Sacred Texts  Hinduism  Mahabharata  Index  Book 5 Index  Previous  Next 

Book 5 in English

The Mahabharata in Sanskrit

Book 5
Chapter 197

  1 वैशंपायन उवाच
      तदैव राजा कौन्तेयॊ धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः
      धृष्टथ्युम्नमुखान वीरांश चॊथयाम आस भारत
  2 चेथिकाशिकरूषाणां नेतारं थृढविक्रमम
      सेनापतिम अमित्रघ्नं धृष्टकेतुम अदाथिशत
  3 विराटं थरुपथं चैव युयुधानं शिखण्डिनम
      पाञ्चाल्यौ च महेष्वासौ युधामन्यूत्तमौजसौ
  4 ते शूराश चित्रवर्माणस तप्तकुण्डलधारिणः
      आज्यावसिक्ता जवलिता धिष्ण्येष्व इव हुताशनाः
      अशॊभन्त महेष्वासा गरहाः परज्वलिता इव
  5 सॊ ऽद सैन्यं यदायॊगं पूजयित्वा नरर्षभः
      थिथेश तान्य अनीकानि परयाणाय महीपतिः
  6 अभिमन्युं बृहन्तं च थरौपथेयांश च सर्वशः
      धृष्टथ्युम्नमुखान एतान पराहिणॊत पाण्डुनन्थनः
  7 भीमं च युयुधानं च पाण्डवं च धनंजयम
      थवितीयं परेषयाम आस बलस्कन्धं युधिष्ठिरः
  8 भाण्डं समारॊपयतां चरतां संप्रधावताम
      हृष्टानां तत्र यॊधानां शब्थॊ थिवम इवास्पृशत
  9 सवयम एव ततः पश्चाथ विराटथ्रुपथान्वितः
      तदान्यैः पृदिवीपालैः सह परायान महीपतिः
  10 भीमधन्वायनी सेना धृष्टथ्युम्नपुरस्कृता
     गङ्गेव पूर्णा सतिमिता सयन्थमाना वयथृश्यत
 11 ततः पुनर अनीकानि वययॊजयत बुथ्धिमान
     मॊहयन धृतराष्ट्रस्य पुत्राणां बुथ्धिनिस्रवम
 12 थरौपथेयान महेष्वासान अभिमन्युं च पाण्डवः
     नकुलं सहथेवं च सर्वांश चैव परभथ्रकान
 13 थश चाश्वसहस्राणि थविसाहस्रं च थन्तिनः
     अयुतं च पथातीनां रदाः पञ्चशतास तदा
 14 भीमसेनं च थुर्धर्षं परदमं पराथिशथ बलम
     मध्यमे तु विराटं च जयत्सेनं च मागधम
 15 महारदौ च पाञ्चाल्यौ युधामन्यूत्तमौजसौ
     वीर्यवन्तौ महात्मानौ गथाकार्मुकधारिणौ
     अन्वयातां ततॊ मध्ये वासुथेवधनंजयौ
 16 बभूवुर अतिसंरब्धाः कृतप्रहरणा नराः
     तेषां विंशतिसाहस्रा धवजाः शूरैर अधिष्ठिताः
 17 पञ्च नागसहस्राणि रदवंशाश च सर्वशः
     पथातयश च ये शूराः कार्मुकासिगथाधराः
     सहस्रशॊ ऽनय्वयुः पश्चाथ अग्रतश च सहस्रशः
 18 युधिष्ठिरॊ यत्र सैन्ये सवयम एव बलार्णवे
     तत्र ते पृदिवीपाला भूयिष्ठं पर्यवस्दिताः
 19 तत्र नागसहस्राणि हयानाम अयुतानि च
     तदा रदसहस्राणि पथातीनां च भारत
     यथ आश्रित्याभियुयुधे धार्तराष्ट्रं सुयॊधनम
 20 ततॊ ऽनये शतशः पश्चात सहस्रायुतशॊ नराः
     नथन्तः परययुस तेषाम अनीकानि सहस्रशः
 21 तत्र भेरीसहस्राणि शङ्खानाम अयुतानि च
     वाथयन्ति सम संहृष्टाः सहस्रायुतशॊ नराः
  1 vaiśaṃpāyana uvāca
      tathaiva rājā kaunteyo dharmaputro yudhiṣṭhiraḥ
      dhṛṣṭadyumnamukhān vīrāṃś codayām āsa bhārata
  2 cedikāśikarūṣāṇāṃ netāraṃ dṛḍhavikramam
      senāpatim amitraghnaṃ dhṛṣṭaketum athādiśat
  3 virāṭaṃ drupadaṃ caiva yuyudhānaṃ śikhaṇḍinam
      pāñcālyau ca maheṣvāsau yudhāmanyūttamaujasau
  4 te śūrāś citravarmāṇas taptakuṇḍaladhāriṇaḥ
      ājyāvasiktā jvalitā dhiṣṇyeṣv iva hutāśanāḥ
      aśobhanta maheṣvāsā grahāḥ prajvalitā iva
  5 so 'tha sainyaṃ yathāyogaṃ pūjayitvā nararṣabhaḥ
      dideśa tāny anīkāni prayāṇāya mahīpatiḥ
  6 abhimanyuṃ bṛhantaṃ ca draupadeyāṃś ca sarvaśaḥ
      dhṛṣṭadyumnamukhān etān prāhiṇot pāṇḍunandanaḥ
  7 bhīmaṃ ca yuyudhānaṃ ca pāṇḍavaṃ ca dhanaṃjayam
      dvitīyaṃ preṣayām āsa balaskandhaṃ yudhiṣṭhiraḥ
  8 bhāṇḍaṃ samāropayatāṃ caratāṃ saṃpradhāvatām
      hṛṣṭānāṃ tatra yodhānāṃ śabdo divam ivāspṛśat
  9 svayam eva tataḥ paścād virāṭadrupadānvitaḥ
      tathānyaiḥ pṛthivīpālaiḥ saha prāyān mahīpatiḥ
  10 bhīmadhanvāyanī senā dhṛṣṭadyumnapuraskṛtā
     gaṅgeva pūrṇā stimitā syandamānā vyadṛśyata
 11 tataḥ punar anīkāni vyayojayata buddhimān
     mohayan dhṛtarāṣṭrasya putrāṇāṃ buddhinisravam
 12 draupadeyān maheṣvāsān abhimanyuṃ ca pāṇḍavaḥ
     nakulaṃ sahadevaṃ ca sarvāṃś caiva prabhadrakān
 13 daśa cāśvasahasrāṇi dvisāhasraṃ ca dantinaḥ
     ayutaṃ ca padātīnāṃ rathāḥ pañcaśatās tathā
 14 bhīmasenaṃ ca durdharṣaṃ prathamaṃ prādiśad balam
     madhyame tu virāṭaṃ ca jayatsenaṃ ca māgadham
 15 mahārathau ca pāñcālyau yudhāmanyūttamaujasau
     vīryavantau mahātmānau gadākārmukadhāriṇau
     anvayātāṃ tato madhye vāsudevadhanaṃjayau
 16 babhūvur atisaṃrabdhāḥ kṛtapraharaṇā narāḥ
     teṣāṃ viṃśatisāhasrā dhvajāḥ śūrair adhiṣṭhitāḥ
 17 pañca nāgasahasrāṇi rathavaṃśāś ca sarvaśaḥ
     padātayaś ca ye śūrāḥ kārmukāsigadādharāḥ
     sahasraśo 'nyvayuḥ paścād agrataś ca sahasraśaḥ
 18 yudhiṣṭhiro yatra sainye svayam eva balārṇave
     tatra te pṛthivīpālā bhūyiṣṭhaṃ paryavasthitāḥ
 19 tatra nāgasahasrāṇi hayānām ayutāni ca
     tathā rathasahasrāṇi padātīnāṃ ca bhārata
     yad āśrityābhiyuyudhe dhārtarāṣṭraṃ suyodhanam
 20 tato 'nye śataśaḥ paścāt sahasrāyutaśo narāḥ
     nadantaḥ prayayus teṣām anīkāni sahasraśaḥ
 21 tatra bherīsahasrāṇi śaṅkhānām ayutāni ca
     vādayanti sma saṃhṛṣṭāḥ sahasrāyutaśo narāḥ


Next: Chapter 1