|
1
[स] यन मां पार्दस्य संग्रामे कर्माणि परिपृच्छसि तच छृणुष्व महाराज पार्दॊ यथ अकरॊन मृधे 2 रजॊ थृष्ट्वा समुथ्भूतं शरुत्वा च गजनिस्वनम भज्यतां भगथत्तेन कौन्तेयः कृष्णम अब्रवीत 3 यदा पराग्ज्यॊतिषॊ राजा गजेन मधुसूथन तवरमाणॊ ऽभयतिक्रान्तॊ धरुवं तस्यैष निस्वनः 4 इन्थ्राथ अनवरः संख्ये गजयानविशारथः परदमॊ वा थवितीयॊ वा पृदिव्याम इति मे मतिः 5 स चापि थविरथश्रेष्ठः सथा परतिगजॊ युधि सर्वशब्थातिगः संख्ये कृतकर्मा जितक्लमः 6 सहः शस्त्रनिपातानाम अग्निस्पर्शस्य चानघ स पाण्डव बलं वयक्तम अथ्यैकॊ नाशयिष्यति 7 न चावाभ्याम ऋते ऽनयॊ ऽसति शक्तस तं परतिबाधितुम तवरमाणस ततॊ याहि यतः पराग्ज्यॊतिषाधिपः 8 शक्र सख्याथ थविपबलैर वयसा चापि विस्मितम अथ्यैनं परेषयिष्यामि बलहन्तुः परियातिदिम 9 वचनाथ अद कृष्णस तु परययौ सव्यसाचिनः थार्यते भगथत्तेन यत्र पाण्डव वाहिनी 10 तं परयान्तं ततः पश्चाथ आह्वयन्तॊ महारदाः संशप्तकाः समारॊहन सहस्राणि चतुर्थश 11 थशैव तु सहस्राणि तरिगर्तानां नराधिप चत्वारि तु सहस्राणि वासुथेवस्य ये ऽनुगाः 12 थार्यमाणां चमूं थृष्ट्वा भगथत्तेन मारिष आहूयमानस्य च तैर अभवथ धृथयं थविधा 13 किं नु शरेयः करं कर्म भवेथ इति विचिन्तयन इतॊ वा विनिवर्तेयं गच्छेयं वा युधिष्ठिरम 14 तस्य बुथ्ध्या विचार्यैतथ अर्जुनस्य कुरूथ्वह अभवथ भूयसी बुथ्धिः संशप्तकवधे सदिरा 15 स संनिवृत्तः सहसा कपिप्रवर केतनः एकॊ रदसहस्राणि निहन्तुं वासवी रणे 16 सा हि थुर्यॊधनस्यासीन मतिः कर्णस्य चॊभयॊः अर्जुनस्य वधॊपाये तेन थवैधम अकल्पयत 17 स तु संवर्तयाम आस थवैधी भावेन पाण्डवः रदेन तु रदाग्र्याणाम अकरॊत तां मृषा तथा 18 ततः शतसहस्राणि शराणां नतपर्वणाम वयसृजन्न अर्जुने राजन संशप्तकमहारदाः 19 नैव कुन्तीसुतः पार्दॊ नैव कृष्णॊ जनार्थनः न हया न रदॊ राजन थृश्यन्ते सम शरैश चिताः 20 यथा मॊहम अनुप्राप्तः स सवेथश च जनार्थनः ततस तान परायशः पार्दॊ वज्रास्त्रेण निजघ्निवान 21 शतशः पाणयश छिन्नाः सेषु जयातलकार्मुकाः केतवॊ वाजिनः सूता रदिनश चापतन कषितौ 22 थरुमाचलाग्राम्बुधरैः समरूपाः सुकल्पिताः हतारॊहाः कषितौ पेतुर थविपाः पार्द शराहताः 23 विप्र विथ्ध कुदा वल्गाश छिन्नभाण्डाः परासवः सारॊहास तुरगाः पेतुर मदिताः पार्द मार्गणैः 24 सर्ष्टि चर्मासि नखराः स मुथ्गरपरश्वधाः संछिन्ना बाहवः पेतुर नृणां भल्लैः किरीटिना 25 बालाथित्याम्बुजेन्थूनां तुल्यरूपाणि मारिष संछिन्नान्य अर्जुन शरैः शिरांस्य उर्वीं परपेथिरे 26 जज्वालालंकृतैः सेनापत्रिभिः पराणभॊजनैः नाना लिङ्गैर अथामित्रान करुथ्धे निघ्नति फल्गुने 27 कषॊभयन्तं तथा सेनां थविरथं नलिनीम इव धनंजयं भूतगणाः साधु साध्व इत्य अपूजयन 28 थृष्ट्वा तत कर्म पार्दस्य वासवस्येव माधवः विस्मयं परमं गत्वा तलम आहत्य पूजयत 29 ततः संशप्तकान हत्वा भूयिष्ठं ये वयवस्दिताः भगथत्ताय याहीति पार्दः कृष्णम अचॊथयत |
1
[s] yan māṃ pārthasya saṃgrāme karmāṇi paripṛcchasi tac chṛṇuṣva mahārāja pārtho yad akaron mṛdhe 2 rajo dṛṣṭvā samudbhūtaṃ śrutvā ca gajanisvanam bhajyatāṃ bhagadattena kaunteyaḥ kṛṣṇam abravīt 3 yathā prāgjyotiṣo rājā gajena madhusūdana tvaramāṇo 'bhyatikrānto dhruvaṃ tasyaiṣa nisvanaḥ 4 indrād anavaraḥ saṃkhye gajayānaviśāradaḥ prathamo vā dvitīyo vā pṛthivyām iti me matiḥ 5 sa cāpi dviradaśreṣṭhaḥ sadā pratigajo yudhi sarvaśabdātigaḥ saṃkhye kṛtakarmā jitaklamaḥ 6 sahaḥ śastranipātānām agnisparśasya cānagha sa pāṇḍava balaṃ vyaktam adyaiko nāśayiṣyati 7 na cāvābhyām ṛte 'nyo 'sti śaktas taṃ pratibādhitum tvaramāṇas tato yāhi yataḥ prāgjyotiṣādhipaḥ 8 śakra sakhyād dvipabalair vayasā cāpi vismitam adyainaṃ preṣayiṣyāmi balahantuḥ priyātithim 9 vacanād atha kṛṣṇas tu prayayau savyasācinaḥ dāryate bhagadattena yatra pāṇḍava vāhinī 10 taṃ prayāntaṃ tataḥ paścād āhvayanto mahārathāḥ saṃśaptakāḥ samārohan sahasrāṇi caturdaśa 11 daśaiva tu sahasrāṇi trigartānāṃ narādhipa catvāri tu sahasrāṇi vāsudevasya ye 'nugāḥ 12 dāryamāṇāṃ camūṃ dṛṣṭvā bhagadattena māriṣa āhūyamānasya ca tair abhavad dhṛdayaṃ dvidhā 13 kiṃ nu śreyaḥ karaṃ karma bhaved iti vicintayan ito vā vinivarteyaṃ gaccheyaṃ vā yudhiṣṭhiram 14 tasya buddhyā vicāryaitad arjunasya kurūdvaha abhavad bhūyasī buddhiḥ saṃśaptakavadhe sthirā 15 sa saṃnivṛttaḥ sahasā kapipravara ketanaḥ eko rathasahasrāṇi nihantuṃ vāsavī raṇe 16 sā hi duryodhanasyāsīn matiḥ karṇasya cobhayoḥ arjunasya vadhopāye tena dvaidham akalpayat 17 sa tu saṃvartayām āsa dvaidhī bhāvena pāṇḍavaḥ rathena tu rathāgryāṇām akarot tāṃ mṛṣā tadā 18 tataḥ śatasahasrāṇi śarāṇāṃ nataparvaṇām vyasṛjann arjune rājan saṃśaptakamahārathāḥ 19 naiva kuntīsutaḥ pārtho naiva kṛṣṇo janārdanaḥ na hayā na ratho rājan dṛśyante sma śaraiś citāḥ 20 yadā moham anuprāptaḥ sa svedaś ca janārdanaḥ tatas tān prāyaśaḥ pārtho vajrāstreṇa nijaghnivān 21 śataśaḥ pāṇayaś chinnāḥ seṣu jyātalakārmukāḥ ketavo vājinaḥ sūtā rathinaś cāpatan kṣitau 22 drumācalāgrāmbudharaiḥ samarūpāḥ sukalpitāḥ hatārohāḥ kṣitau petur dvipāḥ pārtha śarāhatāḥ 23 vipra viddha kuthā valgāś chinnabhāṇḍāḥ parāsavaḥ sārohās turagāḥ petur mathitāḥ pārtha mārgaṇaiḥ 24 sarṣṭi carmāsi nakharāḥ sa mudgaraparaśvadhāḥ saṃchinnā bāhavaḥ petur nṛṇāṃ bhallaiḥ kirīṭinā 25 bālādityāmbujendūnāṃ tulyarūpāṇi māriṣa saṃchinnāny arjuna śaraiḥ śirāṃsy urvīṃ prapedire 26 jajvālālaṃkṛtaiḥ senāpatribhiḥ prāṇabhojanaiḥ nānā liṅgair adāmitrān kruddhe nighnati phalgune 27 kṣobhayantaṃ tadā senāṃ dviradaṃ nalinīm iva dhanaṃjayaṃ bhūtagaṇāḥ sādhu sādhv ity apūjayan 28 dṛṣṭvā tat karma pārthasya vāsavasyeva mādhavaḥ vismayaṃ paramaṃ gatvā talam āhatya pūjayat 29 tataḥ saṃśaptakān hatvā bhūyiṣṭhaṃ ye vyavasthitāḥ bhagadattāya yāhīti pārthaḥ kṛṣṇam acodayat |