|
1
[स] ततः कर्णः कुरुषु परथ्रुतेषु; वरूदिना शवेतहयेन राजन पाञ्चाल पुत्रान वयधमत सूतपुत्रॊ; महेषुभिर वात इवाभ्रसंघान 2 सूतं रदाथ अज्ञलिकेन पात्य; जघान चाश्वाञ जनमेजयस्य शतानीकं सुत सॊमं च भल्लैर; अवाकिरथ धनुषी चाप्य अकृन्तत 3 धृष्टथ्युम्नं निर्बिभेथाद षड्भिर; जघान चाश्वं थक्षिणं तस्य संख्ये हत्वा चाश्वान सात्यकेः सूतपुत्रः; कैकेय पुत्रं नयवधीथ विशॊकम 4 तम अभ्यधावन निहते कुमारे; कैकेय सेनापतिर उग्रधन्वा शरैर विभिन्नं भृशम उग्रवेगैः; कर्णात्मजं सॊ ऽभयहनत सुषेणम 5 तस्यार्ध चन्थ्रैस तरिभिर उच्चकर्त; परसह्य बाहू च शिरश च कर्णः स सयन्थनाथ गाम अपतथ गतासुः; परश्वधैः शाल इवावरुग्णः 6 हताश्वम अञ्जॊ गतिभिः सुषेणः; शिनिप्रवीरं निशितैः पृषत्कैः परच्छाथ्य नृत्यन्न इव सौति पुत्रः; शैनेय बाणाभिहतः पपात 7 पुत्रे हते करॊधपरीत चेताः; कर्णः शिनीनाम ऋषभं जिघांसुः हतॊ ऽसि शैनेय इति बरुवन स; वयवासृजथ बाणम अमित्रसाहम 8 स तस्य चिच्छेथ शरं शिखण्डी; तरिभिस तरिभिश च परतुतॊथ कर्णम शिखण्डिनः कर्मुकं स धवजं च; छित्त्वा शराभ्याम अहनत सुजातम 9 शिखण्डिनं षड्भिर अविध्यथ उग्रॊ; थान्तॊ धर्ष्टथ्युम्न शिरश चकर्त अदाभिनत सुत सॊमं शरेण; स संशितेनाधिरदिर महात्मा 10 अदाक्रन्थे तुमुले वर्तमाने; धार्ष्टथ्युम्ने निहते तत्र कृष्णः अपाञ्चाल्यं करियते याहि पार्द; कर्णं जहीत्य अब्रवीथ राजसिंह 11 ततः परहस्याशु नरप्रवीरॊ; रदं रदेनाधिरदेर जगाम भये तेषां तराणम इच्छन सुबाहुर; अभ्याहतानां रदरूदपेन 12 विस्फार्य गाण्डीवम अदॊग्र घॊषं; जयया समाहत्य तले भृशं च बाणान्ध कारं सहसैव कृत्वा; जघान नागाश्वरदान नरांश च 13 तं भीमसेनॊ ऽनु ययौ रदेन; पृष्ठे रक्षन पाण्डवम एकवीरम तौ राजपुत्रौ तवरितौ रदाभ्यां; कर्णाय याताव अरिभिर विमुक्तौ 14 अत्रान्तरे सुमहत सूतपुत्रश; चक्रे युथ्धं सॊमकान संप्रमृथ्नन रदाश्वमातङ्गगणाञ जघान; परच्छाथयाम आस थिशः शरैश च 15 तम उत्तमौजा जनमेजयश च; करुथ्धौ युधामन्युशिखण्डिनौ च कर्णं विनेथुः सहिताः पृषत्कैः; संमर्थमानाः सह पार्षतेन 16 ते पञ्च पाञ्चाल रदाः सुरूपैर; वैकर्तनं कर्णम अभिथ्रवन्तः तस्माथ रदाच चयावयितुं न शेकुर; धैर्यात कृतात्मानम इवेन्थ्रियाणि 17 तेषां धनूंषि धवजवाजि सूतांस; तूणं पताकाश च निकृत्य बाणैः तान पञ्चभिः स तव अहनत पृषत्कैः; कर्णस ततः सिंह इवॊन्ननाथ 18 तस्यास्यतस तान अभिनिघ्नतश च; जया बाणहस्तस्य धनुः सवनेन साथ्रि थरुमा सयात पृदिवी विशीर्णा; इत्य एव मत्वा जनता वयषीथत 19 स शक्रचापप्रतिमेन धन्वना; भृशाततेनाधिरदिः शरान सृजन बभौ रणे थीप्तमरीचि मण्डलॊ; यदांशु माली परिवृषवांस तदा 20 शिखण्डिनं थवाथशभिः पराभिनच; छितैः शरैः षड्भिर अदॊत्तमौजसम तरिहिर युधामन्युम अविध्यथ आशुगैस; तरिभिस तरिभिः सॊमक पार्षतात्मजौ 21 पराजिताः पञ्च महारदास तु ते; महाहवे सूत सूतेन मारिष निरुथ्यमास तस्दुर अमित्रमर्थना; यदेन्थ्रियार्दात्मवता पराजिताः 22 निमज्जतस तान अद कर्ण सागरे; विपन्ननावॊ वणिजॊ यदार्णवे उथ्थध्रिरे नौभिर इवार्णवाथ रदैः; सुकल्पितैर थरौपथिजाः सवमातुलान 23 ततः शिनीनाम ऋषबः शितैः शरैर; निकृत्य कर्ण परहितान इषून बहून विथार्य कर्णं निशितैर अयॊ मयैस; तवात्मजं जयेष्ठम अविध्यथ अष्टभिः 24 कृपॊ ऽद भॊजश च तवात्मजस तदा; सवयं च कर्णॊ निशितैर अताडयत स तैश चतुर्भिर युयुधे यथूत्तमॊ; थिग ईश्वरैर थैत्य पतिर यदातदा 25 समानतेनेष्व असनेन कूजता; भृशाततेनामित बाणवर्षिणा बभूव थुर्धर्षतरः स सात्यकिः; शरन नभॊ मध्यगतॊ यदा रविः 26 पुनः समासाथ्य रदान सुथंशिताः; शिनिप्रवीरं जुगुपुः परंतपः समेत्य पाञ्चाल रदा महारणे; मरुथ्गणाः शक्रम इवारि निग्रहे 27 ततॊ ऽभवथ युथ्धम अतीव थारुणं; तवाहितानां तव सैनिकैः सह रदाश्वमातङ्गविनाशनं तदा; यदा सुराणाम असुरैः पुराभवत 28 रदथ्विपा वाजिपथातयॊ ऽपि वा; भरमन्ति नानाविध शस्त्रवृष्टिताः परस्परेणाभिहताश च चस्खलुर; विनेथुर आर्ता वयसवॊ ऽपतन्त च 29 तदागते भीम भीस तवात्मजः; ससार राजावरजः किरञ शरैः तम अभ्यधावत तवरितॊ वृकॊथरॊ; महारुरुं सिंह इवाभिपेतिवान 30 ततस तयॊर युथ्धम अतीतमानुषं; परथीव्यतॊः पराणथुरॊथरे ऽभवत परस्परेणाभिनिविष्ट रॊषयॊर; उथग्रयॊः शम्बर शक्रयॊर यदा 31 शरैः शरीरान्तकरैः सुतेजनैर; निजघ्नतुस ताव इतरेतरं भृशम सकृत परभिन्नाव इव वाशितान्तरे; महागजौ मन्मद सक्तचेतसौ 32 तवात्मजस्याद वृकॊथरस तवरन; धनुः कषुराभ्यां धवजम एव चाच्छिनत ललाटम अप्य अस्य बिभेथ पत्रिणा; शिरश च कायात परजहार सारदेः 33 स राजपुत्रॊ ऽनयथ अवाप्य कार्मुकं; वृकॊथरं थवाथशभिः पराभिनत सवयं नियच्छंस तुरगान अजिह्मगैः; शरैश च भीमं पुनर अभ्यवीवृषत |
1
[s] tataḥ karṇaḥ kuruṣu pradruteṣu; varūthinā śvetahayena rājan pāñcāla putrān vyadhamat sūtaputro; maheṣubhir vāta ivābhrasaṃghān 2 sūtaṃ rathād ajñalikena pātya; jaghāna cāśvāñ janamejayasya śatānīkaṃ suta somaṃ ca bhallair; avākirad dhanuṣī cāpy akṛntat 3 dhṛṣṭadyumnaṃ nirbibhedātha ṣaḍbhir; jaghāna cāśvaṃ dakṣiṇaṃ tasya saṃkhye hatvā cāśvān sātyakeḥ sūtaputraḥ; kaikeya putraṃ nyavadhīd viśokam 4 tam abhyadhāvan nihate kumāre; kaikeya senāpatir ugradhanvā śarair vibhinnaṃ bhṛśam ugravegaiḥ; karṇātmajaṃ so 'bhyahanat suṣeṇam 5 tasyārdha candrais tribhir uccakarta; prasahya bāhū ca śiraś ca karṇaḥ sa syandanād gām apatad gatāsuḥ; paraśvadhaiḥ śāla ivāvarugṇaḥ 6 hatāśvam añjo gatibhiḥ suṣeṇaḥ; śinipravīraṃ niśitaiḥ pṛṣatkaiḥ pracchādya nṛtyann iva sauti putraḥ; śaineya bāṇābhihataḥ papāta 7 putre hate krodhaparīta cetāḥ; karṇaḥ śinīnām ṛṣabhaṃ jighāṃsuḥ hato 'si śaineya iti bruvan sa; vyavāsṛjad bāṇam amitrasāham 8 sa tasya ciccheda śaraṃ śikhaṇḍī; tribhis tribhiś ca pratutoda karṇam śikhaṇḍinaḥ karmukaṃ sa dhvajaṃ ca; chittvā śarābhyām ahanat sujātam 9 śikhaṇḍinaṃ ṣaḍbhir avidhyad ugro; dānto dharṣṭadyumna śiraś cakarta athābhinat suta somaṃ śareṇa; sa saṃśitenādhirathir mahātmā 10 athākrande tumule vartamāne; dhārṣṭadyumne nihate tatra kṛṣṇaḥ apāñcālyaṃ kriyate yāhi pārtha; karṇaṃ jahīty abravīd rājasiṃha 11 tataḥ prahasyāśu narapravīro; rathaṃ rathenādhirather jagāma bhaye teṣāṃ trāṇam icchan subāhur; abhyāhatānāṃ ratharūthapena 12 visphārya gāṇḍīvam athogra ghoṣaṃ; jyayā samāhatya tale bhṛśaṃ ca bāṇāndha kāraṃ sahasaiva kṛtvā; jaghāna nāgāśvarathān narāṃś ca 13 taṃ bhīmaseno 'nu yayau rathena; pṛṣṭhe rakṣan pāṇḍavam ekavīram tau rājaputrau tvaritau rathābhyāṃ; karṇāya yātāv aribhir vimuktau 14 atrāntare sumahat sūtaputraś; cakre yuddhaṃ somakān saṃpramṛdnan rathāśvamātaṅgagaṇāñ jaghāna; pracchādayām āsa diśaḥ śaraiś ca 15 tam uttamaujā janamejayaś ca; kruddhau yudhāmanyuśikhaṇḍinau ca karṇaṃ vineduḥ sahitāḥ pṛṣatkaiḥ; saṃmardamānāḥ saha pārṣatena 16 te pañca pāñcāla rathāḥ surūpair; vaikartanaṃ karṇam abhidravantaḥ tasmād rathāc cyāvayituṃ na śekur; dhairyāt kṛtātmānam ivendriyāṇi 17 teṣāṃ dhanūṃṣi dhvajavāji sūtāṃs; tūṇaṃ patākāś ca nikṛtya bāṇaiḥ tān pañcabhiḥ sa tv ahanat pṛṣatkaiḥ; karṇas tataḥ siṃha ivonnanāda 18 tasyāsyatas tān abhinighnataś ca; jyā bāṇahastasya dhanuḥ svanena sādri drumā syāt pṛthivī viśīrṇā; ity eva matvā janatā vyaṣīdat 19 sa śakracāpapratimena dhanvanā; bhṛśātatenādhirathiḥ śarān sṛjan babhau raṇe dīptamarīci maṇḍalo; yathāṃśu mālī parivṛṣavāṃs tathā 20 śikhaṇḍinaṃ dvādaśabhiḥ parābhinac; chitaiḥ śaraiḥ ṣaḍbhir athottamaujasam trihir yudhāmanyum avidhyad āśugais; tribhis tribhiḥ somaka pārṣatātmajau 21 parājitāḥ pañca mahārathās tu te; mahāhave sūta sūtena māriṣa nirudyamās tasthur amitramardanā; yathendriyārthātmavatā parājitāḥ 22 nimajjatas tān atha karṇa sāgare; vipannanāvo vaṇijo yathārṇave uddadhrire naubhir ivārṇavād rathaiḥ; sukalpitair draupadijāḥ svamātulān 23 tataḥ śinīnām ṛṣabaḥ śitaiḥ śarair; nikṛtya karṇa prahitān iṣūn bahūn vidārya karṇaṃ niśitair ayo mayais; tavātmajaṃ jyeṣṭham avidhyad aṣṭabhiḥ 24 kṛpo 'tha bhojaś ca tavātmajas tathā; svayaṃ ca karṇo niśitair atāḍayat sa taiś caturbhir yuyudhe yadūttamo; dig īśvarair daitya patir yathātathā 25 samānateneṣv asanena kūjatā; bhṛśātatenāmita bāṇavarṣiṇā babhūva durdharṣataraḥ sa sātyakiḥ; śaran nabho madhyagato yathā raviḥ 26 punaḥ samāsādya rathān sudaṃśitāḥ; śinipravīraṃ jugupuḥ paraṃtapaḥ sametya pāñcāla rathā mahāraṇe; marudgaṇāḥ śakram ivāri nigrahe 27 tato 'bhavad yuddham atīva dāruṇaṃ; tavāhitānāṃ tava sainikaiḥ saha rathāśvamātaṅgavināśanaṃ tathā; yathā surāṇām asuraiḥ purābhavat 28 rathadvipā vājipadātayo 'pi vā; bhramanti nānāvidha śastravṛṣṭitāḥ paraspareṇābhihatāś ca caskhalur; vinedur ārtā vyasavo 'patanta ca 29 tathāgate bhīma bhīs tavātmajaḥ; sasāra rājāvarajaḥ kirañ śaraiḥ tam abhyadhāvat tvarito vṛkodaro; mahāruruṃ siṃha ivābhipetivān 30 tatas tayor yuddham atītamānuṣaṃ; pradīvyatoḥ prāṇadurodare 'bhavat paraspareṇābhiniviṣṭa roṣayor; udagrayoḥ śambara śakrayor yathā 31 śaraiḥ śarīrāntakaraiḥ sutejanair; nijaghnatus tāv itaretaraṃ bhṛśam sakṛt prabhinnāv iva vāśitāntare; mahāgajau manmatha saktacetasau 32 tavātmajasyātha vṛkodaras tvaran; dhanuḥ kṣurābhyāṃ dhvajam eva cācchinat lalāṭam apy asya bibheda patriṇā; śiraś ca kāyāt prajahāra sāratheḥ 33 sa rājaputro 'nyad avāpya kārmukaṃ; vṛkodaraṃ dvādaśabhiḥ parābhinat svayaṃ niyacchaṃs turagān ajihmagaiḥ; śaraiś ca bhīmaṃ punar abhyavīvṛṣat |