūyāś cainaṃ vaco mama abhivādya pūrvaṃ śirasā tapovṛddhaṃ dṛḍhavratam 4 brūyāś cainaṃ punar bhadre yat te kāryaṃ manīṣitam mayi saṃkīrtite rāmaḥ sarvaṃ tat te kariṣyati 5 mama rāmaḥ sakhā vatse prītiyuktaḥ suhṛc ca me jamadagnisuto vīraḥ sarvaśastrabhṛtāṃ varaḥ 6 evaṃ bruvati kanyāṃ tu pārthive hotravāhane akṛtavraṇaḥ prādurāsīd rāmasyānucaraḥ priyaḥ 7 tatas te munayaḥ sarve samuttasthuḥ sahasraśaḥ sa ca rājā vayovṛddhaḥ sṛñjayo hotravāhanaḥ 8 tataḥ pṛṣṭvā yathānyāyam anyonyaṃ te vanaukasaḥ sahitā bharataśreṣṭha niṣeduḥ parivārya tam 9 tatas te kathayām āsuḥ kathās tās tā manoramāḥ kāntā divyāś ca rājendra prītiharṣamudā yutāḥ 10 tataḥ kathānte rājarṣir mahātmā hotravāhanaḥ rāmaṃ śreṣṭhaṃ maharṣīṇām apṛcchad akṛtavraṇam 11 kva saṃprati mahābāho jāmadagnyaḥ pratāpavān akṛtavraṇa śakyo vai draṣṭuṃ vedavidāṃ varaḥ 12 akṛtavraṇa uvāca bhavantam eva satataṃ rāmaḥ kīrtayati prabho sṛñjayo me priyasakho rājarṣir iti pārthiva 13 iha rāmaḥ prabhāte śvo bhaviteti matir mama draṣṭāsy enam ihāyāntaṃ tava darśanakāṅkṣayā 14 iyaṃ ca kanyā rājarṣe kimarthaṃ vanam āgatā kasya ceyaṃ tava ca kā bhavatīcchāmi veditum 15 hotravāhana uvāca dauhitrīyaṃ mama vibho kāśirājasutā śubhā jyeṣṭhā svayaṃvare tasthau bhaginībhyāṃ sahānagha 16 iyam ambeti vikhyātā jyeṣṭhā kāśipateḥ sutā ambikāmbālike tv anye yavīyasyau tapodhana 17 sametaṃ pārthivaṃ kṣatraṃ kāśipuryāṃ tato 'bhavat kanyānimittaṃ brahmarṣe tatrāsīd utsavo mahān 18 tataḥ kila mahāvīryo bhīṣmaḥ śāṃtanavo nṛpān avākṣipya mahātejās tisraḥ kanyā jahāra tāḥ 19 nirjitya pṛthivīpālān atha bhīṣmo gajāhvayam ājagāma viśuddhātmā kanyābhiḥ saha bhārata 20 satyavatyai nivedyātha vivāhārtham anantaram bhrātur vicitravīryasya samājñāpayata prabhuḥ 21 tato vaivāhikaṃ dṛṣṭvā kanyeyaṃ samupārjitam abravīt tatra gāṅgeyaṃ mantrimadhye dvijarṣabha 22 mayā śālvapatir vīra manasābhivṛtaḥ patiḥ na mām arhasi dharmajña paracittāṃ pradāpitum 23 tac chrutvā vacanaṃ bhīṣmaḥ saṃmantrya saha mantribhiḥ niścitya visasarjemāṃ satyavatyā mate sthitaḥ 24 anujñātā tu bhīṣmeṇa śālvaṃ saubhapatiṃ tataḥ kanyeyaṃ muditā vipra kāle vacanam abravīt 25 visarjitāsmi bhīṣmeṇa dharmaṃ māṃ pratipādaya manasābhivṛtaḥ pūrvaṃ mayā tvaṃ pārthivarṣabha 26 pratyācakhyau ca śālvo 'pi cāritrasyābhiśaṅkitaḥ seyaṃ tapovanaṃ prāptā tāpasye 'bhiratā bhṛśam 27 mayā ca pratyabhijñātā vaṃśasya parikīrtanāt asya duḥkhasya cotpattiṃ bhīṣmam eveha manyate 28 ambovāca bhagavann evam evaitad yathāha pṛthivīpatiḥ śarīrakartā mātur me sṛñjayo hotravāhanaḥ 29 na hy utsahe svanagaraṃ pratiyātuṃ tapodhana avamānabhayāc caiva vrīḍayā ca mahāmune 30 yat tu māṃ bhagavān rāmo vakṣyati dvijasattama tan me kāryatamaṃ kāryam iti me bhagavan matiḥ |