|
1
athāṅgadas tadā sarvān vānarān idam abravīt 2 pariśrānto mahāprājñaḥ samāśvāsya śanair vacaḥ vanāni girayo nadyo durgāṇi gahanāni ca 3 daryo giriguhāś caiva vicitā naḥ samantataḥ tatra tatra sahāsmābhir jānakī na ca dṛśyate tad vā rakṣo hṛtā yena sītā surasutopamā 4 kālaś ca no mahān yātaḥ sugrīvaś cograśāsanaḥ tasmād bhavantaḥ sahitā vicinvantu samantataḥ 5 vihāya tandrīṃ śokaṃ ca nidrāṃ caiva samutthitām vicinudhvaṃ yathā sītāṃ paśyāmo janakātmajām 6 anirvedaṃ ca dākṣyaṃ ca manasaś cāparājayam kāryasiddhikarāṇy āhus tasmād etad bravīmy aham 7 adyāpīdaṃ vanaṃ durgaṃ vicinvantu vanaukasaḥ khedaṃ tyaktvā punaḥ sarvaṃ vanam etad vicīyatām 8 avaśyaṃ kriyamāṇasya dṛśyate karmaṇaḥ phalam alaṃ nirvedam āgamya na hi no malinaṃ kṣamam 9 sugrīvaḥ krodhano rājā tīkṣṇadaṇḍaś ca vānarāḥ bhetavyaṃ tasya satataṃ rāmasya ca mahātmanaḥ 10 hitārtham etad uktaṃ vaḥ kriyatāṃ yadi rocate ucyatāṃ vā kṣamaṃ yan naḥ sarveṣām eva vānarāḥ 11 aṅgadasya vacaḥ śrutvā vacanaṃ gandhamādanaḥ uvācāvyaktayā vācā pipāsā śramakhinnayā 12 sadṛśaṃ khalu vo vākyam aṅgado yad uvāca ha hitaṃ caivānukūlaṃ ca kriyatām asya bhāṣitam 13 punar mārgāmahe śailān kandarāṃś ca darīs tathā kānanāni ca śūnyāni giriprasravaṇāni ca 14 yathoddiṣṭhāni sarvāṇi sugrīveṇa mahātmanā vicinvantu vanaṃ sarve giridurgāṇi sarvaśaḥ 15 tataḥ samutthāya punar vānarās te mahābalāḥ vindhyakānanasaṃkīrṇāṃ vicerur dakṣiṇāṃ diśam 16 te śāradābhrapratimaṃ śrīmadrajataparvatam śṛṅgavantaṃ darīvantam adhiruhya ca vānarāḥ 17 tatra lodhravanaṃ ramyaṃ saptaparṇavanāni ca vicinvanto harivarāḥ sītādarśanakāṅkṣiṇaḥ 18 tasyāgram adhirūḍhās te śrāntā vipulavikramāḥ na paśyanti sma vaidehīṃ rāmasya mahiṣīṃ priyām 19 te tu dṛṣṭigataṃ kṛtvā taṃ śailaṃ bahukandaram avārohanta harayo vīkṣamāṇāḥ samantataḥ 20 avaruhya tato bhūmiṃ śrāntā vigatacetasaḥ sthitvā muhūrtaṃ tatrātha vṛkṣamūlam upāśritāḥ 21 te muhūrtaṃ samāśvastāḥ kiṃ cid bhagnapariśramāḥ punar evodyatāḥ kṛtsnāṃ mārgituṃ dakṣiṇāṃ diśam 22 hanumatpramukhās te tu prasthitāḥ plavagarṣabhāḥ vindhyam evāditas tāvad vicerus te samantataḥ |
1
अदाङ्गथस तथा सर्वान वानरान इथम अब्रवीत 2 परिश्रान्तॊ महाप्राज्ञः समाश्वास्य शनैर वचः वनानि गिरयॊ नथ्यॊ थुर्गाणि गहनानि च 3 थर्यॊ गिरिगुहाश चैव विचिता नः समन्ततः तत्र तत्र सहास्माभिर जानकी न च थृश्यते तथ वा रक्षॊ हृता येन सीता सुरसुतॊपमा 4 कालश च नॊ महान यातः सुग्रीवश चॊग्रशासनः तस्माथ भवन्तः सहिता विचिन्वन्तु समन्ततः 5 विहाय तन्थ्रीं शॊकं च निथ्रां चैव समुत्दिताम विचिनुध्वं यदा सीतां पश्यामॊ जनकात्मजाम 6 अनिर्वेथं च थाक्ष्यं च मनसश चापराजयम कार्यसिथ्धिकराण्य आहुस तस्माथ एतथ बरवीम्य अहम 7 अथ्यापीथं वनं थुर्गं विचिन्वन्तु वनौकसः खेथं तयक्त्वा पुनः सर्वं वनम एतथ विचीयताम 8 अवश्यं करियमाणस्य थृश्यते कर्मणः फलम अलं निर्वेथम आगम्य न हि नॊ मलिनं कषमम 9 सुग्रीवः करॊधनॊ राजा तीक्ष्णथण्डश च वानराः भेतव्यं तस्य सततं रामस्य च महात्मनः 10 हितार्दम एतथ उक्तं वः करियतां यथि रॊचते उच्यतां वा कषमं यन नः सर्वेषाम एव वानराः 11 अङ्गथस्य वचः शरुत्वा वचनं गन्धमाथनः उवाचाव्यक्तया वाचा पिपासा शरमखिन्नया 12 सथृशं खलु वॊ वाक्यम अङ्गथॊ यथ उवाच ह हितं चैवानुकूलं च करियताम अस्य भाषितम 13 पुनर मार्गामहे शैलान कन्थरांश च थरीस तदा काननानि च शून्यानि गिरिप्रस्रवणानि च 14 यदॊथ्थिष्ठानि सर्वाणि सुग्रीवेण महात्मना विचिन्वन्तु वनं सर्वे गिरिथुर्गाणि सर्वशः 15 ततः समुत्दाय पुनर वानरास ते महाबलाः विन्ध्यकाननसंकीर्णां विचेरुर थक्षिणां थिशम 16 ते शारथाभ्रप्रतिमं शरीमथ्रजतपर्वतम शृङ्गवन्तं थरीवन्तम अधिरुह्य च वानराः 17 तत्र लॊध्रवनं रम्यं सप्तपर्णवनानि च विचिन्वन्तॊ हरिवराः सीताथर्शनकाङ्क्षिणः 18 तस्याग्रम अधिरूढास ते शरान्ता विपुलविक्रमाः न पश्यन्ति सम वैथेहीं रामस्य महिषीं परियाम 19 ते तु थृष्टिगतं कृत्वा तं शैलं बहुकन्थरम अवारॊहन्त हरयॊ वीक्षमाणाः समन्ततः 20 अवरुह्य ततॊ भूमिं शरान्ता विगतचेतसः सदित्वा मुहूर्तं तत्राद वृक्षमूलम उपाश्रिताः 21 ते मुहूर्तं समाश्वस्ताः किं चिथ भग्नपरिश्रमाः पुनर एवॊथ्यताः कृत्स्नां मार्गितुं थक्षिणां थिशम 22 हनुमत्प्रमुखास ते तु परस्दिताः पलवगर्षभाः विन्ध्यम एवाथितस तावथ विचेरुस ते समन्ततः |