|
1
वैशंपायन उवाच ततः परभाते विमले धार्तराष्ट्रेण चॊथिताः थुर्यॊधनेन राजानः परययुः पाण्डवान परति 2 आप्लाव्य शुचयः सर्वे सरग्विणः शुक्लवाससः गृहीतशस्त्रा धवजिनः सवस्ति वाच्य हुताग्नयः 3 सर्वे वेथविथः शूराः सर्वे सुचरितव्रताः सर्वे कर्मकृतश चैव सर्वे चाहवलक्षणाः 4 आहवेषु पराँल लॊकाञ जिगीषन्तॊ महाबलाः एकाग्रमनसः सर्वे शरथ्थधानाः परस्य च 5 विन्थानुविन्थाव आवन्त्यौ केकया बाह्लिकैः सह परययुः सर्व एवैते भारथ्वाजपुरॊगमाः 6 अश्वत्दामा शांतनवः सैन्धवॊ ऽद जयथ्रदः थाक्षिणात्याः परतीच्याश च पार्वतीयाश च ये रदाः 7 गान्धारराजः शकुनिः पराच्यॊथीच्याश च सर्वशः शकाः किराता यवनाः शिबयॊ ऽद वसातयः 8 सवैः सवैर अनीकैः सहिताः परिवार्य महारदम एते महारदाः सर्वे थवितीये निर्ययुर बले 9 कृतवर्मा सहानीकस तरिगर्ताश च महाबलाः थुर्यॊधनश च नृपतिर भरातृभिः परिवारितः 10 शलॊ भूरिश्रवाः शल्यः कौसल्यॊ ऽद बृहथ्बलः एते पश्चाथ अवर्तन्त धार्तराष्ट्रपुरॊगमाः 11 ते समेन पदा यात्वा यॊत्स्यमाना महारदाः कुरुक्षेत्रस्य पश्चार्धे वयवतिष्ठन्त थंशिताः 12 थुर्यॊधनस तु शिबिरं कारयाम आस भारत यदैव हास्तिनपुरं थवितीयं समलंकृतम 13 न विशेषं विजानन्ति पुरस्य शिबिरस्य वा कुशला अपि राजेन्थ्र नरा नगरवासिनः 14 ताथृशन्य एव थुर्गाणि राज्ञाम अपि महीपतिः कारयाम आस कौरव्यः शतशॊ ऽद सहस्रशः 15 पञ्चयॊजनम उत्सृज्य मण्डलं तथ रणाजिरम सेनानिवेशास ते राजन्न आविशञ शतसंघशः 16 तत्र ते पृदिवीपाला यदॊत्साहं यदाबलम विविशुः शिबिराण्य आशु थरव्यवन्ति सहस्रशः 17 तेषां थुर्यॊधनॊ राजा ससैन्यानां महात्मनाम वयाथिथेश सबाह्यानां भक्ष्यभॊज्यम अनुत्तमम 18 सगजाश्वमनुष्याणां ये च शिल्पॊपजीविनः ये चान्ये ऽनुगतास तत्र सूतमागधबन्थिनः 19 वणिजॊ गणिका वारा ये चैव परेक्षका जनाः सर्वांस तान कौरवॊ राजा विधिवत परत्यवैक्षत |
1
vaiśaṃpāyana uvāca tataḥ prabhāte vimale dhārtarāṣṭreṇa coditāḥ duryodhanena rājānaḥ prayayuḥ pāṇḍavān prati 2 āplāvya śucayaḥ sarve sragviṇaḥ śuklavāsasaḥ gṛhītaśastrā dhvajinaḥ svasti vācya hutāgnayaḥ 3 sarve vedavidaḥ śūrāḥ sarve sucaritavratāḥ sarve karmakṛtaś caiva sarve cāhavalakṣaṇāḥ 4 āhaveṣu parāṁl lokāñ jigīṣanto mahābalāḥ ekāgramanasaḥ sarve śraddadhānāḥ parasya ca 5 vindānuvindāv āvantyau kekayā bāhlikaiḥ saha prayayuḥ sarva evaite bhāradvājapurogamāḥ 6 aśvatthāmā śāṃtanavaḥ saindhavo 'tha jayadrathaḥ dākṣiṇātyāḥ pratīcyāś ca pārvatīyāś ca ye rathāḥ 7 gāndhārarājaḥ śakuniḥ prācyodīcyāś ca sarvaśaḥ śakāḥ kirātā yavanāḥ śibayo 'tha vasātayaḥ 8 svaiḥ svair anīkaiḥ sahitāḥ parivārya mahāratham ete mahārathāḥ sarve dvitīye niryayur bale 9 kṛtavarmā sahānīkas trigartāś ca mahābalāḥ duryodhanaś ca nṛpatir bhrātṛbhiḥ parivāritaḥ 10 śalo bhūriśravāḥ śalyaḥ kausalyo 'tha bṛhadbalaḥ ete paścād avartanta dhārtarāṣṭrapurogamāḥ 11 te samena pathā yātvā yotsyamānā mahārathāḥ kurukṣetrasya paścārdhe vyavatiṣṭhanta daṃśitāḥ 12 duryodhanas tu śibiraṃ kārayām āsa bhārata yathaiva hāstinapuraṃ dvitīyaṃ samalaṃkṛtam 13 na viśeṣaṃ vijānanti purasya śibirasya vā kuśalā api rājendra narā nagaravāsinaḥ 14 tādṛśany eva durgāṇi rājñām api mahīpatiḥ kārayām āsa kauravyaḥ śataśo 'tha sahasraśaḥ 15 pañcayojanam utsṛjya maṇḍalaṃ tad raṇājiram senāniveśās te rājann āviśañ śatasaṃghaśaḥ 16 tatra te pṛthivīpālā yathotsāhaṃ yathābalam viviśuḥ śibirāṇy āśu dravyavanti sahasraśaḥ 17 teṣāṃ duryodhano rājā sasainyānāṃ mahātmanām vyādideśa sabāhyānāṃ bhakṣyabhojyam anuttamam 18 sagajāśvamanuṣyāṇāṃ ye ca śilpopajīvinaḥ ye cānye 'nugatās tatra sūtamāgadhabandinaḥ 19 vaṇijo gaṇikā vārā ye caiva prekṣakā janāḥ sarvāṃs tān kauravo rājā vidhivat pratyavaikṣata |