|
1
[स] आथथानस तु शूराणाम आयूंष्य अभवथ आर्जुनिः अन्तकः सर्वभूतानां पराणान काल इवागते 2 स शक्र इव विक्रान्तः शक्रसूनॊः सुतॊ बली अभिमन्युस तथानीकं लॊडयन बह्व अशॊभत 3 परविश्यैव तु राजेन्थ्र कषत्रियेन्थ्रान्तकॊपमः सत्यश्रवसम आथत्त वयाघ्रॊ मृगम इवॊल्बणम 4 सत्यश्रवसि चाक्षिप्ते तवरमाणा महारदाः परगृह्य विपुलं शस्त्रम अभिमन्युम उपाथ्रवन 5 अहं पूर्वम अहं पूर्वम इति कषत्रिय पुंगवाः सपर्धमानाः समाजग्मुर जिघांसन्तॊ ऽरजुनात्मजम 6 कषत्रियाणाम अनीकानि परथ्रुतान्य अभिधावताम जग्रास तिमिर आसाथ्य कषुथ्रमत्स्यान इवार्णवे 7 ये के चन गतास तस्य समीपम अपलायिनः न ते परतिन्यवर्तन्त समुथ्राथ इव सन्धवः 8 महाग्राहगृहीतेव वातवेगभयार्थिता समकम्पत सा सेना विभ्रष्टा नौर इवार्णवे 9 अद रुक्मरदॊ नाम मथ्रेश्वर सुतॊ बली तरस्ताम आश्वासयन सेनाम अत्रस्तॊ वाक्यम अब्रवीत 10 अलं तरासेन वः शूरा नैष कश चिन मयि सदिते अहम एनं गरहीष्यामि जीवग्राहं न संशयः 11 एवम उक्त्वा तु सौभथ्रम अभिथुथ्राव वीर्यवान सुकल्पितेनॊह्यमानः सयन्थनेन विराजता 12 सॊ ऽभिमन्युं तरिभिर बाणैर विथ्ध्वा वक्षस्य अदानथत तरिभिश च थक्षिणे बाहौ सव्ये च निशितैस तरिभिः 13 स तस्येष्व असनं छित्त्वा फाल्गुणिः सव्यथक्षिणौ भुजौ शिरश च सवक्षिभ्रुक्षितौ कषिप्रम अपातयत 14 थृष्ट्वा रुक्मरदं रुग्णं पुत्रं शल्यस्य मानिनम जीवग्राहं जिघृक्षन्तं सौभथ्रेण यशस्विना 15 संग्रामथुर्मथा राजन राजपुत्राः परहारिणः वयस्याः शल्य पुत्रस्य सुवर्णविकृतध्वजाः 16 तालमात्राणि चापानि विकर्षन्तॊ महारदाः आर्जुनिं शरवर्षेण समन्तात पर्यवारयन 17 शरैः शिक्षा बलॊपेतैस तरुणैर अत्यमर्षणैः थृष्ट्वैकं समरे शूरं सौभथ्रम अपराजितम 18 छाथ्यमानं शरव्रातैर हृष्टॊ थुर्यॊधनॊ ऽभवत वैवस्वतस्य भवनं गतम एनम अमन्यत 19 सुवर्णपुङ्खैर इषुभिर नाना लिङ्गैस तरिभिस तरिभिः अथृश्यम आर्जुनिं चक्रुर निमेषात ते नृपात्मजाः 20 ससूताश्वध्वजं तस्य सयन्थनं तं च मारिष आचितं समपश्याम शवाविधं शललैर इव 21 स गाढविथ्धः करुथ्धश च तॊत्त्रैर गज इवार्थितः गान्धर्वम अस्त्रम आयच्छथ रदमायां च यॊजयत 22 अर्जुनेन तपस तप्त्वा गन्धर्वेभ्यॊ यथ आहृतम तुम्बुरु परमुखेभ्यॊ वै तेनामॊहयताहितान 23 एकः स शतधा राजन थृश्यते सम सहस्रधा अलातचक्रवत संख्ये कषिप्रम अस्त्राणि थर्शयन 24 रदचर्यास्त्र मायाभिर मॊहयित्वा परंतपः बिभेथ शतधा राजञ शरीराणि महीक्षिताम 25 पराणाः पराणभृतां संख्ये परेषिता निशितैः शरैः राजन परापुर अमुं लॊकं शरीराण्य अवनिं ययुः 26 धनूंष्य अश्वान नियन्तॄंश च धवजान बाहूंश च साङ्गथान शिरांसि च शितैर भल्लैस तेषां चिच्छेथ फाल्गुनिः 27 चूतारामॊ यदा भग्नः पञ्चवर्षफलॊपगः राजपुत्र शतं तथ्वत सौभथ्रेणापतथ धतम 28 करुथ्धाशीविष संकाशान सुकुमारान सुखॊचितान एकेन निहतान थृष्ट्वा भीमॊ थुर्यॊधनॊ ऽभवत 29 रदिनः कुञ्जरान अश्वान पथातींश चावमर्थितान थृष्ट्वा थुर्यॊधनः कषिप्रम उपायात तम अमर्षितः 30 तयॊः कषणम इवापूर्णः संग्रामः समपथ्यत अदाभवत ते विमुखः पुत्रः शरशतार्थितः |
1
[s] ādadānas tu śūrāṇām āyūṃṣy abhavad ārjuniḥ antakaḥ sarvabhūtānāṃ prāṇān kāla ivāgate 2 sa śakra iva vikrāntaḥ śakrasūnoḥ suto balī abhimanyus tadānīkaṃ loḍayan bahv aśobhata 3 praviśyaiva tu rājendra kṣatriyendrāntakopamaḥ satyaśravasam ādatta vyāghro mṛgam ivolbaṇam 4 satyaśravasi cākṣipte tvaramāṇā mahārathāḥ pragṛhya vipulaṃ śastram abhimanyum upādravan 5 ahaṃ pūrvam ahaṃ pūrvam iti kṣatriya puṃgavāḥ spardhamānāḥ samājagmur jighāṃsanto 'rjunātmajam 6 kṣatriyāṇām anīkāni pradrutāny abhidhāvatām jagrāsa timir āsādya kṣudramatsyān ivārṇave 7 ye ke cana gatās tasya samīpam apalāyinaḥ na te pratinyavartanta samudrād iva sandhavaḥ 8 mahāgrāhagṛhīteva vātavegabhayārditā samakampata sā senā vibhraṣṭā naur ivārṇave 9 atha rukmaratho nāma madreśvara suto balī trastām āśvāsayan senām atrasto vākyam abravīt 10 alaṃ trāsena vaḥ śūrā naiṣa kaś cin mayi sthite aham enaṃ grahīṣyāmi jīvagrāhaṃ na saṃśayaḥ 11 evam uktvā tu saubhadram abhidudrāva vīryavān sukalpitenohyamānaḥ syandanena virājatā 12 so 'bhimanyuṃ tribhir bāṇair viddhvā vakṣasy athānadat tribhiś ca dakṣiṇe bāhau savye ca niśitais tribhiḥ 13 sa tasyeṣv asanaṃ chittvā phālguṇiḥ savyadakṣiṇau bhujau śiraś ca svakṣibhrukṣitau kṣipram apātayat 14 dṛṣṭvā rukmarathaṃ rugṇaṃ putraṃ śalyasya māninam jīvagrāhaṃ jighṛkṣantaṃ saubhadreṇa yaśasvinā 15 saṃgrāmadurmadā rājan rājaputrāḥ prahāriṇaḥ vayasyāḥ śalya putrasya suvarṇavikṛtadhvajāḥ 16 tālamātrāṇi cāpāni vikarṣanto mahārathāḥ ārjuniṃ śaravarṣeṇa samantāt paryavārayan 17 śaraiḥ śikṣā balopetais taruṇair atyamarṣaṇaiḥ dṛṣṭvaikaṃ samare śūraṃ saubhadram aparājitam 18 chādyamānaṃ śaravrātair hṛṣṭo duryodhano 'bhavat vaivasvatasya bhavanaṃ gatam enam amanyata 19 suvarṇapuṅkhair iṣubhir nānā liṅgais tribhis tribhiḥ adṛśyam ārjuniṃ cakrur nimeṣāt te nṛpātmajāḥ 20 sasūtāśvadhvajaṃ tasya syandanaṃ taṃ ca māriṣa ācitaṃ samapaśyāma śvāvidhaṃ śalalair iva 21 sa gāḍhaviddhaḥ kruddhaś ca tottrair gaja ivārditaḥ gāndharvam astram āyacchad rathamāyāṃ ca yojayat 22 arjunena tapas taptvā gandharvebhyo yad āhṛtam tumburu pramukhebhyo vai tenāmohayatāhitān 23 ekaḥ sa śatadhā rājan dṛśyate sma sahasradhā alātacakravat saṃkhye kṣipram astrāṇi darśayan 24 rathacaryāstra māyābhir mohayitvā paraṃtapaḥ bibheda śatadhā rājañ śarīrāṇi mahīkṣitām 25 prāṇāḥ prāṇabhṛtāṃ saṃkhye preṣitā niśitaiḥ śaraiḥ rājan prāpur amuṃ lokaṃ śarīrāṇy avaniṃ yayuḥ 26 dhanūṃṣy aśvān niyantṝṃś ca dhvajān bāhūṃś ca sāṅgadān śirāṃsi ca śitair bhallais teṣāṃ ciccheda phālguniḥ 27 cūtārāmo yathā bhagnaḥ pañcavarṣaphalopagaḥ rājaputra śataṃ tadvat saubhadreṇāpatad dhatam 28 kruddhāśīviṣa saṃkāśān sukumārān sukhocitān ekena nihatān dṛṣṭvā bhīmo duryodhano 'bhavat 29 rathinaḥ kuñjarān aśvān padātīṃś cāvamarditān dṛṣṭvā duryodhanaḥ kṣipram upāyāt tam amarṣitaḥ 30 tayoḥ kṣaṇam ivāpūrṇaḥ saṃgrāmaḥ samapadyata athābhavat te vimukhaḥ putraḥ śaraśatārditaḥ |