Sacred Texts  Hinduism  Mahabharata  Index  Book 6 Index  Previous  Next 

Book 6 in English

The Mahabharata in Sanskrit

Book 6
Chapter 18

  1 [स]
      ततॊ मुहूर्तात तुमुलः शब्थॊ हृथयकम्पनः
      अश्रूयत महाराज यॊधानां परयुयुत्सताम
  2 शङ्खथुन्थुभिनिर्घॊषैर वारणानां च बृंहितैः
      रदानां नेमिघॊषैश च थीर्यतीव वसुंधरा
  3 हयानां हेषमाणानां यॊधानां तत्र गर्जताम
      कषणेन खं थिशश चैव शब्थेनापूरितं तथा
  4 पुत्राणां तव थुर्धर्षे पाण्डवानां तदैव च
      समकम्पन्त सैन्यानि परस्परसमागमे
  5 तत्र नागा रदाश चैव जाम्बूनथविभूषिताः
      भराजमाना वयथृश्यन्त मेघा इव स विथ्युतः
  6 धवजा बहुविधाकारास तावकानां नराधिप
      काञ्चनाङ्गथिनॊ रेजुर जवलिता इव पावकाः
  7 सवेषां चैव परेषां च समथृश्यन्त भारत
      महेन्थ्र केतवः शुभ्रा महेन्थ्र सथनेष्व इव
  8 काञ्चनैः कवचैर वीरा जवलनार्कसमप्रभैः
      संनथ्धाः परत्यथृश्यन्त गरहाः परज्वलिता इव
  9 उथ्यतैर आयुधैश चित्रैस तलबथ्धाः पताकिनः
      ऋषभाक्षा महेष्वासाश चमूमुखगता बभुः
  10 पृष्ठगॊपास तु भीष्मस्य पुत्रास तव नराधिप
     थुःशासनॊ थुर्विषहॊ थुर्मुखॊ थुःसहस तदा
 11 विविंशतिश चित्रसेनॊ विकर्णश च महारदः
     सत्यव्रतः पुरुमित्रॊ जयॊ भूरिश्रवाः शलः
 12 रदा विंशतिसाहस्रास तदैषाम अनुयायिनः
     अभीषाहाः शूरसेनाः शिबयॊ ऽद वसातयः
 13 शाल्वा मत्स्यास तदाम्बष्ठास तरिगर्ताः केकयास तदा
     सौवीराः कितवाः पराच्याः परतीच्यॊथीच्यमालवाः
 14 थवाथशैते जनपथाः सर्वे शूरास तनुत्यजः
     महता रदवंशेन ते ऽभयरक्षन पितामहम
 15 अनीकं थशसाहस्रं कुञ्जराणां तरस्विनाम
     माघथॊ येन नृपतिस तथ्रदानीकम अन्वयात
 16 रदानां चक्ररक्षाश च पाथप्रक्षाश च थन्तिनाम
     अभूवन वाहिनीमध्ये शतानाम अयुतानि षट
 17 पाथाताश चाग्रतॊ ऽगच्छन धनुश चर्मासि पाणयः
     अनेकशतसाहस्रा नखरप्रासयॊधिनः
 18 अक्षौहिण्यॊ थशैका च तव पुत्रस्य भारत
     अथृश्यन्त महाराज गङ्गेव यमुनान्तरे
  1 [s]
      tato muhūrtāt tumulaḥ śabdo hṛdayakampanaḥ
      aśrūyata mahārāja yodhānāṃ prayuyutsatām
  2 śaṅkhadundubhinirghoṣair vāraṇānāṃ ca bṛṃhitaiḥ
      rathānāṃ nemighoṣaiś ca dīryatīva vasuṃdharā
  3 hayānāṃ heṣamāṇānāṃ yodhānāṃ tatra garjatām
      kṣaṇena khaṃ diśaś caiva śabdenāpūritaṃ tadā
  4 putrāṇāṃ tava durdharṣe pāṇḍavānāṃ tathaiva ca
      samakampanta sainyāni parasparasamāgame
  5 tatra nāgā rathāś caiva jāmbūnadavibhūṣitāḥ
      bhrājamānā vyadṛśyanta meghā iva sa vidyutaḥ
  6 dhvajā bahuvidhākārās tāvakānāṃ narādhipa
      kāñcanāṅgadino rejur jvalitā iva pāvakāḥ
  7 sveṣāṃ caiva pareṣāṃ ca samadṛśyanta bhārata
      mahendra ketavaḥ śubhrā mahendra sadaneṣv iva
  8 kāñcanaiḥ kavacair vīrā jvalanārkasamaprabhaiḥ
      saṃnaddhāḥ pratyadṛśyanta grahāḥ prajvalitā iva
  9 udyatair āyudhaiś citrais talabaddhāḥ patākinaḥ
      ṛṣabhākṣā maheṣvāsāś camūmukhagatā babhuḥ
  10 pṛṣṭhagopās tu bhīṣmasya putrās tava narādhipa
     duḥśāsano durviṣaho durmukho duḥsahas tathā
 11 viviṃśatiś citraseno vikarṇaś ca mahārathaḥ
     satyavrataḥ purumitro jayo bhūriśravāḥ śalaḥ
 12 rathā viṃśatisāhasrās tathaiṣām anuyāyinaḥ
     abhīṣāhāḥ śūrasenāḥ śibayo 'tha vasātayaḥ
 13 śālvā matsyās tathāmbaṣṭhās trigartāḥ kekayās tathā
     sauvīrāḥ kitavāḥ prācyāḥ pratīcyodīcyamālavāḥ
 14 dvādaśaite janapadāḥ sarve śūrās tanutyajaḥ
     mahatā rathavaṃśena te 'bhyarakṣan pitāmaham
 15 anīkaṃ daśasāhasraṃ kuñjarāṇāṃ tarasvinām
     māghado yena nṛpatis tadrathānīkam anvayāt
 16 rathānāṃ cakrarakṣāś ca pādaprakṣāś ca dantinām
     abhūvan vāhinīmadhye śatānām ayutāni ṣaṭ
 17 pādātāś cāgrato 'gacchan dhanuś carmāsi pāṇayaḥ
     anekaśatasāhasrā nakharaprāsayodhinaḥ
 18 akṣauhiṇyo daśaikā ca tava putrasya bhārata
     adṛśyanta mahārāja gaṅgeva yamunāntare


Next: Chapter 19