|
1
[स] स केशवस्या बीभत्सुः शरुत्वा भारत भाषितम विशॊकः संप्रहृष्टश च कषणेन समपथ्यत 2 ततॊ जयाम अनुमृज्याशु वयाक्षिपथ गाण्डिवं धनुः थध्रे कर्ण विनाशाय केशवं चाभ्यभाषत 3 तवया नादेन गॊविन्थ धरुव एष जयॊ मम परसन्नॊ यस्य मे ऽथय तवं भूतभव्य भवत परभुः 4 तवत्सहायॊ हय अहं कृष्ण तरीँल लॊकान वै समागतान परापयेयं परं लॊकं किम उ कर्णं महारणे 5 पश्यामि थरवतीं सेनां पाञ्चालानां जनार्थन पश्यामि कर्णं समरे विचरन्तम अभीतवत 6 भार्गवास्त्रं च पश्यामि विचरन्तं समन्ततः सृष्टं कर्णेन वार्ष्णेय शक्रेणेव महाशनिम 7 अयं खलु स संग्रामॊ यत्र कृष्ण मया कृतम कदयिष्यन्ति भूतानि यावथ भूमिर धरिष्यति 8 अथ्य कृष्ण विकर्णा मे कर्णं नेष्यन्ति मृत्यवे गाण्डीवमुक्ताः कषिण्वन्तॊ मम हस्तप्रचॊथिताः 9 अथ्य राजा धृतराष्ट्रः सवां बुथ्धिम अवमंस्यते थुर्यॊधनम अराज्यार्हं यया राज्ये ऽभिषेचयत 10 अथ्य राज्यात सुखाच चैव शरियॊ राष्ट्रात तदा पुरात पुत्रेभ्यश च महाबाहॊ धृतराष्ट्रॊ वियॊक्ष्यते 11 अथ्य थुर्यॊधनॊ राजा जीविताच च निराशकः भविष्यति हते कर्णे कृष्ण सत्यं बरवीमि ते 12 अथ्य थृष्ट्वा मया कर्णं शरैर विशकलीकृतम समरतां तव वाक्यानि शमं परति जनेश्वरः 13 अथ्यासौ सौबलः कृष्ण गलहं जानातु वै शरान थुरॊथरं च गाण्डीवं मण्डलं च रदं मम 14 यॊ ऽसौ रणे नरं नान्यं पृदिव्याम अभिमन्यते तस्याथ्य सूतपुत्रस्य भूमिः पास्यति शॊणितम गाण्डीवसृष्टा थास्यन्ति कर्णस्य परमां गतिम 15 अथ्य तप्स्यति राधेयः पाञ्चालीं यत तथाब्रवीत सभामध्ये वचः करूरं कुत्सयन पाण्डवान परति 16 ये वै षण्ढतिलास तत्र भवितारॊ ऽथय ते तिलाः हते वैकर्तने कर्णे सूतपुत्रे थुरात्मनि 17 अहं वः पाण्डुपुत्रेभ्यस तरास्यामीति यथ अब्रवीत अनृतं तत करिष्यन्ति मामका निशिताः शराः 18 हन्ताहं पाण्डवान सर्वान सपुत्रान इति यॊ ऽबरवीत तम अथ्य कर्णं हन्तास्मि मिषतां सर्वधन्विनाम 19 यस्य वीर्ये समाश्वस्य धार्तराष्ट्रॊ बृहन मनाः अवामन्यत थुर्बुथ्धिर नित्यम अस्मान थुरात्मवान तम अथ्य कर्णं राधेयं हन्तास्मि मधुसूथन 20 अथ्य कर्णे हते कृष्ण धार्तराष्ट्राः सराजकाः विथ्रवन्तु थिशॊ भीताः सिंहत्रस्ता मृगा इव 21 अथ्य थुर्यॊधनॊ राजा पृदिवीम अन्ववेक्षताम हते कर्णे मया संख्ये सपुत्रे ससुहृज्जने 22 अथ्य कर्णं हतं थृष्ट्वा धार्तराष्ट्रॊ ऽतयमर्षणः जानातु मां रणे कृष्ण परवरं सर्वधन्विनाम 23 अथ्याहम अनृणः कृष्ण भविष्यामिधनुर भृताम करॊधस्य च कुरूणां च शराणां गाण्डिवस्य च 24 अथ्य थुःखम अहं मॊक्ष्ये तरयॊथश समार्जितम हत्वा कर्णं रणे कृष्ण शम्बरं मघवान इव 25 अथ्य कर्णे हते युथ्धे सॊमकानां महारदाः कृतं कार्यं च मन्यन्तां मित्रकार्येप्सवॊ युधि 26 न जाने च कदं परीतिः शैनेयस्याथ्य माधव भविष्यान्ति हते कर्णे मयि चापि जयाधिके 27 अहं हत्वा रणे कर्णं पुत्रं चास्य महारदम परीतिं थास्यामि भीमस्य यमयॊः सात्यकेर अपि 28 धृष्टथ्युम्न शिखण्डिभ्यां पाञ्चालानां च माधव अध्यानृण्यं गमिष्यामि हत्वा कर्णं महारणे 29 अथ्य पश्यन्तु संग्रामे धनंजयम अमर्षणम युध्यन्तं कौरवान संख्ये पातयन्तं च सूतजम भवत सकाशे वक्ष्ये च पुनर एवात्म संस्तवम 30 धनुर्वेथे मत्समॊ नास्ति लॊके; पराक्रमे वा मम कॊ ऽसति तुल्यः कॊ वाप्य अन्यॊ मत्समॊ ऽसति कषमायां; तदा करॊधे सथृशॊ ऽनयॊ न मे ऽसति 31 अहं धनुष्मान असुरान सुरांश च; सर्वाणि भूतानि च संगतानि सवबाहुवीर्याथ गमये पराभवं; मत्पौरुषं विथ्धि परः परेभ्यः 32 शरार्चिषा गाण्डिवेनाहम एकः; सर्वान कुरून बाह्लिकांश चाभिपत्य हिमात्यये कक्षगतॊ यदाग्निस; तहा थहेयं सगणान परसह्य 33 पाणौ पृषत्का लिखिता ममैते; धनुश च सव्ये निहितं सबाणम पाथौ च मे सरदौ सध्वजौ च; न माथृशं युथ्धगतं जयन्ति |
1
[s] sa keśavasyā bībhatsuḥ śrutvā bhārata bhāṣitam viśokaḥ saṃprahṛṣṭaś ca kṣaṇena samapadyata 2 tato jyām anumṛjyāśu vyākṣipad gāṇḍivaṃ dhanuḥ dadhre karṇa vināśāya keśavaṃ cābhyabhāṣata 3 tvayā nāthena govinda dhruva eṣa jayo mama prasanno yasya me 'dya tvaṃ bhūtabhavya bhavat prabhuḥ 4 tvatsahāyo hy ahaṃ kṛṣṇa trīṁl lokān vai samāgatān prāpayeyaṃ paraṃ lokaṃ kim u karṇaṃ mahāraṇe 5 paśyāmi dravatīṃ senāṃ pāñcālānāṃ janārdana paśyāmi karṇaṃ samare vicarantam abhītavat 6 bhārgavāstraṃ ca paśyāmi vicarantaṃ samantataḥ sṛṣṭaṃ karṇena vārṣṇeya śakreṇeva mahāśanim 7 ayaṃ khalu sa saṃgrāmo yatra kṛṣṇa mayā kṛtam kathayiṣyanti bhūtāni yāvad bhūmir dhariṣyati 8 adya kṛṣṇa vikarṇā me karṇaṃ neṣyanti mṛtyave gāṇḍīvamuktāḥ kṣiṇvanto mama hastapracoditāḥ 9 adya rājā dhṛtarāṣṭraḥ svāṃ buddhim avamaṃsyate duryodhanam arājyārhaṃ yayā rājye 'bhiṣecayat 10 adya rājyāt sukhāc caiva śriyo rāṣṭrāt tathā purāt putrebhyaś ca mahābāho dhṛtarāṣṭro viyokṣyate 11 adya duryodhano rājā jīvitāc ca nirāśakaḥ bhaviṣyati hate karṇe kṛṣṇa satyaṃ bravīmi te 12 adya dṛṣṭvā mayā karṇaṃ śarair viśakalīkṛtam smaratāṃ tava vākyāni śamaṃ prati janeśvaraḥ 13 adyāsau saubalaḥ kṛṣṇa glahaṃ jānātu vai śarān durodaraṃ ca gāṇḍīvaṃ maṇḍalaṃ ca rathaṃ mama 14 yo 'sau raṇe naraṃ nānyaṃ pṛthivyām abhimanyate tasyādya sūtaputrasya bhūmiḥ pāsyati śoṇitam gāṇḍīvasṛṣṭā dāsyanti karṇasya paramāṃ gatim 15 adya tapsyati rādheyaḥ pāñcālīṃ yat tadābravīt sabhāmadhye vacaḥ krūraṃ kutsayan pāṇḍavān prati 16 ye vai ṣaṇḍhatilās tatra bhavitāro 'dya te tilāḥ hate vaikartane karṇe sūtaputre durātmani 17 ahaṃ vaḥ pāṇḍuputrebhyas trāsyāmīti yad abravīt anṛtaṃ tat kariṣyanti māmakā niśitāḥ śarāḥ 18 hantāhaṃ pāṇḍavān sarvān saputrān iti yo 'bravīt tam adya karṇaṃ hantāsmi miṣatāṃ sarvadhanvinām 19 yasya vīrye samāśvasya dhārtarāṣṭro bṛhan manāḥ avāmanyata durbuddhir nityam asmān durātmavān tam adya karṇaṃ rādheyaṃ hantāsmi madhusūdana 20 adya karṇe hate kṛṣṇa dhārtarāṣṭrāḥ sarājakāḥ vidravantu diśo bhītāḥ siṃhatrastā mṛgā iva 21 adya duryodhano rājā pṛthivīm anvavekṣatām hate karṇe mayā saṃkhye saputre sasuhṛjjane 22 adya karṇaṃ hataṃ dṛṣṭvā dhārtarāṣṭro 'tyamarṣaṇaḥ jānātu māṃ raṇe kṛṣṇa pravaraṃ sarvadhanvinām 23 adyāham anṛṇaḥ kṛṣṇa bhaviṣyāmidhanur bhṛtām krodhasya ca kurūṇāṃ ca śarāṇāṃ gāṇḍivasya ca 24 adya duḥkham ahaṃ mokṣye trayodaśa samārjitam hatvā karṇaṃ raṇe kṛṣṇa śambaraṃ maghavān iva 25 adya karṇe hate yuddhe somakānāṃ mahārathāḥ kṛtaṃ kāryaṃ ca manyantāṃ mitrakāryepsavo yudhi 26 na jāne ca kathaṃ prītiḥ śaineyasyādya mādhava bhaviṣyānti hate karṇe mayi cāpi jayādhike 27 ahaṃ hatvā raṇe karṇaṃ putraṃ cāsya mahāratham prītiṃ dāsyāmi bhīmasya yamayoḥ sātyaker api 28 dhṛṣṭadyumna śikhaṇḍibhyāṃ pāñcālānāṃ ca mādhava adhyānṛṇyaṃ gamiṣyāmi hatvā karṇaṃ mahāraṇe 29 adya paśyantu saṃgrāme dhanaṃjayam amarṣaṇam yudhyantaṃ kauravān saṃkhye pātayantaṃ ca sūtajam bhavat sakāśe vakṣye ca punar evātma saṃstavam 30 dhanurvede matsamo nāsti loke; parākrame vā mama ko 'sti tulyaḥ ko vāpy anyo matsamo 'sti kṣamāyāṃ; tathā krodhe sadṛśo 'nyo na me 'sti 31 ahaṃ dhanuṣmān asurān surāṃś ca; sarvāṇi bhūtāni ca saṃgatāni svabāhuvīryād gamaye parābhavaṃ; matpauruṣaṃ viddhi paraḥ parebhyaḥ 32 śarārciṣā gāṇḍivenāham ekaḥ; sarvān kurūn bāhlikāṃś cābhipatya himātyaye kakṣagato yathāgnis; tahā daheyaṃ sagaṇān prasahya 33 pāṇau pṛṣatkā likhitā mamaite; dhanuś ca savye nihitaṃ sabāṇam pādau ca me sarathau sadhvajau ca; na mādṛśaṃ yuddhagataṃ jayanti |