|
1
भीष्म उवाच ततॊ ऽहं निशि राजेन्थ्र परणम्य शिरसा तथा बरह्मणानां पितॄणां च थेवतानां च सर्वशः 2 नक्तंचराणां भूतानां रजन्याश च विशां पते शयनं पराप्य रहिते मनसा समचिन्तयम 3 जामथग्न्येन मे युथ्धम इथं परमथारुणम अहानि सुबहून्य अथ्य वर्तते सुमहात्ययम 4 न च रामं महावीर्यं शक्नॊमि रणमूर्धनि विजेतुं समरे विप्रं जामथग्न्यं महाबलम 5 यथि शक्यॊ मया जेतुं जामथग्न्यः परतापवान थैवतानि परसन्नानि थर्शयन्तु निशां मम 6 ततॊ ऽहं निशि राजेन्थ्र परसुप्तः शरविक्षतः थक्षिणेनैव पार्श्वेन परभातसमये इव 7 ततॊ ऽहं विप्रमुख्यैस तैर यैर अस्मि पतितॊ रदात उत्दापितॊ धृतश चैव मा भैर इति च सान्त्वितः 8 त एव मां महाराज सवप्नथर्शनम एत्य वै परिवार्याब्रुवन वाक्यं तन निबॊध कुरूथ्वह 9 उत्तिष्ठ मा भैर गाङ्गेय भयं ते नास्ति किं चन रक्षामहे नरव्याघ्र सवशरीरं हि नॊ भवान 10 न तवां रामॊ रणे जेता जामथग्न्यः कदं चन तवम एव समरे रामं विजेता भरतर्षभ 11 इथम अत्रं सुथयितं परत्यभिज्ञास्यते भवान विथितं हि तवाप्य एतत पूर्वस्मिन थेहधारणे 12 पराजापत्यं विश्वकृतं परस्वापं नाम भारत न हीथं वेथ रामॊ ऽपि पृदिव्यां वा पुमान कव चित 13 तत समरस्व महाबाहॊ भृशं संयॊजयस्व च न च रामः कषयं गन्ता तेनास्त्रेण नराधिप 14 एनसा च न यॊगं तवं पराप्स्यसे जातु मानथ सवप्स्यते जामथग्न्यॊ ऽसौ तवथ्बाणबलपीडितः 15 ततॊ जित्वा तवम एवैनं पुनर उत्दापयिष्यसि अस्त्रेण थयितेनाजौ भीष्म संभॊधनेन वै 16 एवं कुरुष्व कौरव्य परभाते रदम आस्दितः परसुप्तं वा मृतं वापि तुल्यं मन्यामहे वयम 17 न च रामेण मर्तव्यं कथा चिथ अपि पार्दिव ततः समुत्पन्नम इथं परस्वापं युज्यताम इति 18 इत्य उक्त्वान्तर्हिता राजन सर्व एव थविजॊत्तमाः अष्टौ सथृशरूपास ते सर्वे भास्वरमूर्तयः |
1
bhīṣma uvāca tato 'haṃ niśi rājendra praṇamya śirasā tadā brahmaṇānāṃ pitṝṇāṃ ca devatānāṃ ca sarvaśaḥ 2 naktaṃcarāṇāṃ bhūtānāṃ rajanyāś ca viśāṃ pate śayanaṃ prāpya rahite manasā samacintayam 3 jāmadagnyena me yuddham idaṃ paramadāruṇam ahāni subahūny adya vartate sumahātyayam 4 na ca rāmaṃ mahāvīryaṃ śaknomi raṇamūrdhani vijetuṃ samare vipraṃ jāmadagnyaṃ mahābalam 5 yadi śakyo mayā jetuṃ jāmadagnyaḥ pratāpavān daivatāni prasannāni darśayantu niśāṃ mama 6 tato 'haṃ niśi rājendra prasuptaḥ śaravikṣataḥ dakṣiṇenaiva pārśvena prabhātasamaye iva 7 tato 'haṃ vipramukhyais tair yair asmi patito rathāt utthāpito dhṛtaś caiva mā bhair iti ca sāntvitaḥ 8 ta eva māṃ mahārāja svapnadarśanam etya vai parivāryābruvan vākyaṃ tan nibodha kurūdvaha 9 uttiṣṭha mā bhair gāṅgeya bhayaṃ te nāsti kiṃ cana rakṣāmahe naravyāghra svaśarīraṃ hi no bhavān 10 na tvāṃ rāmo raṇe jetā jāmadagnyaḥ kathaṃ cana tvam eva samare rāmaṃ vijetā bharatarṣabha 11 idam atraṃ sudayitaṃ pratyabhijñāsyate bhavān viditaṃ hi tavāpy etat pūrvasmin dehadhāraṇe 12 prājāpatyaṃ viśvakṛtaṃ prasvāpaṃ nāma bhārata na hīdaṃ veda rāmo 'pi pṛthivyāṃ vā pumān kva cit 13 tat smarasva mahābāho bhṛśaṃ saṃyojayasva ca na ca rāmaḥ kṣayaṃ gantā tenāstreṇa narādhipa 14 enasā ca na yogaṃ tvaṃ prāpsyase jātu mānada svapsyate jāmadagnyo 'sau tvadbāṇabalapīḍitaḥ 15 tato jitvā tvam evainaṃ punar utthāpayiṣyasi astreṇa dayitenājau bhīṣma saṃbhodhanena vai 16 evaṃ kuruṣva kauravya prabhāte ratham āsthitaḥ prasuptaṃ vā mṛtaṃ vāpi tulyaṃ manyāmahe vayam 17 na ca rāmeṇa martavyaṃ kadā cid api pārthiva tataḥ samutpannam idaṃ prasvāpaṃ yujyatām iti 18 ity uktvāntarhitā rājan sarva eva dvijottamāḥ aṣṭau sadṛśarūpās te sarve bhāsvaramūrtayaḥ |