|
1
भीष्म उवाच ततस ते तापसाः सर्वे तपसे धृतनिश्चयाम थृष्ट्वा नयवर्तयंस तात किं कार्यम इति चाब्रुवन 2 तान उवाच ततः कन्या तपॊवृथ्धान ऋषींस तथा निराकृतास्मि भीष्मेण भरंशिता पतिधर्मतः 3 वधार्दं तस्य थीक्षा मे न लॊकार्दं तपॊधनाः निहत्य भीष्मं गच्छेयं शान्तिम इत्य एव निश्चयः 4 यत्कृते थुःखवसतिम इमां पराप्तास्मि शाश्वतीम पतिलॊकाथ विहीना च नैव सत्री न पुमान इह 5 नाहत्वा युधि गाङ्गेयं निवर्तेयं तपॊधनाः एष मे हृथि संकल्पॊ यथर्दम इथम उथ्यतम 6 सत्रीभावे परिनिर्विण्णा पुंस्त्वार्दे कृतनिश्चया भीष्मे परतिचिकीर्षामि नास्मि वार्येति वै पुनः 7 तां थेवॊ थर्शयाम आस शूलपाणिर उमापतिः मध्ये तेषां महर्षीणां सवेन रूपेण भामिनीम 8 छन्थ्यमाना वरेणाद सा वव्रे मत्पराजयम वधिष्यसीति तां थेवः परत्युवाच मनस्विनीम 9 ततः सा पुनर एवाद कन्या रुथ्रम उवाच ह उपपथ्येत कदं थेव सत्रियॊ मम जयॊ युधि सत्रीभावेन च मे गाढं मनः शान्तम उमापते 10 परतिश्रुतश च भूतेश तवया भीष्मपराजयः यदा स सत्यॊ भवति तदा कुरु वृषध्वज यदा हन्यां समागम्य भीष्मं शांतनवं युधि 11 ताम उवाच महाथेवः कन्यां किल वृषध्वजः न मे वाग अनृतं भथ्रे पराह सत्यं भविष्यति 12 वधिष्यसि रणे भीष्मं पुरुषत्वं च लप्स्यसे समरिष्यसि च तत सर्वं थेहम अन्यं गता सती 13 थरुपथस्य कुले जाता भविष्यसि महारदः शीघ्रास्त्रश चित्रयॊधी च भविष्यसि सुसंमतः 14 यदॊक्तम एव कल्याणि सर्वम एतथ भविष्यति भविष्यसि पुमान पश्चात कस्माच चित कालपर्ययात 15 एवम उक्त्वा महातेजाः कपर्थी वृषभध्वजः पश्यताम एव विप्राणां तत्रैवान्तरधीयत 16 ततः सा पश्यतां तेषां महर्षीणाम अनिन्थिता समाहृत्य वनात तस्मात काष्ठानि वरवर्णिनी 17 चितां कृत्वा सुमहतीं परथाय च हुताशनम परथीप्ते ऽगनौ महाराज रॊषथीप्तेन चेतसा 18 उक्त्वा भीष्मवधायेति परविवेश हुताशनम जयेष्ठा काशिसुता राजन यमुनाम अभितॊ नथीम |
1
bhīṣma uvāca tatas te tāpasāḥ sarve tapase dhṛtaniścayām dṛṣṭvā nyavartayaṃs tāta kiṃ kāryam iti cābruvan 2 tān uvāca tataḥ kanyā tapovṛddhān ṛṣīṃs tadā nirākṛtāsmi bhīṣmeṇa bhraṃśitā patidharmataḥ 3 vadhārthaṃ tasya dīkṣā me na lokārthaṃ tapodhanāḥ nihatya bhīṣmaṃ gaccheyaṃ śāntim ity eva niścayaḥ 4 yatkṛte duḥkhavasatim imāṃ prāptāsmi śāśvatīm patilokād vihīnā ca naiva strī na pumān iha 5 nāhatvā yudhi gāṅgeyaṃ nivarteyaṃ tapodhanāḥ eṣa me hṛdi saṃkalpo yadartham idam udyatam 6 strībhāve parinirviṇṇā puṃstvārthe kṛtaniścayā bhīṣme praticikīrṣāmi nāsmi vāryeti vai punaḥ 7 tāṃ devo darśayām āsa śūlapāṇir umāpatiḥ madhye teṣāṃ maharṣīṇāṃ svena rūpeṇa bhāminīm 8 chandyamānā vareṇātha sā vavre matparājayam vadhiṣyasīti tāṃ devaḥ pratyuvāca manasvinīm 9 tataḥ sā punar evātha kanyā rudram uvāca ha upapadyet kathaṃ deva striyo mama jayo yudhi strībhāvena ca me gāḍhaṃ manaḥ śāntam umāpate 10 pratiśrutaś ca bhūteśa tvayā bhīṣmaparājayaḥ yathā sa satyo bhavati tathā kuru vṛṣadhvaja yathā hanyāṃ samāgamya bhīṣmaṃ śāṃtanavaṃ yudhi 11 tām uvāca mahādevaḥ kanyāṃ kila vṛṣadhvajaḥ na me vāg anṛtaṃ bhadre prāha satyaṃ bhaviṣyati 12 vadhiṣyasi raṇe bhīṣmaṃ puruṣatvaṃ ca lapsyase smariṣyasi ca tat sarvaṃ deham anyaṃ gatā satī 13 drupadasya kule jātā bhaviṣyasi mahārathaḥ śīghrāstraś citrayodhī ca bhaviṣyasi susaṃmataḥ 14 yathoktam eva kalyāṇi sarvam etad bhaviṣyati bhaviṣyasi pumān paścāt kasmāc cit kālaparyayāt 15 evam uktvā mahātejāḥ kapardī vṛṣabhadhvajaḥ paśyatām eva viprāṇāṃ tatraivāntaradhīyata 16 tataḥ sā paśyatāṃ teṣāṃ maharṣīṇām aninditā samāhṛtya vanāt tasmāt kāṣṭhāni varavarṇinī 17 citāṃ kṛtvā sumahatīṃ pradāya ca hutāśanam pradīpte 'gnau mahārāja roṣadīptena cetasā 18 uktvā bhīṣmavadhāyeti praviveśa hutāśanam jyeṣṭhā kāśisutā rājan yamunām abhito nadīm |