|
1
rāmam āśvāsayāne tu lakṣmaṇe bhrātṛvatsale nikṣipya gulmān svasthāne tatrāgacchad vibhīṣaṇaḥ 2 nānāpraharaṇair vīraiś caturbhiḥ sacivair vṛtaḥ nīlāñjanacayākārair mātaṃgair iva yūthapaḥ 3 so 'bhigamya mahātmānaṃ rāghavaṃ śokalālasaṃ vānarāṃś caiva dadṛśe bāṣpaparyākulekṣaṇān 4 rāghavaṃ ca mahātmānam ikṣvākukulanandanam dadarśa moham āpannaṃ lakṣmaṇasyāṅkam āśritam 5 vrīḍitaṃ śokasaṃtaptaṃ dṛṣṭvā rāmaṃ vibhīṣaṇaḥ antarduḥkhena dīnātmā kim etad iti so 'bravīt 6 vibhīṣaṇa mukhaṃ dṛṣṭvā sugrīvaṃ tāṃś ca vānarān uvāca lakṣmaṇo vākyam idaṃ bāṣpapariplutaḥ 7 hatām indrajitā sītām iha śrutvaiva rāghavaḥ hanūmad vacanāt saumya tato moham upāgataḥ 8 kathayantaṃ tu saumitriṃ saṃnivārya vibhīṣaṇaḥ puṣkalārtham idaṃ vākyaṃ visaṃjñaṃ rāmam abravīt 9 manujendrārtarūpeṇa yad uktas tvaṃ hanūmatā tad ayuktam ahaṃ manye sāgarasyeva śoṣaṇam 10 abhiprāyaṃ tu jānāmi rāvaṇasya durātmanaḥ sītāṃ prati mahābāho na ca ghātaṃ kariṣyati 11 yācyamānaḥ subahuśo mayā hitacikīrṣuṇā vaidehīm utsṛjasveti na ca tat kṛtavān vacaḥ 12 naiva sāmnā na bhedena na dānena kuto yudhā sā draṣṭum api śakyeta naiva cānyena kena cit 13 vānarān mohayitvā tu pratiyātaḥ sa rākṣasaḥ caityaṃ nikumbhilāṃ nāma yatra homaṃ kariṣyati 14 hutavān upayāto hi devair api savāsavaiḥ durādharṣo bhavaty eṣa saṃgrāme rāvaṇātmajaḥ 15 tena mohayatā nūnam eṣā māyā prayojitā vighnam anvicchatā tāta vānarāṇāṃ parākrame sasainyās tatra gacchāmo yāvat tan na samāpyate 16 tyajemaṃ naraśārdūlamithyā saṃtāpam āgatam sīdate hi balaṃ sarvaṃ dṛṣṭvā tvāṃ śokakarśitam 17 iha tvaṃ svastha hṛdayas tiṣṭha sattvasamucchritaḥ lakṣmaṇaṃ preṣayāsmābhiḥ saha sainyānukarṣibhiḥ 18 eṣa taṃ naraśārdūlo rāvaṇiṃ niśitaiḥ śaraiḥ tyājayiṣyati tat karma tato vadhyo bhaviṣyati 19 tasyaite niśitās tīkṣṇāḥ patripatrāṅgavājinaḥ patatriṇa ivāsaumyāḥ śarāḥ pāsyanti śoṇitam 20 tat saṃdiśa mahābāho lakṣmaṇaṃ śubhalakṣaṇam rākṣasasya vināśāya vajraṃ vajradharo yathā 21 manujavara na kālaviprakarṣo; ripunidhanaṃ prati yat kṣamo 'dya kartum tvam atisṛja ripor vadhāya bāṇīm; asurapuronmathane yathā mahendraḥ 22 samāptakarmā hi sa rākṣasendro; bhavaty adṛśyaḥ samare surāsuraiḥ yuyutsatā tena samāptakarmaṇā; bhavet surāṇām api saṃśayo mahān |
1
रामम आश्वासयाने तु लक्ष्मणे भरातृवत्सले निक्षिप्य गुल्मान सवस्दाने तत्रागच्छथ विभीषणः 2 नानाप्रहरणैर वीरैश चतुर्भिः सचिवैर वृतः नीलाञ्जनचयाकारैर मातंगैर इव यूदपः 3 सॊ ऽभिगम्य महात्मानं राघवं शॊकलालसं वानरांश चैव थथृशे बाष्पपर्याकुलेक्षणान 4 राघवं च महात्मानम इक्ष्वाकुकुलनन्थनम थथर्श मॊहम आपन्नं लक्ष्मणस्याङ्कम आश्रितम 5 वरीडितं शॊकसंतप्तं थृष्ट्वा रामं विभीषणः अन्तर्थुःखेन थीनात्मा किम एतथ इति सॊ ऽबरवीत 6 विभीषण मुखं थृष्ट्वा सुग्रीवं तांश च वानरान उवाच लक्ष्मणॊ वाक्यम इथं बाष्पपरिप्लुतः 7 हताम इन्थ्रजिता सीताम इह शरुत्वैव राघवः हनूमथ वचनात सौम्य ततॊ मॊहम उपागतः 8 कदयन्तं तु सौमित्रिं संनिवार्य विभीषणः पुष्कलार्दम इथं वाक्यं विसंज्ञं रामम अब्रवीत 9 मनुजेन्थ्रार्तरूपेण यथ उक्तस तवं हनूमता तथ अयुक्तम अहं मन्ये सागरस्येव शॊषणम 10 अभिप्रायं तु जानामि रावणस्य थुरात्मनः सीतां परति महाबाहॊ न च घातं करिष्यति 11 याच्यमानः सुबहुशॊ मया हितचिकीर्षुणा वैथेहीम उत्सृजस्वेति न च तत कृतवान वचः 12 नैव साम्ना न भेथेन न थानेन कुतॊ युधा सा थरष्टुम अपि शक्येत नैव चान्येन केन चित 13 वानरान मॊहयित्वा तु परतियातः स राक्षसः चैत्यं निकुम्भिलां नाम यत्र हॊमं करिष्यति 14 हुतवान उपयातॊ हि थेवैर अपि सवासवैः थुराधर्षॊ भवत्य एष संग्रामे रावणात्मजः 15 तेन मॊहयता नूनम एषा माया परयॊजिता विघ्नम अन्विच्छता तात वानराणां पराक्रमे ससैन्यास तत्र गच्छामॊ यावत तन न समाप्यते 16 तयजेमं नरशार्थूलमिद्या संतापम आगतम सीथते हि बलं सर्वं थृष्ट्वा तवां शॊककर्शितम 17 इह तवं सवस्द हृथयस तिष्ठ सत्त्वसमुच्छ्रितः लक्ष्मणं परेषयास्माभिः सह सैन्यानुकर्षिभिः 18 एष तं नरशार्थूलॊ रावणिं निशितैः शरैः तयाजयिष्यति तत कर्म ततॊ वध्यॊ भविष्यति 19 तस्यैते निशितास तीक्ष्णाः पत्रिपत्राङ्गवाजिनः पतत्रिण इवासौम्याः शराः पास्यन्ति शॊणितम 20 तत संथिश महाबाहॊ लक्ष्मणं शुभलक्षणम राक्षसस्य विनाशाय वज्रं वज्रधरॊ यदा 21 मनुजवर न कालविप्रकर्षॊ; रिपुनिधनं परति यत कषमॊ ऽथय कर्तुम तवम अतिसृज रिपॊर वधाय बाणीम; असुरपुरॊन्मदने यदा महेन्थ्रः 22 समाप्तकर्मा हि स राक्षसेन्थ्रॊ; भवत्य अथृश्यः समरे सुरासुरैः युयुत्सता तेन समाप्तकर्मणा; भवेत सुराणाम अपि संशयॊ महान |