|
1
[स] ततॊ थुर्यॊधनॊ राजा थरॊणेनैवं परचॊथितः अमर्षवशम आपन्नॊ युथ्धायैव मनॊ थधे 2 अब्रवीच च तथा कर्णं पुत्रॊ थुर्यॊधनस तव पश्य कृष्ण सहायेन पाण्डवेन किरीटिना आचार्य विहितं वयूहं भिन्नं थेवैः सुथुर्भिथम 3 तव वयायच्छमानस्य थरॊणस्य च महात्मनः मिषतां यॊधमुख्यानां सैन्धवॊ विनिपातितः 4 पश्य राधेय राजानः पृदिव्यं परवरा युधि पार्देनैकेन निहताः सिंहेनेवेतरा मृगाः 5 मम वयायच्छमानस्य समरे शत्रुसूथन अल्पावशेषं सन्यं मे कृतं शक्रात्मजेन ह 6 कदं हय अनिच्छमानस्य थरॊणस्य युधि फल्गुनः भिन्थ्यात सुथुर्भिथं वयूहं यतमानॊ ऽपि संयुगे 7 परियॊ हि फल्गुनॊ नित्यम आचार्यस्य महात्मनः ततॊ ऽसय थत्तवान थवारं न युथ्धेनारि मर्थन 8 अभयं सैधवस्याजौ थत्त्वा थरॊणः परंतपः पराथात किरीटिने थवारं पश्य निर्गुणतां मम 9 यथ यथ आस्यम अनुज्ञां वै पूर्वम एव गृहान परति सिन्धुराजस्य समरे नाभभिष्यज जनक्षयः 10 जयथ्रदॊ जीवितार्दी गच्छमानॊ गृहान परति महानार्येण संरुथ्धॊ थरॊणात पराप्याभयं रणे 11 अथ्य मे भरातरः कषीणाश चित्रसेनाथयॊ युधि भीमसेनं समासाथ्य पश्यतां नॊ थुरात्मनाम 12 [कर्ण] आचार्यं मा विगर्हस्व शक्त्या युध्यत्य असौ थविजः अजय्यान पाण्डवान मन्ये थरॊणेनास्त्रविथा मृधे 13 तदा हय एनम अतिक्रम्य परविष्टः शवेतवाहनः थैवथृष्टॊ ऽनयदा भावॊ न मन्ये विथ्यते कव चित 14 ततॊ नॊ युध्यमानानां परं शक्त्या सुयॊधन सैन्धवॊ निहतॊ राजन थैवम अत्र परं समृतम 15 परं यत्नं कुर्वतां च तवया सार्धं रणाजिरे हत्वास्माकं पौरुषं हि थैवं पश्चात करॊति नः सततं चेष्टमानानां निकृत्या विक्रमेण च 16 थैवॊपसृष्टः पुरुषॊ यत कर्म कुरुते कव चित कृतं कृतं सम तत तस्य थैवेन विनिहन्यते 17 यत कर्तव्यं मनुष्येण वयवसायवता सता तत कार्यम अविशङ्केन सिथ्थिर थैवे परतिष्ठिता 18 निकृत्या निकृताः पार्दा विषयॊगैश च भारत थग्धा जतु गृहे चापि थयूतेन च पराजिताः 19 राजनीतिं वयपाश्रित्य परहिताश चैव काननम यत्नेन च कृतं यत ते थैवेन विनिपातितम 20 युध्यस्व यत्नम आस्दाय मृत्युं कृत्वा निवर्तनम यततस तव तेषां च थैवं मार्गेण यास्यति 21 न तेषां मतिपूर्वं हि सुकृतं थृश्यते कव चित थुष्कृतं तव वा वीर बुथ्ध्या हीनं कुरूथ्वह 22 थैवं परमाणं सर्वस्य सुकृतस्येतरस्य वा अनन्यकर्म थैवं हि जागर्ति सवपताम अपि 23 बहूनि तव सैन्यानि यॊधाश च बहवस तदा न तहा पाण्डुपुत्राणाम एवं युथ्धम अवर्तत 24 तैर अल्पैर बहवॊ यूयं कषयं नीताः परहारिणः शङ्के थैवस्य तत कर्म पौरुषं येन नाशितम 25 [स] एवं संभाषमाणानां बहु तत तज जनाधिप पाण्डवानाम अनीकानि समथृश्यन्त संयुगे 26 ततः परववृते युथ्धं वयतिषक्त रदथ्विपम तावकानां परैः सार्धं राजन थुर्मन्त्रिते तव |
1
[s] tato duryodhano rājā droṇenaivaṃ pracoditaḥ amarṣavaśam āpanno yuddhāyaiva mano dadhe 2 abravīc ca tadā karṇaṃ putro duryodhanas tava paśya kṛṣṇa sahāyena pāṇḍavena kirīṭinā ācārya vihitaṃ vyūhaṃ bhinnaṃ devaiḥ sudurbhidam 3 tava vyāyacchamānasya droṇasya ca mahātmanaḥ miṣatāṃ yodhamukhyānāṃ saindhavo vinipātitaḥ 4 paśya rādheya rājānaḥ pṛthivyaṃ pravarā yudhi pārthenaikena nihatāḥ siṃhenevetarā mṛgāḥ 5 mama vyāyacchamānasya samare śatrusūdana alpāvaśeṣaṃ sanyaṃ me kṛtaṃ śakrātmajena ha 6 kathaṃ hy anicchamānasya droṇasya yudhi phalgunaḥ bhindyāt sudurbhidaṃ vyūhaṃ yatamāno 'pi saṃyuge 7 priyo hi phalguno nityam ācāryasya mahātmanaḥ tato 'sya dattavān dvāraṃ na yuddhenāri mardana 8 abhayaṃ saidhavasyājau dattvā droṇaḥ paraṃtapaḥ prādāt kirīṭine dvāraṃ paśya nirguṇatāṃ mama 9 yad yad āsyam anujñāṃ vai pūrvam eva gṛhān prati sindhurājasya samare nābhabhiṣyaj janakṣayaḥ 10 jayadratho jīvitārthī gacchamāno gṛhān prati mahānāryeṇa saṃruddho droṇāt prāpyābhayaṃ raṇe 11 adya me bhrātaraḥ kṣīṇāś citrasenādayo yudhi bhīmasenaṃ samāsādya paśyatāṃ no durātmanām 12 [karṇa] ācāryaṃ mā vigarhasva śaktyā yudhyaty asau dvijaḥ ajayyān pāṇḍavān manye droṇenāstravidā mṛdhe 13 tathā hy enam atikramya praviṣṭaḥ śvetavāhanaḥ daivadṛṣṭo 'nyathā bhāvo na manye vidyate kva cit 14 tato no yudhyamānānāṃ paraṃ śaktyā suyodhana saindhavo nihato rājan daivam atra paraṃ smṛtam 15 paraṃ yatnaṃ kurvatāṃ ca tvayā sārdhaṃ raṇājire hatvāsmākaṃ pauruṣaṃ hi daivaṃ paścāt karoti naḥ satataṃ ceṣṭamānānāṃ nikṛtyā vikrameṇa ca 16 daivopasṛṣṭaḥ puruṣo yat karma kurute kva cit kṛtaṃ kṛtaṃ sma tat tasya daivena vinihanyate 17 yat kartavyaṃ manuṣyeṇa vyavasāyavatā satā tat kāryam aviśaṅkena siddir daive pratiṣṭhitā 18 nikṛtyā nikṛtāḥ pārthā viṣayogaiś ca bhārata dagdhā jatu gṛhe cāpi dyūtena ca parājitāḥ 19 rājanītiṃ vyapāśritya prahitāś caiva kānanam yatnena ca kṛtaṃ yat te daivena vinipātitam 20 yudhyasva yatnam āsthāya mṛtyuṃ kṛtvā nivartanam yatatas tava teṣāṃ ca daivaṃ mārgeṇa yāsyati 21 na teṣāṃ matipūrvaṃ hi sukṛtaṃ dṛśyate kva cit duṣkṛtaṃ tava vā vīra buddhyā hīnaṃ kurūdvaha 22 daivaṃ pramāṇaṃ sarvasya sukṛtasyetarasya vā ananyakarma daivaṃ hi jāgarti svapatām api 23 bahūni tava sainyāni yodhāś ca bahavas tathā na tahā pāṇḍuputrāṇām evaṃ yuddham avartata 24 tair alpair bahavo yūyaṃ kṣayaṃ nītāḥ prahāriṇaḥ śaṅke daivasya tat karma pauruṣaṃ yena nāśitam 25 [s] evaṃ saṃbhāṣamāṇānāṃ bahu tat taj janādhipa pāṇḍavānām anīkāni samadṛśyanta saṃyuge 26 tataḥ pravavṛte yuddhaṃ vyatiṣakta rathadvipam tāvakānāṃ paraiḥ sārdhaṃ rājan durmantrite tava |