Sacred Texts  Hinduism  Mahabharata  Index  Book 7 Index  Previous  Next 

Book 7 in English

The Mahabharata in Sanskrit

Book 7
Chapter 45

  1 [धृ]
      यदा वथसि मे सूत एकस्य बहुभिः सह
      संग्रामं तुमुलं घॊरं जयं चैव महात्मनः
  2 अश्रथ्धेयम इवाश्चर्यं सौभथ्रस्याद विक्रमम
      किं तु नात्यथ्भुतं तेषां येषां धर्मॊ वयपाश्रयः
  3 थुर्यॊधने ऽद विमुखे राजपुत्र शते हते
      सौभथ्रे परतिपत्तिं कां परत्यपथ्यन्त मामकाः
  4 [स]
      संशुष्कास्याश चलन नेत्राः परस्विन्ना लॊम हर्षिणः
      पलायनकृतॊत्साहा निरुत्साहा थविषज जये
  5 हतान भरातॄन पितॄन पुत्रान सुहृत संबन्धिबान्धवान
      उत्सृज्यॊत्सृज्य समियुस तवरयन्तॊ हतथ्विपान
  6 तान परभग्नांस तदा थृष्ट्वा थरॊणॊ थरौणिर बृहथ्बलः
      कृपॊ थुर्यॊधनः कर्णः कृतवर्माद सौबलः
  7 अभिथ्रुताः सुसंक्रुथ्धाः सौभथ्रम अपराजितम
      ते ऽपि पौत्रेण ते राजन परायशॊ विमुखीकृताः
  8 एकस तु सुखसंवृथ्धॊ बाल्याथ थर्पाच च निर्भयः
      इष्वस्त्रविन महातेजा लक्ष्मणॊ ऽऽरजुनिम अभ्ययात
  9 तम अन्वग एवास्य पिता पुत्रगृथ्धी नयवर्तत
      अनु थुर्यॊधनं चान्ये नयवर्तन्त महारदाः
  10 तं ते ऽभिषिषिचुर बाणैर मेघा गिरिम इवाम्बुभिः
     स च तान परममादैकॊ विष्वग वातॊ यदाम्बुथान
 11 पौत्रं तु तव थुर्धर्षं लक्ष्मणं परियथर्शनम
     पितुः समीपे तिष्ठन्तं शूरम उथ्यतकार्मुकम
 12 अत्यन्तसुखसंवृथ्धं धनेश्वर सुतॊपमम
     आससाथ रणे कार्ष्णिर मत्तॊ मत्तम इव थविपम
 13 लक्ष्मणेन तु संगम्य सौभथ्रः परवीरहा
     शरैः सुनिशितैस तीक्ष्णैर बाह्वॊर उरसि चार्पितः
 14 संक्रुथ्धॊ वै महाबाहुर थण्डाहत इवॊरगः
     पौत्रस तव महाराज तव पौत्रम अभाषत
 15 सुथृष्टः करियतां लॊकॊ अमुं लॊकं गमिष्यसि
     पश्यतां बान्धवानां तवां नयामि यमसाथनम
 16 एवम उक्त्वा ततॊ भल्लं सौभथ्रः परवीरहा
     उथ्बबर्ह महाबाहुर निर्मुक्तॊरग संनिभम
 17 स तस्य भुजनिर्मुक्तॊ लक्ष्णमस्य सुथर्शनम
     सुनसं सुभ्रु केशान्तं शॊरॊ ऽहार्षीत सकुण्डलम
     लक्ष्मणं निहतं थृष्ट्वा हाहेत्य उच्चुक्रुशुर जनाः
 18 ततॊ थुर्यॊधनः करुथ्धः परिये पुत्रे निपातिते
     हतैनम इति चुक्रॊश कषत्रियान कषत्रियर्षभः
 19 ततॊ थरॊणः कृपः कर्णॊ थरॊणपुत्रॊ बृहथ्बलः
     कृतवर्मा च हार्थिक्यः षड रदाः पर्यवारयन
 20 स तान विथ्ध्वा शितैर बाणैर विमुखीकृत्य चार्जुनिः
     वेगेनाभ्यपतत करुथ्धः सैन्धवस्य महथ बलम
 21 आवव्रुस तस्य पन्दानं गजानीकेन संशिताः
     कलिङ्गाश च निषाथाश च कराद पुत्रश च वीर्यवान
     तत परसक्तम इवात्यर्दं युथ्धम आसीथ विशां पते
 22 ततस तत कुञ्जरानीकं वयधमथ धृष्टम आर्जुनिः
     यदा विवान नित्यगतिर जलथाञ शतशॊ ऽमबरे
 23 ततः करादः शरव्रातैर आर्जुनिं समवाकिरत
     अदेतरे संनिवृत्ताः पुनर थरॊण मुखा रदाः
     परमास्त्राणि धुन्वानाः सौभथ्रम अभिथुथ्रुवुः
 24 तान निवार्यार्जुनिर बाणैः कराद पुत्रम अदार्थयत
     शरौघेणाप्रमेयेण तवरमाणॊ जिघांसया
 25 सधनुर बाणकेयूरौ बाहू समुकुटं शिरः
     छत्रं धवजं नियन्तारम अश्वांश चास्य नयपातयत
 26 कुलशीत शरुतबलैः कीर्त्या चास्त्रबलेन च
     युक्ते तस्मिन हते वीराः परायशॊ विमुखाभवन
  1 [dhṛ]
      yathā vadasi me sūta ekasya bahubhiḥ saha
      saṃgrāmaṃ tumulaṃ ghoraṃ jayaṃ caiva mahātmanaḥ
  2 aśraddheyam ivāścaryaṃ saubhadrasyātha vikramam
      kiṃ tu nātyadbhutaṃ teṣāṃ yeṣāṃ dharmo vyapāśrayaḥ
  3 duryodhane 'tha vimukhe rājaputra śate hate
      saubhadre pratipattiṃ kāṃ pratyapadyanta māmakāḥ
  4 [s]
      saṃśuṣkāsyāś calan netrāḥ prasvinnā loma harṣiṇaḥ
      palāyanakṛtotsāhā nirutsāhā dviṣaj jaye
  5 hatān bhrātṝn pitṝn putrān suhṛt saṃbandhibāndhavān
      utsṛjyotsṛjya samiyus tvarayanto hatadvipān
  6 tān prabhagnāṃs tathā dṛṣṭvā droṇo drauṇir bṛhadbalaḥ
      kṛpo duryodhanaḥ karṇaḥ kṛtavarmātha saubalaḥ
  7 abhidrutāḥ susaṃkruddhāḥ saubhadram aparājitam
      te 'pi pautreṇa te rājan prāyaśo vimukhīkṛtāḥ
  8 ekas tu sukhasaṃvṛddho bālyād darpāc ca nirbhayaḥ
      iṣvastravin mahātejā lakṣmaṇo ''rjunim abhyayāt
  9 tam anvag evāsya pitā putragṛddhī nyavartata
      anu duryodhanaṃ cānye nyavartanta mahārathāḥ
  10 taṃ te 'bhiṣiṣicur bāṇair meghā girim ivāmbubhiḥ
     sa ca tān pramamāthaiko viṣvag vāto yathāmbudān
 11 pautraṃ tu tava durdharṣaṃ lakṣmaṇaṃ priyadarśanam
     pituḥ samīpe tiṣṭhantaṃ śūram udyatakārmukam
 12 atyantasukhasaṃvṛddhaṃ dhaneśvara sutopamam
     āsasāda raṇe kārṣṇir matto mattam iva dvipam
 13 lakṣmaṇena tu saṃgamya saubhadraḥ paravīrahā
     śaraiḥ suniśitais tīkṣṇair bāhvor urasi cārpitaḥ
 14 saṃkruddho vai mahābāhur daṇḍāhata ivoragaḥ
     pautras tava mahārāja tava pautram abhāṣata
 15 sudṛṣṭaḥ kriyatāṃ loko amuṃ lokaṃ gamiṣyasi
     paśyatāṃ bāndhavānāṃ tvāṃ nayāmi yamasādanam
 16 evam uktvā tato bhallaṃ saubhadraḥ paravīrahā
     udbabarha mahābāhur nirmuktoraga saṃnibham
 17 sa tasya bhujanirmukto lakṣṇamasya sudarśanam
     sunasaṃ subhru keśāntaṃ śoro 'hārṣīt sakuṇḍalam
     lakṣmaṇaṃ nihataṃ dṛṣṭvā hāhety uccukruśur janāḥ
 18 tato duryodhanaḥ kruddhaḥ priye putre nipātite
     hatainam iti cukrośa kṣatriyān kṣatriyarṣabhaḥ
 19 tato droṇaḥ kṛpaḥ karṇo droṇaputro bṛhadbalaḥ
     kṛtavarmā ca hārdikyaḥ ṣaḍ rathāḥ paryavārayan
 20 sa tān viddhvā śitair bāṇair vimukhīkṛtya cārjuniḥ
     vegenābhyapatat kruddhaḥ saindhavasya mahad balam
 21 āvavrus tasya panthānaṃ gajānīkena saṃśitāḥ
     kaliṅgāś ca niṣādāś ca krātha putraś ca vīryavān
     tat prasaktam ivātyarthaṃ yuddham āsīd viśāṃ pate
 22 tatas tat kuñjarānīkaṃ vyadhamad dhṛṣṭam ārjuniḥ
     yathā vivān nityagatir jaladāñ śataśo 'mbare
 23 tataḥ krāthaḥ śaravrātair ārjuniṃ samavākirat
     athetare saṃnivṛttāḥ punar droṇa mukhā rathāḥ
     paramāstrāṇi dhunvānāḥ saubhadram abhidudruvuḥ
 24 tān nivāryārjunir bāṇaiḥ krātha putram athārdayat
     śaraugheṇāprameyeṇa tvaramāṇo jighāṃsayā
 25 sadhanur bāṇakeyūrau bāhū samukuṭaṃ śiraḥ
     chatraṃ dhvajaṃ niyantāram aśvāṃś cāsya nyapātayat
 26 kulaśīta śrutabalaiḥ kīrtyā cāstrabalena ca
     yukte tasmin hate vīrāḥ prāyaśo vimukhābhavan


Next: Chapter 46