|
1
[स] शरविक्षतगात्रस तु परत्यमित्रम अवस्दितम अभिमन्युः समयन धीमान थुःशासनम अदाब्रवीत 2 थिष्ट्या पश्यामि संग्रामे मानिनं शत्रुम आगतम निष्ठुरं तयक्तधर्माणम आक्रॊशनपरायणम 3 यत सभायां तवया राज्ञॊ धृतराष्ट्रस्य शृण्वतः कॊपितः परुषैर वाक्यैर धर्मराजॊ युधिष्ठिरः जयॊन्मत्तेन भीमश च बह्वबथ्धं परभाषता 4 परवित्तापहारस्य करॊधस्याप्रशमस्य च लॊभस्य जञाननाशस्य थरॊहस्यात्याहितस्य च 5 पितॄणां मम राज्यस्य हरणस्यॊग्र धन्विनाम तत तवाम इथम अनुप्राप्तं तत कॊपाथ वै महात्मनाम 6 सथ्यश चॊग्रम अधर्मस्य फलं पराफ्नुहि थुर्मते शासितास्म्य अथ्य ते बाणैः सर्वसैन्यस्य पश्यतः 7 अथ्याहम अनृणस तस्य कॊपस्य भविता रणे अमर्षितायाः कृष्णायाः काङ्क्षितस्य च मे पितुः 8 अथ्य कौरव्य भीमस्य भवितास्म्य अनृणॊ युधि न हि मे मॊक्ष्यसे जीवन यथि नॊत्सृजसे रणम 9 एवम उक्त्वा महाबाहुर बाणं थुःशासनान्तकम संथधे परवीरघ्नः कालाग्न्यनिल वर्चसम 10 तस्यॊरस तूर्णम आसाथ्य जत्रु थेशे विभिथ्य तम अदैनं पञ्चविंशत्या पुनश चैव समर्पयत 11 स गाढविथ्धॊ वयदितॊ रदॊपस्द उपाविशत थुःशासनॊ महाराज कश्मलं चाविशन महत 12 सारदिस तवरमाणस तु थुःशासनम अचेतसम रणमध्याथ अपॊवाह सौभथ्रशरपीडितम 13 पाण्डवा थरौपथेयाश च विराटश च समीक्ष्य तम पाञ्चालाः केकयाश चैव सिंहनाथम अदानथन 14 वाथित्राणि च सर्वाणि नाना लिङ्गनि सर्वशः परावाथयन्त संहृष्टाः पाण्डूनां तत्र सैनिकाः 15 पश्यन्तः समयमानाश च सौभथ्रस्य विचेष्टितम अत्यन्तविरिणं थृप्तं थृष्ट्वा शत्रुं पराजितम 16 धर्ममारुत शक्राणाम आश्विनॊः परतिमास तदा धारयन्तॊ धवजाग्रेषु थरौपथेया महारदाः 17 सात्यकिश चेकितानश च धृष्टथ्युम्नशिखण्डिनौ केकया धृष्टकेतुश च मत्स्यपाञ्चाल सृंजयाः 18 पाण्डवाश च मुथा युक्ता युधिष्ठिर पुरॊगमाः अभ्यवर्तन्त सहिता थरॊणानीकं बिभित्सवः 19 ततॊ ऽभवन महथ युथ्धं तवथीयानां परैः सह जयम आकाङ्क्षमाणानां शूराणाम अनिवर्तिनाम 20 थुर्यॊधनॊ महाराज राधेयम इथम अब्रवीत पश्य थुःशासनं वीरम अभिमन्युवशंगतम 21 परतपन्तम इवाथित्यं निघ्नन्तं शात्रवान रणे सौभथ्रम उथ्यतास तरातुम अभिधावन्ति पाण्डवाः 22 ततः कर्णः शरैस तीक्ष्णैर अभिमन्युं थुरासथम अभ्यवर्षत संक्रुथ्धः पुत्रस्य हितकृत तवम 23 तस्य चानुचरांस तीक्ष्णैर विव्याध परमेषुभिः अवज्ञा पूर्वकं वीरः सौभथ्रस्य रणाजिरे 24 अभिमन्युस तु राधेयं तरिसप्तत्या शिलीमुखैः अविध्यत तवरितॊ राजन थरॊणं परेप्सुर महामनाः 25 तं तथा नाशकत कश चिथ थरॊणाथ वारयितुं रणे आरुजन्तं रदश्रेष्ठान वज्रहस्तम इवासुरान 26 ततः कर्णॊ जय परेप्सुर मानी सर्वधनुर्भृताम सौभथ्रं शतशॊ ऽविध्यथ उत्तमास्त्राणि थर्शयन 27 सॊ ऽसत्रैर अस्त्रविथां शरेष्ठॊ राम शिष्यः परतापवान समरे शत्रुथुर्धर्षम अभिमन्युम अपीडयत 28 स तदा पीड्यमानास तु राधेयेनास्त्र वृष्टिभिः समरे ऽमरसंकाशः सौभथ्रॊ न वयषीथत 29 ततः शिलाशितैस तीक्ष्णैर भल्लैः संनतपर्वभिः छित्त्वा धनूंषि शूराणाम आर्जुनिः कर्णम आर्थयत 30 ततः कृच्छ्रगतं कर्णं थृष्ट्वा कर्णाथ अनन्तरः सौभथ्रम अभ्ययात तूर्णं थृढम उथ्यम्य कार्मुकम 31 तत उच्चुक्रुशुः पार्दास तेषां चानुचरा जनाः वाथित्राणि च संजघ्नुः सौभथ्रं चापि तुष्टुवुः |
1
[s] śaravikṣatagātras tu pratyamitram avasthitam abhimanyuḥ smayan dhīmān duḥśāsanam athābravīt 2 diṣṭyā paśyāmi saṃgrāme māninaṃ śatrum āgatam niṣṭhuraṃ tyaktadharmāṇam ākrośanaparāyaṇam 3 yat sabhāyāṃ tvayā rājño dhṛtarāṣṭrasya śṛṇvataḥ kopitaḥ paruṣair vākyair dharmarājo yudhiṣṭhiraḥ jayonmattena bhīmaś ca bahvabaddhaṃ prabhāṣatā 4 paravittāpahārasya krodhasyāpraśamasya ca lobhasya jñānanāśasya drohasyātyāhitasya ca 5 pitṝṇāṃ mama rājyasya haraṇasyogra dhanvinām tat tvām idam anuprāptaṃ tat kopād vai mahātmanām 6 sadyaś cogram adharmasya phalaṃ prāphnuhi durmate śāsitāsmy adya te bāṇaiḥ sarvasainyasya paśyataḥ 7 adyāham anṛṇas tasya kopasya bhavitā raṇe amarṣitāyāḥ kṛṣṇāyāḥ kāṅkṣitasya ca me pituḥ 8 adya kauravya bhīmasya bhavitāsmy anṛṇo yudhi na hi me mokṣyase jīvan yadi notsṛjase raṇam 9 evam uktvā mahābāhur bāṇaṃ duḥśāsanāntakam saṃdadhe paravīraghnaḥ kālāgnyanila varcasam 10 tasyoras tūrṇam āsādya jatru deśe vibhidya tam athainaṃ pañcaviṃśatyā punaś caiva samarpayat 11 sa gāḍhaviddho vyathito rathopastha upāviśat duḥśāsano mahārāja kaśmalaṃ cāviśan mahat 12 sārathis tvaramāṇas tu duḥśāsanam acetasam raṇamadhyād apovāha saubhadraśarapīḍitam 13 pāṇḍavā draupadeyāś ca virāṭaś ca samīkṣya tam pāñcālāḥ kekayāś caiva siṃhanādam athānadan 14 vāditrāṇi ca sarvāṇi nānā liṅgani sarvaśaḥ prāvādayanta saṃhṛṣṭāḥ pāṇḍūnāṃ tatra sainikāḥ 15 paśyantaḥ smayamānāś ca saubhadrasya viceṣṭitam atyantaviriṇaṃ dṛptaṃ dṛṣṭvā śatruṃ parājitam 16 dharmamāruta śakrāṇām āśvinoḥ pratimās tathā dhārayanto dhvajāgreṣu draupadeyā mahārathāḥ 17 sātyakiś cekitānaś ca dhṛṣṭadyumnaśikhaṇḍinau kekayā dhṛṣṭaketuś ca matsyapāñcāla sṛṃjayāḥ 18 pāṇḍavāś ca mudā yuktā yudhiṣṭhira purogamāḥ abhyavartanta sahitā droṇānīkaṃ bibhitsavaḥ 19 tato 'bhavan mahad yuddhaṃ tvadīyānāṃ paraiḥ saha jayam ākāṅkṣamāṇānāṃ śūrāṇām anivartinām 20 duryodhano mahārāja rādheyam idam abravīt paśya duḥśāsanaṃ vīram abhimanyuvaśaṃgatam 21 pratapantam ivādityaṃ nighnantaṃ śātravān raṇe saubhadram udyatās trātum abhidhāvanti pāṇḍavāḥ 22 tataḥ karṇaḥ śarais tīkṣṇair abhimanyuṃ durāsadam abhyavarṣata saṃkruddhaḥ putrasya hitakṛt tavam 23 tasya cānucarāṃs tīkṣṇair vivyādha parameṣubhiḥ avajñā pūrvakaṃ vīraḥ saubhadrasya raṇājire 24 abhimanyus tu rādheyaṃ trisaptatyā śilīmukhaiḥ avidhyat tvarito rājan droṇaṃ prepsur mahāmanāḥ 25 taṃ tadā nāśakat kaś cid droṇād vārayituṃ raṇe ārujantaṃ rathaśreṣṭhān vajrahastam ivāsurān 26 tataḥ karṇo jaya prepsur mānī sarvadhanurbhṛtām saubhadraṃ śataśo 'vidhyad uttamāstrāṇi darśayan 27 so 'strair astravidāṃ śreṣṭho rāma śiṣyaḥ pratāpavān samare śatrudurdharṣam abhimanyum apīḍayat 28 sa tathā pīḍyamānās tu rādheyenāstra vṛṣṭibhiḥ samare 'marasaṃkāśaḥ saubhadro na vyaṣīdata 29 tataḥ śilāśitais tīkṣṇair bhallaiḥ saṃnataparvabhiḥ chittvā dhanūṃṣi śūrāṇām ārjuniḥ karṇam ārdayat 30 tataḥ kṛcchragataṃ karṇaṃ dṛṣṭvā karṇād anantaraḥ saubhadram abhyayāt tūrṇaṃ dṛḍham udyamya kārmukam 31 tata uccukruśuḥ pārthās teṣāṃ cānucarā janāḥ vāditrāṇi ca saṃjaghnuḥ saubhadraṃ cāpi tuṣṭuvuḥ |