|
1
[आर्ज] कारणं बरूहि गन्धर्व किं तथ येन सम धर्षिताः यान्तॊ बरह्मविथः सन्तः सर्वे रात्राव अरिंथम 2 [ग] अनग्नयॊ ऽनाहुतयॊ न च विप्र पुरस्कृताः यूयं ततॊ धर्षिताः सद मया पाण्डवनन्थन 3 यक्षराक्षस गन्धर्वाः पिशाचॊरगमानवाः विस्तरं कुरुवंशस्य शरीमतः कदयन्ति ते 4 नारथप्रभृतीनां च थेवर्षीणां मया शरुतम गुणान कदयतां वीर पूर्वेषां तव धीमताम 5 सवयं चापि मया थृष्टश चरता सागराम्बराम इमां वसुमतीं कृत्स्नां परभावः सवकुलस्य ते 6 वेथे धनुषि चाचार्यम अभिजानामि ते ऽरजुन विश्रुतं तरिषु लॊकेषु भारथ्वाजं यशस्विनम 7 धर्मं वायुं च शक्रं च विजानाम्य अश्विनौ तदा पाण्डुं च कुरुशार्थूल षड एतान कुलवर्धनान पितॄन एतान अहं पार्द थेव मानुषसात्तमान 8 थिव्यात्मानॊ महात्मानः सर्वशस्त्रभृतां वराः भवन्तॊ भरातरः शूराः सर्वे सुचरितव्रताः 9 उत्तमां तु मनॊ बुथ्धिं भवतां भावितात्मनाम जानन्न अपि च वः पार्द कृतवान इह धर्षणाम 10 सत्री सकाशे च कौरव्य न पुमान कषन्तुम अर्हति धर्षणाम आत्मनः पश्यन बाहुथ्रविणम आश्रितः 11 नक्तं च बलम अस्माकं भूय एवाभिवर्धते यतस ततॊ मां कौन्तेय सथारं मन्युर आविशत 12 सॊ ऽहं तवयेह विजितः संख्ये तापत्यवर्धन येन तेनेह विधिना कीर्त्यमानं निबॊध मे 13 बरह्मचर्यं परॊ धर्मः स चापि नियतस तवयि यस्मात तस्माथ अहं पार्द रणे ऽसमिन विजितस तवया 14 यस तु सयात कषत्रियः कश चित कामवृत्तः परंतप नक्तं च युधि युध्येत न स जीवेत कदं चन 15 यस तु सयात कामवृत्तॊ ऽपि राजा तापत्य संगरे जयेन नक्तंचरान सर्वान स पुरॊहित धूर गतः 16 तस्मात तापत्य यत किं चिन नृणां शरेय इहेप्सितम तस्मिन कर्मणि यॊक्तव्या थान्तात्मानः पुरॊहिताः 17 वेथे षडङ्गे निरताः शुचयः सत्यवाथिनः धर्मात्मानः कृतात्मानः सयुर नृपाणां पुरॊहिताः 18 जयश च नियतॊ राज्ञः सवर्गश च सयाथ अनन्तरम यस्य सयाथ धर्मविथ वाग्मी पुरॊधाः शीलवाञ शुचिः 19 लाभं लब्धुम अलब्धं हि लब्धं च परिरक्षितुम पुरॊहितं परकुर्वीत राजा गुणसमन्वितम 20 पुरॊहित मते तिष्ठेथ य इच्छेत पृदिवीं नृपः पराप्तुं मेरुवरॊत्तंसां सर्वशः सागराम्बराम 21 न हि केवलशौर्येण तापत्याभिजनेन च जयेथ अब्राह्मणः कश चिथ भूमिं भूमिपतिः कव चित 22 तस्माथ एवं विजानीहि कुरूणां वंशवर्धन बराह्मण परमुखं राज्यं शक्यं पालयितुं चिरम |
1
[ārj] kāraṇaṃ brūhi gandharva kiṃ tad yena sma dharṣitāḥ yānto brahmavidaḥ santaḥ sarve rātrāv ariṃdama 2 [g] anagnayo 'nāhutayo na ca vipra puraskṛtāḥ yūyaṃ tato dharṣitāḥ stha mayā pāṇḍavanandana 3 yakṣarākṣasa gandharvāḥ piśācoragamānavāḥ vistaraṃ kuruvaṃśasya śrīmataḥ kathayanti te 4 nāradaprabhṛtīnāṃ ca devarṣīṇāṃ mayā śrutam guṇān kathayatāṃ vīra pūrveṣāṃ tava dhīmatām 5 svayaṃ cāpi mayā dṛṣṭaś caratā sāgarāmbarām imāṃ vasumatīṃ kṛtsnāṃ prabhāvaḥ svakulasya te 6 vede dhanuṣi cācāryam abhijānāmi te 'rjuna viśrutaṃ triṣu lokeṣu bhāradvājaṃ yaśasvinam 7 dharmaṃ vāyuṃ ca śakraṃ ca vijānāmy aśvinau tathā pāṇḍuṃ ca kuruśārdūla ṣaḍ etān kulavardhanān pitṝn etān ahaṃ pārtha deva mānuṣasāttamān 8 divyātmāno mahātmānaḥ sarvaśastrabhṛtāṃ varāḥ bhavanto bhrātaraḥ śūrāḥ sarve sucaritavratāḥ 9 uttamāṃ tu mano buddhiṃ bhavatāṃ bhāvitātmanām jānann api ca vaḥ pārtha kṛtavān iha dharṣaṇām 10 strī sakāśe ca kauravya na pumān kṣantum arhati dharṣaṇām ātmanaḥ paśyan bāhudraviṇam āśritaḥ 11 naktaṃ ca balam asmākaṃ bhūya evābhivardhate yatas tato māṃ kaunteya sadāraṃ manyur āviśat 12 so 'haṃ tvayeha vijitaḥ saṃkhye tāpatyavardhana yena teneha vidhinā kīrtyamānaṃ nibodha me 13 brahmacaryaṃ paro dharmaḥ sa cāpi niyatas tvayi yasmāt tasmād ahaṃ pārtha raṇe 'smin vijitas tvayā 14 yas tu syāt kṣatriyaḥ kaś cit kāmavṛttaḥ paraṃtapa naktaṃ ca yudhi yudhyeta na sa jīvet kathaṃ cana 15 yas tu syāt kāmavṛtto 'pi rājā tāpatya saṃgare jayen naktaṃcarān sarvān sa purohita dhūr gataḥ 16 tasmāt tāpatya yat kiṃ cin nṛṇāṃ śreya ihepsitam tasmin karmaṇi yoktavyā dāntātmānaḥ purohitāḥ 17 vede ṣaḍaṅge niratāḥ śucayaḥ satyavādinaḥ dharmātmānaḥ kṛtātmānaḥ syur nṛpāṇāṃ purohitāḥ 18 jayaś ca niyato rājñaḥ svargaś ca syād anantaram yasya syād dharmavid vāgmī purodhāḥ śīlavāñ śuciḥ 19 lābhaṃ labdhum alabdhaṃ hi labdhaṃ ca parirakṣitum purohitaṃ prakurvīta rājā guṇasamanvitam 20 purohita mate tiṣṭhed ya icchet pṛthivīṃ nṛpaḥ prāptuṃ meruvarottaṃsāṃ sarvaśaḥ sāgarāmbarām 21 na hi kevalaśauryeṇa tāpatyābhijanena ca jayed abrāhmaṇaḥ kaś cid bhūmiṃ bhūmipatiḥ kva cit 22 tasmād evaṃ vijānīhi kurūṇāṃ vaṃśavardhana brāhmaṇa pramukhaṃ rājyaṃ śakyaṃ pālayituṃ ciram |