|
1
[वै] तस्मै थित्सति कन्यां तु बराह्मणाय महात्मने कॊप आसीन महीपानाम आलॊक्यान्यॊन्यम अन्तिकात 2 अस्मान अयम अतिक्रम्य तृणी कृत्यच संगतान थातुम इच्छति विप्राय थरौपथीं यॊषितां वराम 3 निहन्मैनं थुरात्मानं यॊ ऽयम अस्मान न मन्यते न हय अर्हत्य एष सत्कारं नापि वृथ्धक्रमं गुणैः 4 हन्मैनं सह पुत्रेण थुराचारं नृप थविषम अयं हि सर्वान आहूय सत्कृत्य च नराधिपान गुणवथ भॊजयित्वा च ततः पश्चाथ विनिन्थति 5 अस्मिन राजसमावाये थेवानाम इव संनये किम अयं सथृशं कं चिन नृपतिं नैव थृष्टवान 6 न च विप्रेष्व अधीकारॊ विथ्यते वरणं परति सवयंवरः कषत्रियाणाम इतीयं परदिवा शरुतिः 7 अद वा यथि कन्येयं नेह कं चिथ बुभूषति अग्नाव एनां परिक्षिप्य यामराष्ट्राणि पार्दिवाः 8 बराह्मणॊ यथि वा बाल्याल लॊभाथ वा कृतवान इथम विप्रियं पार्दिवेन्थ्राणां नैष वध्यः कदं चन 9 बराह्मणार्दं हि नॊ राज्यं जीवितं च वसूनि च पुत्रपौत्रं च यच चान्यथ अस्माकं विथ्यते धनम 10 अवमानभयाथ एतत सवधर्मस्य च रक्षणात सवयंवराणां चान्येषां मा भूथ एवंविधा गतिः 11 इत्य उक्त्वा राजशार्थूला हृष्टाः परिघबाहवः थरुपथं संजिघृक्षन्तः सायुधाः समुपाथ्रवन 12 तान गृहीतशरावापान करुथ्धान आपततॊ नृपान थरुपथॊ वीक्ष्य संत्रासाथ बराह्मणाञ शरणं गतः 13 वेगेनापततस तांस तु परभिन्नान इव वारणान पाण्डुपुत्रौ महावीर्यौ परतीयतुर अरिंथमौ 14 ततः समुत्पेतुर उथायुधास ते; महीक्षितॊ बथ्धतलाङ्गुलित्राः जिघांसमानाः कुरुराजपुत्राव; अमर्षयन्तॊ ऽरजुन भीमसेनौ 15 ततस तु भीमॊ ऽथभुतवीर्यकर्मा; महाबलॊ वज्रसमानवीर्यः उत्पाट्य थॊर्भ्यां थरुमम एकवीरॊ; निष्पत्रयाम आस यदा गजेन्थ्रः 16 तं वृक्षम आथाय रिपुप्रमादी; थण्डीव थण्डं पितृराज उग्रम तस्दौ समीपे पुरुषर्षभस्य; पार्दस्य पार्दः पृदु थीर्घबाहुः 17 तत परेक्ष्य कर्मातिमनुष्य बुथ्धेर; जिष्णॊः सहभ्रातुर अचिन्त्यकर्मा थामॊथरॊ भरातरम उग्रवीर्यं; हलायुधं वाक्यम इथं बभाषे 18 य एष मत्तर्षभ तुल्यगामी; महथ धनुः कर्षति तालमात्रम एषॊ ऽरजुनॊ नात्र विचार्यम अस्ति; यथ्य अस्मि संकर्षण वासुथेवः 19 य एष वृक्षं तरसावरुज्य; राज्ञां विकारे सहसा निवृत्तः वृकॊथरॊ नान्य इहैतथ अथ्य कर्तुं; समर्दॊ भुवि मर्त्यधर्मा 20 यॊ ऽसौ पुरस्तात कमलायताक्षस; तनुर महासिंहगतिर विनीतः गौरः परलम्बॊज्ज्वल चारु घॊणॊ; विनिःसृतः सॊ ऽचयुत धर्मराजः 21 यौ तौ कुमाराव इव कार्तिकेयौ; थवाव अश्विनेयाव इति मे परतर्कः मुक्ता हि तस्माज जतु वेश्म थाहान; मया शरुताः पाण्डुसुताः पृदा च 22 तम अब्रवीन निर्मलतॊयथाभॊ; हलायुधॊ ऽनन्तरजं परतीतः परीतॊ ऽसमि थिष्ट्या हि पितृष्वसा नः; पृदा विमुक्ता सह कौरवाग्र्यैः |
1
[vai] tasmai ditsati kanyāṃ tu brāhmaṇāya mahātmane kopa āsīn mahīpānām ālokyānyonyam antikāt 2 asmān ayam atikramya tṛṇī kṛtyaca saṃgatān dātum icchati viprāya draupadīṃ yoṣitāṃ varām 3 nihanmainaṃ durātmānaṃ yo 'yam asmān na manyate na hy arhaty eṣa satkāraṃ nāpi vṛddhakramaṃ guṇaiḥ 4 hanmainaṃ saha putreṇa durācāraṃ nṛpa dviṣam ayaṃ hi sarvān āhūya satkṛtya ca narādhipān guṇavad bhojayitvā ca tataḥ paścād vinindati 5 asmin rājasamāvāye devānām iva saṃnaye kim ayaṃ sadṛśaṃ kaṃ cin nṛpatiṃ naiva dṛṣṭavān 6 na ca vipreṣv adhīkāro vidyate varaṇaṃ prati svayaṃvaraḥ kṣatriyāṇām itīyaṃ prathivā śrutiḥ 7 atha vā yadi kanyeyaṃ neha kaṃ cid bubhūṣati agnāv enāṃ parikṣipya yāmarāṣṭrāṇi pārthivāḥ 8 brāhmaṇo yadi vā bālyāl lobhād vā kṛtavān idam vipriyaṃ pārthivendrāṇāṃ naiṣa vadhyaḥ kathaṃ cana 9 brāhmaṇārthaṃ hi no rājyaṃ jīvitaṃ ca vasūni ca putrapautraṃ ca yac cānyad asmākaṃ vidyate dhanam 10 avamānabhayād etat svadharmasya ca rakṣaṇāt svayaṃvarāṇāṃ cānyeṣāṃ mā bhūd evaṃvidhā gatiḥ 11 ity uktvā rājaśārdūlā hṛṣṭāḥ parighabāhavaḥ drupadaṃ saṃjighṛkṣantaḥ sāyudhāḥ samupādravan 12 tān gṛhītaśarāvāpān kruddhān āpatato nṛpān drupado vīkṣya saṃtrāsād brāhmaṇāñ śaraṇaṃ gataḥ 13 vegenāpatatas tāṃs tu prabhinnān iva vāraṇān pāṇḍuputrau mahāvīryau pratīyatur ariṃdamau 14 tataḥ samutpetur udāyudhās te; mahīkṣito baddhatalāṅgulitrāḥ jighāṃsamānāḥ kururājaputrāv; amarṣayanto 'rjuna bhīmasenau 15 tatas tu bhīmo 'dbhutavīryakarmā; mahābalo vajrasamānavīryaḥ utpāṭya dorbhyāṃ drumam ekavīro; niṣpatrayām āsa yathā gajendraḥ 16 taṃ vṛkṣam ādāya ripupramāthī; daṇḍīva daṇḍaṃ pitṛrāja ugram tasthau samīpe puruṣarṣabhasya; pārthasya pārthaḥ pṛthu dīrghabāhuḥ 17 tat prekṣya karmātimanuṣya buddher; jiṣṇoḥ sahabhrātur acintyakarmā dāmodaro bhrātaram ugravīryaṃ; halāyudhaṃ vākyam idaṃ babhāṣe 18 ya eṣa mattarṣabha tulyagāmī; mahad dhanuḥ karṣati tālamātram eṣo 'rjuno nātra vicāryam asti; yady asmi saṃkarṣaṇa vāsudevaḥ 19 ya eṣa vṛkṣaṃ tarasāvarujya; rājñāṃ vikāre sahasā nivṛttaḥ vṛkodaro nānya ihaitad adya kartuṃ; samartho bhuvi martyadharmā 20 yo 'sau purastāt kamalāyatākṣas; tanur mahāsiṃhagatir vinītaḥ gauraḥ pralambojjvala cāru ghoṇo; viniḥsṛtaḥ so 'cyuta dharmarājaḥ 21 yau tau kumārāv iva kārtikeyau; dvāv aśvineyāv iti me pratarkaḥ muktā hi tasmāj jatu veśma dāhān; mayā śrutāḥ pāṇḍusutāḥ pṛthā ca 22 tam abravīn nirmalatoyadābho; halāyudho 'nantarajaṃ pratītaḥ prīto 'smi diṣṭyā hi pitṛṣvasā naḥ; pṛthā vimuktā saha kauravāgryaiḥ |