|
1
थुर्यॊधन उवाच कदं शिखण्डी गाङ्गेय कन्या भूत्वा सती तथा पुरुषॊ ऽभवथ युधि शरेष्ठ तन मे बरूहि पितामह 2 भीष्म उवाच भार्या तु तस्य राजेन्थ्र थरुपथस्य महीपतेः महिषी थयिता हय आसीथ अपुत्रा च विशां पते 3 एतस्मिन्न एव काले तु थरुपथॊ वै महीपतिः अपत्यार्दं महाराज तॊषयाम आस शंकरम 4 अस्मथ्वधार्दं निश्चित्य तपॊ घॊरं समास्दितः लेभे कन्यां महाथेवात पुत्रॊ मे सयाथ इति बरुवन 5 भगवन पुत्रम इच्छामि भीष्मं परतिचिकीर्षया इत्य उक्तॊ थेवथेवेन सत्रीपुमांस ते भविष्यति 6 निवर्तस्व महीपाल नैतज जात्व अन्यदा भवेत स तु गत्वा च नगरं भार्याम इथम उवाच ह 7 कृतॊ यत्नॊ मया थेवि पुत्रार्दे तपसा महान कन्या भूत्वा पुमान भावी इति चॊक्तॊ ऽसमि शम्भुना 8 पुनः पुनर याच्यमानॊ थिष्टम इत्य अब्रवीच छिवः न तथ अन्यथ धि भविता भवितव्यं हि तत तदा 9 ततः सा नियता भूत्वा ऋतुकाले मनस्विनी पत्नी थरुपथराजस्य थरुपथं संविवेश ह 10 लेभे गर्भं यदाकालं विधिथृष्टेन हेतुना पार्षतात सा महीपाल यदा मां नारथॊ ऽबरवीत 11 ततॊ थधार तं गर्भं थेवी राजीवलॊचना तां स राजा परियां भार्यां थरुपथः कुरुनन्थन पुत्रस्नेहान महाबाहुः सुखं पर्यचरत तथा 12 अपुत्रस्य ततॊ राज्ञॊ थरुपथस्य महीपतेः कन्यां परवररूपां तां पराजायत नराधिप 13 अपुत्रस्य तु राज्ञः सा थरुपथस्य यशस्विनी खयापयाम आस राजेन्थ्र पुत्रॊ जातॊ ममेति वै 14 ततः स राजा थरुपथः परच्छन्नाया नराधिप पुत्रवत पुत्रकार्याणि सर्वाणि समकारयत 15 रक्षणं चैव मन्त्रस्य महिषी थरुपथस्य सा चकार सर्वयत्नेन बरुवाणा पुत्र इत्य उत न हि तां वेथ नगरे कश चिथ अन्यत्र पार्षतात 16 शरथ्थधानॊ हि तथ वाक्यं थेवस्याथ्भुततेजसः छाथयाम आस तां कन्यां पुमान इति च सॊ ऽबरवीत 17 जातकर्माणि सर्वाणि कारयाम आस पार्दिवः पुंवथ विधानयुक्तानि शिखण्डीति च तां विथुः 18 अहम एकस तु चारेण वचनान नारथस्य च जञातवान थेववाक्येन अम्बायास तपसा तदा |
1
duryodhana uvāca kathaṃ śikhaṇḍī gāṅgeya kanyā bhūtvā satī tadā puruṣo 'bhavad yudhi śreṣṭha tan me brūhi pitāmaha 2 bhīṣma uvāca bhāryā tu tasya rājendra drupadasya mahīpateḥ mahiṣī dayitā hy āsīd aputrā ca viśāṃ pate 3 etasminn eva kāle tu drupado vai mahīpatiḥ apatyārthaṃ mahārāja toṣayām āsa śaṃkaram 4 asmadvadhārthaṃ niścitya tapo ghoraṃ samāsthitaḥ lebhe kanyāṃ mahādevāt putro me syād iti bruvan 5 bhagavan putram icchāmi bhīṣmaṃ praticikīrṣayā ity ukto devadevena strīpumāṃs te bhaviṣyati 6 nivartasva mahīpāla naitaj jātv anyathā bhavet sa tu gatvā ca nagaraṃ bhāryām idam uvāca ha 7 kṛto yatno mayā devi putrārthe tapasā mahān kanyā bhūtvā pumān bhāvī iti cokto 'smi śambhunā 8 punaḥ punar yācyamāno diṣṭam ity abravīc chivaḥ na tad anyad dhi bhavitā bhavitavyaṃ hi tat tathā 9 tataḥ sā niyatā bhūtvā ṛtukāle manasvinī patnī drupadarājasya drupadaṃ saṃviveśa ha 10 lebhe garbhaṃ yathākālaṃ vidhidṛṣṭena hetunā pārṣatāt sā mahīpāla yathā māṃ nārado 'bravīt 11 tato dadhāra taṃ garbhaṃ devī rājīvalocanā tāṃ sa rājā priyāṃ bhāryāṃ drupadaḥ kurunandana putrasnehān mahābāhuḥ sukhaṃ paryacarat tadā 12 aputrasya tato rājño drupadasya mahīpateḥ kanyāṃ pravararūpāṃ tāṃ prājāyata narādhipa 13 aputrasya tu rājñaḥ sā drupadasya yaśasvinī khyāpayām āsa rājendra putro jāto mameti vai 14 tataḥ sa rājā drupadaḥ pracchannāyā narādhipa putravat putrakāryāṇi sarvāṇi samakārayat 15 rakṣaṇaṃ caiva mantrasya mahiṣī drupadasya sā cakāra sarvayatnena bruvāṇā putra ity uta na hi tāṃ veda nagare kaś cid anyatra pārṣatāt 16 śraddadhāno hi tad vākyaṃ devasyādbhutatejasaḥ chādayām āsa tāṃ kanyāṃ pumān iti ca so 'bravīt 17 jātakarmāṇi sarvāṇi kārayām āsa pārthivaḥ puṃvad vidhānayuktāni śikhaṇḍīti ca tāṃ viduḥ 18 aham ekas tu cāreṇa vacanān nāradasya ca jñātavān devavākyena ambāyās tapasā tathā |